Summary
Samenvatting Ethiek hoofstuk 1 t/m 6 en 8
- Course
- Institution
- Book
Dit is een samenvatting van het boek Ethiek is de basis. De samenvatting is van hoofstuk 1 t/m 6 en 8.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
famkenissink
Content preview
Hoofdstuk 1 Moraal begint bij je mening1.1 Je mening komt vanzelf
Wat is dat, ethiek?
Ethiek: De wetenschap die moraal bestudeert en tracht verder te helpen door nieuwe
argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
- Ethiek is studie/wetenschap
- Ethiek gaat dus over moraal
Moraal: Is het geheel van morele uitgangspunten waaraan wij onszelf en anderen in
redelijkheid gehouden achten. (normen, waarden, deugden).
Bijv. Ik vind het belangrijk dat je voor elkaar klaar staat, terwijl een ander het belangrijker
vindt om eerst voor zichzelf te zorgen.
Ook geeft een moraal richtlijnen waar we aan houden binnen werk of een groep.
Morele uitgangspunt: Een beschrijving van iets dat op zichzelf nastrevenswaardig is
betreffende menselijk samenleven. Morele uitgangspunten zijn altijd universeel!!!!!
Moreeloordeel: Een oordeel dat gaat over gedrag van mensen en hoe ze met elkaar
omgaan. Je vindt er iets van en je krijgt er een gevoel bij.
- Je spreekt uit wat je behoorlijk vindt van jezelf en van anderen.
- Je geeft aan hoe je verwacht dat die ander met jou of anderen om zou moeten gaan.
Intuïtief moreel oordeel: een moreel oordeel dat kant-en-klaar ontstaat in je bewustzijn
zonder dat je erover na hoeft te denken. Het gaat dus automatisch. Het valt niet op dat je het
doet.
- Als iemand het niet met je eens is, dan valt het op dat je oordeelt.
Er zijn 5 kenmerken waarmee we morele oordelen kunnen herkennen.
1. Een moreel oordeel gaat over menselijk gedrag
- Een moreel oordeel gaat altijd over gedrag van mensen
2. Een moreel oordeel overstijgt het individuele
- Wat ik voor mij goed vind om te doen, verwacht ik ook van jou. En dat wat ik in jouw
gedrag afkeur, kan ik zelf ook niet maken. Dit noemen we universaliteitsprincipe.
- Universaliteitsprincipe: Morele oordelen inherent veralgemenisbaar zijn. Een morele
uitspraak over iemand in een situatie is meteen een uitspraak over alle misen in
dezelfde situatie.
3. Een moreel oordeel is normatief.
- Een moreel oordeel gaat over hoe je behoort te handelen. Het schrijft voor wat je moet
doen.
4. Een moreel oordeel is gericht op het gedoe
- Morele oordelen zijn gericht op zaken die op zichzelf goed of nastrevenswaardig zijn.
Begrippen als vrijheid, rechtvaardigheid, eerlijkheid, inzet; het zijn allemaal zaken
waarvan je niet veder hoeft uit te leggen waarom ze goed zijn.
- Gecombineerd met de andere kenmerken betekent dit dat morele oordelen altijd gaan
over goed samenleven.
5. Een moreel oordeel kan morele verontwaardiging veroorzaken.
- Een heel specifiek soort emotie, morele verontwaardiging, los kan maken bij mensen.
Bijv. als je boos wordt als iemand je oneerlijk behandelt. Het oordeel ‘dat het niet eerlijk’
veroorzaakt een verontwaardiging. Deze verontwaardiging is dus een gevolg van het
oordeel en niet het oordeel zelf.
- Een moreel oordeel is geen gevoel. Het brengt wel vaak een gevoel met zich mee.
,Verontwaardiging is een gevolg van een moreel oordeel, geen reden ervoor.
Wat doe je als je oordeelt
Morele oordelen hebben iets te maken met bepaalde gevoelens, maar ook weer niet.
Om dit te begrijpen, maken we een onderscheidt tussen 3 verschillende zaken:
1. Subjectief. Het oordeel brengt een bepaald gevoel met zich mee.
- Subjectief is wat je voelt in je binnenste, wat je ervaart. Niemand kan daarbij het is
alleen van jou.
- Ieder heeft een eigen ervaring, een eigen subjectiviteit.
- Subjectief is jouw ervaring.
2. Objectief. Je weet wat je menging is. Je kent je oordeel.
- Objectief is juisten buiten jou, onafhankelijk van jou en voor iedereen hetzelfde.
- Kennis is objectief. Er is één waarheid, één objectieve manier van kennis.
3. Normatief. Je oordeelt dat iets goed of slecht is.
- Je geeft betekenis aan gedrag door het te verbinden met idealen, principes.
Ieder heeft een eigen waarheid.
Moreel oordeel: Een moreel oordeel is een waardering van menselijk gedrag aan de hand
van morele uitgangspunten.
In morele oordelen zijn altijd morele uitgangspunten herkenbaar.
Morele oordelen zijn niet subjectief en niet objectief.
Objectief zijn ze niet, want we kunnen het kennen van onze oordelen niet uitbesteden aan
een deskundige. Iedereen moet zelf zijn of haar mening vormen.
Subjectief kunnen ze ook niet zijn. Als je morele oordeel alleen een kwestie is van ‘wat je van
binnen voelt’, dan hoeven we er geen discussie over te voeren.
- Morele oordelen bestaan niet uit feiten. Objectief, uitdrukkingen van wat je kent.
- Ze zijn ook niet een kwestie van je eigen mening of beleving. Subjectief, uitdrukkingen
van wat je ervaart.
- Morele vragen of oordelen horen bij je normatieve bewustzijn. Je oordeelt over het
‘goede’, uitdrukkingen waarin je oordeelt, normeert.
- Deze kun je herkennen door het specifieke gevoel dat ze kunnen oproepen.
Verontwaardiging.
Een moreel oordeel herkennen
Een moreel oordeel roept vaak een specifiek gevoel op verontwaardiging.
Een moreel oordeel is normatief.
Wanneer is er sprake van morele oordelen:
Morele oordelen in een relatie behoor je eerlijk te zijn:
1. Gaan over menselijk gedrag;
2. Overstijgen het individuele; zijn veralgemeniseerbaar (over mens en tijd).
3. Zijn normatief; (schrijft voor wat je behoort te doen of laten)
4. Zijn inhoudelijk gericht op het goede (wat is nastrevenswaardig in samenleven?)
5. Kunnen morele verontwaardiging veroorzaken. (specifieke emotie)
,Het drie wereldenmodel
De wereld Proces Wat doe je? Resultaat Centrale
van de vraag
omgang
Objectieve Feiten Kennen Je spreekt Objectieve Wat is waar?
wereld beschrijven (objectiveren) over de feiten Feit.
objectieve (kennis)
buitenwereld
Normatieve Oordelen Ervaren Je verbindt Morele, Wat is juist?
wereld over…. (subjectievere) jezelf met normatieve Oordelen
(normen en anderen (ik oordelen Moreel
waarden) vind dat je uitgangspunt
niet zo met
anderen met
omgaan)
(verwachting
die je van
anderen
hebt).
Subjectieve Gevoelens Oordelen Je spreekt Subjectieve Hoe voel ik
wereld uiten (normeren) over jouw emoties me?
eigen (gevoelens) (echt,
subjectieve waarachtig)
binnenwereld
Morele principes die tevoorschijn komen in een moreel oordeel, zijn universeel. Mensen over
de hele wereld herkennen zich als onderdeel van goed samenleven.
Een moreel oordeel is een proces waarin jij een standpunt uitvoert, een oordeel voltrekt.
John dewey formuleert het onderscheidt tussen subjectiviteit, objectiviteit en normativiteit als
volgt: je bent jezelf, je kent jezelf, en je kiest jezelf.
Moraal gaat over onze normen en waarden
- Dit zorgt voor onze morele oordelen (meningen).
- Je moreel oordeel vanuit je morele uitgangspunten.
- Dat is vanuit jouw normen en waarden.
1.2 Hoe werkt dat als je samenwerkt?
Omdat een moreel oordeel gebaseerd is op morele principes die universeel zijn, strekt een
moreel oordeel zich uit buiten jou als persoon.
Moraal: Het geheel van gedeelde morele oordelen van een groep dat ontstaat in een
gesprek. Het is het geheel van morele regels waaraan wij onszelf en anderen in redelijkheid
gehouden achten.
Ethiek: De wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te helpen door
nieuwe argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
Een moraal kan verschillen tussen groepen mensen.
Moraal gaat over onze normen en waarden
, - Dit zorgt voor onze morele oordelen (meningen).
- Je moreel oordeel vanuit je morele uitgangspunten.
- Dat is vanuit jouw normen en waarden.
Morele verwachtingen: Verwachtingen die mensen hebben over hoe jij je taak moet
uitvoeren of hoe jij met mensen om moet gaan op de werkvloer.
Bijv. Op stage hebben ze specifieke verwachtingen over hoe je met elkaar omgaat.
Normen en waarden zijn universeel. Het zijn de morele oordelen die verschillen tussen
mensen.
De moraal van een familie, organisatie of cultuur wordt vaak aangeduid met de normen en
waarden. Dit is een onjuiste term want het zijn niet de normen en waarden die verschillen,
maar de morele oordelen van die groep.
Normen en waarden zijn universeel. Iedereen is voor respect. Iedereen is voor vrijheid. De
afweging tussen respect en vrijheid kan verschillen in verschillende culturen. Het zijn dus niet
de normen en waarden die verschillen maar de moraal, dat wil zeggen: de verzameling
morele oordelen in concrete situaties, die verschilt tussen mensen.
Moreel vertoog: Het geheel aan communicatie en interactie waarin mensen hun morele
oordelen, en daarmee hun moraal, vormen en op elkaar afstemmen.
Het moreel vertoog is nu veel intensiever dan dertig jaar geleden, dit komt door de
informatie- en communicatierevolutie.
In onze cultuur en in ons werk is de moraal doorlopend onderwerp van gesprek en daarmee
is de moraal doorlopend in ontwikkeling. We zijn continu in interactie met elkaar en vormen
continu onze moraal.
Het voeren van een gesprek is niet alleen belangrijk voor het vormen van onze morele
oordelen en onze moraal, maar ook ons professioneel functioneren.
Elk beroep brengt zijn eigen morele kwesties met zich mee die een competente professional
moet kunnen oplossen. Het is dus belangrijk dat we het morele gesprek goed kunnen
voeren.
1.3 Morele competenties
Jij als persoon moet zelf moreel kunnen nadenken en redelijke argumenten kunnen geven.
Voor dit nadenken is het belangrijk dat je je morele intuïtie de baas wordt.
Redenen waarom dit oordelen met behulp van je moreel intuïtie tekortschiet in het
functioneren van een professional:
1. Je morele intuïtie is niet uit te leggen aan anderen.
2. Als je alleen intuïtief oordeelt, kun je niet leren van je fouten en successen.
3. Je intuïtie bereid je niet voor op nieuwe situaties.
Functie van het stellen van een morele vraag: Formuleren een vraag en kijken of we goede
argumenten kunnen vinden om tot een antwoord te komen waar we achter staan.
Het is een hulpmiddel om een proces op gang te krijgen waarin je je oordeel beter
onderbouwt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller famkenissink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now