een samenvatting van de belangrijkste dingen uit de muziekgeschiedenis die je moet weten voor je volgende toets of eindexamen. 1x kopen = altijd weten ;)
In de middeleeuwen hadden muziek en kunst een duidelijke taak: het christelijke
geloof sterker en duidelijk maken. Heel langzaam begint het notenschrift vorm te
krijgen, er ontstaat meerstemmige muziek, en troubadours worden de eerste singer-
songwriters.
Gregoriaanse gezangen
De middeleeuwse kerkgezangen noemen we gregoriaanse gezangen. Ze zijn
vocaal, eenstemmig, gezongen door uitsluitend mannen, en in het Latijn. Er was
sprake van een vrij ritme: er was geen voorgeschreven toonduur en er was geen
maatsoort.
In de eerste handschriften kun je geen toonhoogte zien, maar later schreven
ze deze wel op: in het neumenschrift. De noten waren blokvormig op vier lijnen met
voor de eerste keer een sleutel aan het begin. De melodieën maakten gebruik van
kerktoonladders. Dit zijn toonladders van zeven noten, maar zonder dat er mineur
of majeur was.
De liederen werden op bijna 1 toon opgevoerd, waarbij elke lettergreep een
noot kreeg. Dit heet syllabisch. Als er meer noten op 1 lettergreep gezongen
worden, heet dat melismatisch.
Meerstemmigheid
Kerkleiders proberen het opkomen vaan meerstemmigheid tegen te houden:
muziek was de stem van god, en hoe kan je Hem nou verbeteren? Het stoppen lukte
echter niet. De eerste vorm van meerstemmigheid heette organum. Specifiek
parallel organum, waarbij een extra stem precies hetzelfde zingt als de eerste stem,
maar dan een kwart lager of een kwint hoger.
Als je het hebt over het vrije organum zingt de extra stem soms parallel,
maar soms ook in tegenbeweging.
Het melismatisch organum is dat de extra stem meerdere noten zingt terwijl
de eerste stem in lang aangehouden noten zingt. Deze muziek heet cantus firmus.
Mis en motet
Een motet is een drie- of vierstemmig stuk. Deze kwamen langzaam op door
monniken gelinkt aan de Notre Dame in Parijs. De samenklanken die de voorkeur
hadden in de Middeleeuwen zijn kwart, kwint, en octaaf.
De mis is een belangrijk onderdeel van de kerkdienst. Guillaume de Machaut
maakt rond 1360 een vierstemmige zetting van bekende vaste gezangen als het
Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, en Agnus Dei.
Troubadours
, Muziek buiten de kerk wordt niet serieus genomen: de muzikanten worden erg
benadeeld. Voor amusement worden echter uitzonderingen gemaakt. Estampie is
een geliefde vorm van dansmuziek in de Middeleeuwen. Hierbij keert het refrein
steeds terug en in de begeleiding wordt vaak een samenklank van de vijfde noot in
een toonladder – de kwint – en de grondtoon gespeeld: dit heet een bourdon.
De sociale status van een troubadour is beter, sommigen zijn namelijk zelf
van adel. Andere troubadours verblijven aan adellijke hoven en maken
kunstliederen met poëtische teksten en een goed uitgewerkte en opgeschreven
melodie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller catoooH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.24. You're not tied to anything after your purchase.