Summary
Biologie samenvatting 6 VWO Thema 1: Voeding
- Course
- Level
Een samenvatting voor het vak biologie vwo Thema 1: voeding over het verteringsstelsel en voedingsstoffen
[Show more]
Seller
Follow
laurablom2
Content preview
Samenvatting biologie 6 VWO Thema 1 en Thema 4Thema 1: Voeding
§1.2 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
Alles wat je eet of drinkt noemen we voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen bevatten
voedingsstoffen. De zes belangrijkste groepen voedingsstoffen zijn:
- Eiwitten (proteïnen)
- Koolhydraten (lipiden)
- Water
- Mineralen (zouten)
- Vitaminen
Voedingsstoffen kunnen verschillende functies in je lichaam vervullen. Zo worden bouwstoffen
gebruikt bij de vorming van cellen en weefsel en worden brandstoffen er vooral voor de
levering van energie.
In het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen in het voedsel gesplitst in afzonderlijke
aminozuurmoleculen die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed worden aminozuren
naar de organen van het lichaam vervoerd. Daar worden ze in cellen bij de eiwitsynthese weer
aan elkaar gekoppeld.
De mens kan zelf bepaalde aminozuren maken, die in eiwitten voorkomen, als ze niet
voldoende in hun voedsel zitten. Ze worden dan in de lever gevormd uit andere aminozuren. Dit
proces heet transaminering. Sommige aminozuren die wij niet zelf kunnen maken, en die dus
wel in ons voedsel moeten zitten, zijn essentiële aminozuren.
Aminozuren die niet bij de synthese van eiwitten worden gebruikt, worden gedissimileerd. Uit de
aminogroep ontstaat ureum dat met de urine wordt uitgescheiden.
Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam. Als je hier teveel van eet, wordt de
overtollige hoeveelheid in je lichaam opgeslagen. Het grootste deel van de overtollige
hoeveelheid koolhydraten wordt omgezet in vet en opgeslagen onder de huid of rondom de
organen.
Voedingsvezels zijn stoffen die niet door enzymen uit het verteringsstelsel van de mens
worden verteerd. Het zijn voornamelijk koolhydraten afkomstig uit de celwanden van
plantaardige voedingsmiddelen. Voedingsvezels zijn belangrijk voor de darmwerking en de
stoelgang. Ook zorgen voedingsvezels eerder voor een verzadigd gevoel.
Een molecuul van een verzadigd vetzuur bevat het
maximale aantal waterstofatomen en heeft een rechte
keten. Dierlijke vetten bevatten veel verzadigde
vetzuren.
, Een molecuul van een onverzadigd vetzuur bevat niet het maximale aantal waterstofatomen
en heeft door één of meer dubbele bindingen geen rechte keten.
Cholesterol is een vet dat voorkomt in celmembranen en in het bloedplasma. Het meeste
cholesterol wordt aangemaakt door de lever.
Verzadigde vetzuren bevorderen de afzetting van cholesterol tegen de binnenwand van
bloedvaten waardoor ze nauwer worden. Dit kan op den duur leiden tot hart- en vaatziekten.
Onverzadigde vetzuren verminderen de afzetting van cholesterol en kunnen zelfs toe leiden dat
het afgezette cholesterol in de bloedvaten minder wordt.
Water is onder andere een belangrijke bouwstof voor je lichaamscellen en een oplosmiddel
voor allerlei stoffen. Samen met de opgeloste stoffen bepaalt water de osmotische waarde van
de vloeistoffen in het lichaam. Water is ook een transportmiddel.
Door verdamping van het water uit zweet koelt het lichaam af. Ook met uitgeademde lucht,
urine en ontlasting raak je het lichaam water kwijt. Dit verlies wordt voor een klein deel
aangevuld met dissimilatie, en de rest wordt aangevuld door eten en drinken.
Sommige elementen heb je slechts in zeer geringe hoeveelheden nodig. Deze elementen
worden spoorelementen genoemd.
Vitaminen zijn voedingsstoffen die onder andere dienst doen als co-enzym en die niet of
onvoldoende mate in het lichaam kunnen worden gemaakt. Enzymen en dus ook co-enzymen
zijn nodig om stofwisselingsreacties in je lichaam te laten verlopen, maar worden daarbij niet
verbruikt.
Provitaminen zijn stoffen in je voedsel waar je lichaam vitamine uit kan maken.
Vitaminen worden aangegeven met een letter. De bekendste vitaminen zijn A, B, C, D en K.
De vitaminen B en C zijn oplosbaar in water. Het lichaam kan deze vitaminen niet of nauwelijks
opslaan. De vitaminen A, D en K zijn oplosbaar in vet. Deze vitaminen kan het lichaam in
beperkte mate opslaan. Van vitamine A kan wel een grote voorraad worden opgeslagen in de
lever.
§1.3 Gezonde voeding
Het voedingscentrum geeft adviezen over voeding en heeft hiervoor de Schijf van Vijf
samengesteld.
De hoeveelheid voedsel die je nodig hebt, is vooral afhankelijk van je
energiebehoefte. Dit hangt af van onder andere geslacht, leeftijd,
lichaamsgewicht en milieutemperatuur. Bij activiteit is de
energiebehoefte ook afhankelijk van de lichamelijke inspanning.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller laurablom2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.29. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now