(Tentamen behaald met een 8,8). Een uitgebreide samenvatting voor HBO-Rechten studenten voor het vak Ethiek de basis (Van Dalen). Deze samenvatting is overzichtelijk en bevat concrete voorbeelden.
Samenvatting “Ethiek de basis” geschreven door Van Dalen (3 e druk)
Anniek Ent
Wat is Ethiek
Ethiek is het vakgebied dat zich bezighoudt met kritische reflectie op moraal.
Ethiek is de wetenschap die moraal bestudeert en die tracht de moraal verder te
helpen door nieuwe argumenten te ontwikkelen en te gebruiken in afwegingen.
Wij kunnen in ons bewust zijn de wereld kennen, ervaren en beoordelen. Het
beoordelen van de wereld wordt het moreel oordeel genoemd. Het staat voor
resultaat.
Moreel oordeel
Een moreel oordeel is een oordeel over het gedrag van mensen en hoe ze met
elkaar om moeten gaan. Het is een waardering van menselijk gedrag aan de
hand van morele uitgangspunten.
Een moreel oordeel is aan een persoon gebonden maar is niet persoonlijk.
Een moreel oordeel kun je delen.
Voorbeelden moreel oordeel:
De docent statistiek laat je nou nooit eens een keer uitpraten!
Ik vind het lullig dat Chris de verkering uitmaakte via de WhatsApp.
Ellen, kon je nou echt niet even op mij wachten.
Intuïtief moreel oordeel
Een moreel oordeel dat kant en klaar ontstaat in je bewustzijn zonder dat je
erover na hoeft te denken.
Kenmerken:
Als een ander het niet eens met je is, dan word je pas bewust over je
intuïtief oordeel. Je realiseert dat je een standpunt over het gedrag van
iemand hebt.
Je kunt het niet uitleggen.
Je leert niet van je fouten en successen.
Het bereid je niet voor op nieuwe situaties.
Proces van bewustzijn
1. Je oordeelt dat iets goed of slecht is. Je vindt iets
2. Je kent je oordeel. Je weet dat het je mening is en je kent het standpunt
van de ander
3. Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een
bepaald gevoel met zich mee.
Objectiveren kennen
Als je de wereld kent, plaats je dat wat er gebeurt buiten jezelf en beschrijft het
vervolgens.
Makkelijk uitwisbaar tussen mensen.
Normeren beoordelen = moreel oordeel
Je verbindt gedrag van anderen met je eigen oordeel; je vindt dat gedrag goed of
slecht. Het resultaat is een verbinding van jezelf met anderen ofwel een
tussenwereld (een normatief domein). Je kunt het eens zijn met elkaar. Ze zijn
beter uitwisselbaar dan gevoelens. Maar minder goed dan kennis.
, Subjectiveren voelen
Als je de wereld beleeft, richt je je op wat er innerlijk met je gebeurt. Je voelt wat
je meemaakt alsof de wereld zich in jou afspeelt.
- Je voelt dat je het oneens bent met de ander. Het oordeel brengt een
bepaald gevoel met zich mee.
Morele oordelen zijn het resultaat van het beoordelen van de wereld om je heen.
Bewustzijnsv Wat doe je? Resultaat v.d. Centrale
ormen omgang vraag
Kennen Je Feiten (kennis) Is het waar?
(objectiveren) representeert
een
buitenwereld in
je bewustzijn
Beoordelen Je verbindt Morele Is het juist?
(normeren) jezelf met oordelen
anderen
Voelen Je ervaart een Gevoelens Hoe voel ik
(Subjectiveren) binnenwereld me?
in je bewustzijn
Kenmerken moreel oordeel:
1. Gaat over het gedrag van mensen.
2. Overstijgt het individuele (universaliteitsprincipe).
- Dit betekent dat oordelen in een situatie automatisch oordelen
betekent over anderen in dezelfde situatie.
- Bijv. als Kevin in de klas te laat komt en een preek van de leraar krijgt,
dan verwacht iedereen dat als Charlotte te laat binnen komt, ook een
preek van de leraar krijgt.
3. Is normatief (schrijft voor hoe het moet).
- Het gaat erom hoe je behoort te handelen. Het gaat niet over hoe de
wereld echt is, maar over hoe de wereld zou moeten zijn.
4. Is gericht op het goede.
- Gericht op zaken die op zichzelf goed of nastrevenswaardig zijn
morele uitgangspunten
- Bijv. een student die heel hard werkt. Deze wordt hierom geprezen ook
al is zijn cijfers slecht. Inzit is op zichzelf goed.
5. Kan morele verontwaardiging veroorzaken.
- Morele oordelen kunnen een specifiek soort emotie los maken.
- Het morele oordeel bevat geen gevoelens, maar kan na het uitspreken
ervan, wel gevoelens opwekken = morele verontwaardiging.
Moreel uitgangspunt
Omschrijving van iets dat op zichzelf nastrevenswaardig is betreffende menselijk
samenleven.
- In morele oordelen zijn altijd morele uitgangspunten herkenbaar. Ze
worden soms niet alleen expliciet genoemd.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AnniekEnt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
