Kennismaken met psychologie
Thema 1:Een psychologisch kader
1. onenigheid over de definitie
1.1 interne onenigheid
Verschillende theoretische benaderingen.
Verschillen in opvatting, methode en definitie.
1.2 externe onenigheid
Wat bestudeerd wordt in de psychologie komt ook aan bod in andere wetenschappen
Bv. Sociologie (gedrag van mensen vanuit maatschappelijke invalshoek), biologie
(lichamelijke aspecten van gedrag), antropologie (gedrag van volken bestudeerd),
pedagogie , …
Raakvlakken tussen verschillende benaderingen
- Van psychologie en sociologie bevindt zich sociale psychologie
- Biologie en psychologie bevindt zich biologische psychologie
- Psychologie en antropologie ligt de cross culturele psychologie
2. een definitie van wat psychologie is
Psychologie = wetenschappelijke benadering van menselijke gedragingen, gevoelens,
gedachten en interacties en de verschillende factoren die het gedrag, gedachten,
gevoelens en interacties van mensen beïnvloeden.
3 belangrijke elementen:
1. wetenschappelijke benadering
Verzamelen van kennis via wetenschappelijke methoden
Verschil wetenschappelijke psychologie en de flair:
- Flair: op mensenkennis gebaseerd
- Wetenschappelijke psychologie: op wetenschappelijke kennis gebaseerd
2. menselijke gedragingen, gevoelens, gedachten en interacties
Hoe kunnen we dit wetenschappelijk benaderen?
3. over verschillende factoren die gedrag, gedachten, gevoelens & interacties
beïnvloeden
Mensenkennis = inzicht dat mensen tijdens hun leven opbouwen over hoe andere
mensen zich gedragen.
Wetenschappelijke kennis = inzicht dat mensen opbouwen op basis van
wetenschappelijke onderzoek dat aan duidelijke voorwaarden moet voldoen.
Wetenschappelijke kennis is:
- Geobjectiveerde kennis
o Gebaseerd op feiten
o Objectiviteit van de onderzoeker (neutraal)
- Betrouwbare kennis
o Duidelijke regels en afspraken over de methoden
o Kwaliteitsgarantie
o Procedures zijn repliceerbaar en controleerbaar
o Bv. Objectieve meetinstrumenten, gevalideerde testen
- Valide kennis
o Generaliseerbaarheid: we willen veralgemenen naar andere
populaties/situaties/momenten
o Gaat op zoek naar verbanden en probeert gedrag voorspelbaarder te
maken
o Bv. Stress bij studenten
Scheikunde = exacte wetenschappen
Psychologie = de gemiddelde mens bestaat niet
Menselijke gedachten en gevoelens zijn complex dat er nooit universeel geldende
uitspraken kunnen worden gedaan.
We kunnen niet beweren dat mensen ‘altijd’ of ‘nooit’ zoiets doen in een bepaalde
situatie.
2
,Psychologie kan ons helpen om waarschijnlijkheid in te schatten van gedragingen,
gedachten, gevoelens en interacties.
Psychologie maakt duidelijk hoe mensen doorgaans en gemiddeld genomen reageren.
Kwantitatief onderzoek
Cijfergegevens worden verzameld en geanalyseerd om objectieve conclusies te trekken.
Gebruik van gestandaardiseerde meetinstrumenten
Gebruik van statistische technieken
Gebruik van representatieve steekproeven en grote onderzoeksgroepen
Kwalitatief onderzoek
Pleit voor eigen en specifiek menswetenschappelijke benadering van gedrag van
mensen.
Richten zich op het begrijpen en interpreteren van betekenissen, ervaringen en
percepties van mensen.
Richt zich op het verzamelen van rijke, gedetailleerde en contextuele informatie.
Men legt de nadruk op complexiteit en diversiteit van menselijk gedrag.
Gebruik van diepte-interviews, .. waarmee subjectieve ervaringen van individuen in
kaart brengen.
Terugkerende thema’s, patronen en betekenissen in verzamelde gegevens.
Gebruik van kleine steekproeven, nadruk op diepgaande en uitgebreide informatie van
individuele gevallen.
Combinatie van mens- en natuurwetenschappelijke benadering
In praktijk vaak combinatie van beide benaderingen en zowel kwantitatief en kwalitatief
te werken.
Beide worden nu complementair gezien tegenover elkaar, ze vullen elkaar aan.
Wetenschappelijke technieken
Psychometrische betrouwbaarheid = test bij opeenvolgende metingen ongeveer
hetzelfde resultaat heeft.
Psychometrische validiteit = test inderdaad datgene meet wat hij verondersteld te
meten.
Correlatiecoëfficiënt -> cijfer tussen de -1 en +1 , mate waarmee men de sterkte en de
aard van samenhang weergeeft.
Causaal verband kan je niet bewijzen op basis van correlationeel onderzoek.
3
, Gestratificeerde steekproef = door aantal criteria bepalen waar men op zal letten bij
samenstellen steekproef.
Gerandomiseerde steekproef = toeval laten bepalen wie in de steekproef terechtkomt.
Experimentele groep = doelbewust een aspect veranderen van de situatie.
Controlegroep = doelbewust niets veranderen aan de situatie.
2.2 gedragingen, gevoelens, gedachten en interacties van mensen
Gedrag is de reactie van een levend wezen op een prikkel
S-R-machine
Prikkel (situaties of stimuli) S ----------> automatische, reflexieve reacties of responsen R
Levende wezens zijn wezenlijk interactioneel, ze leven voortdurend in interactie met hun
omgeving.
Let op: niet elke S lokt een R uit ! è
Menselijke gedragingen, gevoelens en gedachten zijn méér dan een reactie op een
prikkel
S-P-R-mechanisme
P = persoon (geheel van emoties, cognities & motivaties)
S = geheel van inwerkende prikkels, situaties of stimuli
S’ = wijze waarop persoon dat geheel van prikkels ervaart en interpreteert
R = geheel van fysieke en biochemische reacties, reflexen, zenuwimpulsen,
hormoonsignalen & onwillekeurige bewegingen
R’ = wijze waarop persoon op betekenisvolle manier op de S’ reageert.
Menselijke reacties worden niet alleen bepaald door objectieve prikkels, maar zelfs nog
veel meer door de subjectieve betekenis die ze aan prikkels geven.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller louisevanneste28. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.01. You're not tied to anything after your purchase.