Summary
Samenvatting cursus basis sociaal werk
- Course
- Institution
Deze samenvatting is gemaakt op basis van de cursus van basis sociaal werk. Ik was voor dit vak geslaagd in 1e zit.
[Show more]
Seller
Follow
debakkeranouck24
Content preview
BASIS SOCIAAL WERKDEEL 1 - WAAROM SOCIAAL WERK?
1. WAT IS SOCIAAL WERK?
Sociaal werk geconfronteerd met complexe vraagstukken → op de grens tussen
mens en samenleving.
Werken vaak op 2 fronten tegelijk
1. In het leven van mensen, groepen van mensen, buurten en gemeenschappen.
2. Organisaties en bedrijven
Voortdurend geconfronteerd met hardnekkige maatschappelijke systeemfouten
→ oorzaak van lastige situatie en positie van mensen en groepen in de SL.
Sociaal werkers willen verandering brengen op individueel- en collectief niveau → doel:
rechtvaardigheid en een menswaardig bestaan.
Sociaal werk is breed en algemeen tegelijk
- De uiting v/h beroep is heterogeen → verschillende uitingsvormen en veel
domeinen, sectoren en werkplekken
- Specifiek beroep: werken vanuit een specifieke blik op de werkelijkheid.
Specialistisch sociaal werk: gericht op 1 problematiek, uitdaging, kans of
doelgroep → nog steeds een brede, generalistische bril.
Sociaal werkers zijn zichtbaar aan het werk bij het OCMW, CAW en CLB. Maar ook
onzichtbaar in andere beroepsgroepen (jeugdhulp, personen met een handicap,...).
Ook functies waar we sociaal werkers niet vermoeden → straathoekwerkers,
opbouwwerkers, vakbonden,...
1.1 De stam en de takken
Sociaal werk: verscheidenheid, maar ook eenheid.
Metafoor van de boom, met veel takken en een boomhut.
- De boom verschilt van land tot land → er zitten andere theorieën in de
stam en sommige takken zijn uitgegroeid.
- Takken worden soms meer en meer onafhankelijk van de stam → nieuwe
opleiding
Het geval bij de afstudeerrichtingen v/d UCLL → Als de stam verkend is,
kiezen we voor een bepaalde tak.
Kerntaken verschillen per sector of functie.
Combinatie stam en takken → breed kunnen kijken vanuit algemene kennis en
vaardigheden, en voorbereiding op de specifieke eisen v/h werkveld.
Sociaal werk wordt in het werkveld georganiseerd en gespecialiseerd door verschillende
sectoren en CAO’s.
1
,opleiding op sociaal-agogisch gebied.
In de praktijk samenwerken met aanverwante beroepsgroepen.
Beschermde beroepstitel ‘maatschappelijk assistent’ verbonden aan het diploma
SW → door deze beschermde beroepstitel mogen bepaalde jobs/functies enkel
uitgevoerd worden door houders van een diploma SW.
Exclusiviteit v/d beroepstitel staat ter discussie door de krapte op de arbeidsmarkt.
Fundamentele kern SW → bevat 4 componenten
1. Algemeen doel: verwoord in de internationale definitie en de missie v/d opleiding.
2. Body of knowledge of de kennisbasis: kennis v/d menswetenschappen,
probleemkennis, kennis van doelgroepen, sectorkennis en kennis van bruikbare
methoden en inzichten.
3. Grondwaarden: waarden, normen en regels die als referentiepunt gelden
bij het professioneel optreden van sociaal werkers → verwijzen naar
ethische principes.
4. Basispositie v/d sociaal werker: tussen individu en samenleving, daar waar interactie
is tussen mensen en hun omgeving, partner van belanghebbenden.
Verbindt voortdurend personen, groepen en gemeenschappen met de structurele
contexten v/d samenleving.
1.2 De missie van het sociaal werk
Doelstellingen als startpunt → 3 samenhangende en naar elkaar verwijzende
bakens.
Sw’ers gaan met mensen werken in hun context.
Individuen voortdurend in relatie met hun omgeving.
Sw’er engageert zich in partnerschap t.a.v deze persoon in een situatie →
partnerschap veronderstelt een solidaire en empathische opstelling.
1.2.1 Sociale rechtvaardigheid nastreven
Het realiseren van sociale grondrechten (mensenrechten).
Doel: elke burger kan alle rechten opnemen of laten gelden.
2
,“Essentieel voor het concept van de verzorgingsstaat is dat de overheid corrigerend
intervenieert in de maatschappelijke ongelijkheid, als gevolg van de marktafhankelijkheid
van de burgers. De erkenning van sociale grondrechten vormde hierin een kernelement.
Sociale grondrechten omvatten immers een door de overheid gegarandeerde
inspanningsverbintenis om grotere gelijkheid te realiseren in de mogelijkheidsvoorwaarden
om een menswaardig bestaan uit te bouwen.”
Sociale rechtvaardigheid: toebedeling van kansen om een menswaardig bestaan uit te
bouwen.
De overheid geeft sw’ers de rol om de inspanningsverbintenis te realiseren, impliciet en
expliciet, soms ‘tegen’ de overheid (bv. protestbeweging).
Verschillende posities die sw’ers kunnen innemen vanuit het streven naar sociale
rechtvaardigheid
1. Gidsende rol: zorgen ervoor dat mensen gebruik kunnen maken van voorzieningen
en regelingen die beschikbaar zijn.
Toegankelijkheid van organisaties speelt een grote rol → 7 b’s van
toegankelijkheid.
Niet alle burgerrechten worden automatisch toegekend, mensen activeren en
informeren om hun rechten aan te vragen of op te eisen.
2. Signalerende rol: vormen van onrecht en ongelijkheid durven benoemen en
aanpakken.
SL voortdurend in verandering, realisatie van grondrechten vraagt een grote
waakzaamheid.
Evalueren en bijsturen van de efficiëntie en effectiviteit van overheidsmaatregelen
Onrecht kan structureel, contextueel en relationeel zijn.
Nieuwe maatregelen kunnen leiden tot nieuwe vormen van uitsluiting van
kwetsbare doelgroepen → beleid kijkt naar de werkelijkheid en naar wat ze
wel of niet wil stimuleren.
Nieuwe regels kunnen leiden tot een matheüseffect: de rijken worden rijker en de
armen worden armer.
Sociaal werkers zijn enerzijds bewaker van rechten en plichten en anderzijds promotors van
veranderingen.
1.2.2 Autonomie van mensen vergroten/versterken
Autonomie: het vermogen om zich ten volle als persoon te ontplooien in alle mogelijke
levenssferen, de capaciteit om het eigen bestaan in handen te nemen.
Kansen om autonomie te ontwikkelen ook afhankelijk v/d context →
beschikbaarheid en toegankelijkheid van economisch, sociaal en cultureel
kapitaal speelt een belangrijke rol.
Om autonomie te vergroten moeten sw’ers inzetten op een dubbel proces →
empowerment en emancipatie.
- Empowerment: verwijst naar een proces en een resultaat → het
ontwikkelen van een reëel vermogen tot handelen en het effectief greep
krijgen op de sociale situatie via gerealiseerde veranderingen.
Vertrekt vanuit het individu.
Empowerment is een kwestie van 2 zaken
3
, 1. Kracht ontwikkelen om verandering in stand te brengen → het
ontwikkelen van competenties, streven naar positief zelfbeeld,
ervaren van controle over de situatie.
2. Macht ontwikkelen → vat krijgen op machtsverdeling in de SL,
invloed hebben op sociale structuren.
- Emancipatie: vertrekt vanuit een toestand van gebrek of gemis, uitsluiting, ongelijke
behandeling en/of ongelijke rechten.
Nooit absoluut en altijd gerelateerd tot een bepaald doel, voortdurend proces.
Nieuwe omstandigheden = nieuwe uitdagingen.
Verwijzing naar een collectief en streeft een maatschappelijke beweging na.
Vertrekt vanuit een groep, collectief proces van maatschappelijke verandering en
‘bevrijding’ uit maatschappelijke structuren die de volwaardige ontplooiing
belemmeren.
verschillende doelstellingen van emancipatie → treden van een ladder
1.2.3 Bouwen aan een solidaire samenleving
Sociale rechtvaardigheid nastreven en autonomie vergroten kan enkel in een
solidaire samenleving → SL die bereidt is de leden verantwoordelijkheid te geven
bij (her)verdeling van hulpbronnen die nodig zijn om de doelstellingen te
bereiken.
Sw’ers streven naar een volwaardig en actief burgerschap voor mensen → de
nood aan sense of coherence: nood aan een SL met samenhang en redelijkheid.
Men moet het gevoel van zelfwerkzaamheid hebben → het gevoel dat je
kan ingrijpen in de wereld en dat we iets van waarde kunnen zijn.
Voortdurend individualiserende wereld → versterkt het gevoel van nergens
bij te horen en niet te kunnen betekenen voor zichzelf of een ander.
Rationeel burgerschap: burgerschap is geen geprojecteerd ideaalbeeld maar een te
construeren concept. Wat burgerschap is komt voort uit de dagelijkse interacties van
mensen met elkaar. Het is geen vaststaand gegeven maar een sociaal construct. We geven
telkens weer betekenis aan burgerschap.
Participatie: deelnemen aan dat proces van betekenisgeving.
Informeren ≠ doel, maar middel om een ander doel te bereiken.
Sw’ers stellen bestaande machtsverhoudingen in vraag door alle stemmen in de SL
te laten horen.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller debakkeranouck24. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.09. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now