Summary
Samenvatting De Onverbrekelijek Band
- Course
- Institution
Ik heb het boek gevolgd en de samenvatting zijn letterlijke zinnen uit het boek voor je verwerking van literatuur.
[Show more]
Seller
Follow
wandaverbeek
Content preview
De onverbrekelijke band. Inleiding & ontwikkelingen in de contextuele therapie van Nagy.10e editie. Annelies Onderwaater
De mens wordt in de contextuele therapie gezien als een relationeel wezen. Hij kan niet anders dan bestaan in
relatie met anderen. In de relationele werkelijkheid van ieder mens worden vijf dimensies onderscheiden. Deze
dimensies zijn niet van elkaar te scheiden omdat ze zich in de werkelijkheid tegelijkertijd aan ons voordoen. Ze zijn
wel te onderscheiden, ook al kruisen en overlappen ze elkaar. In hun samenhang vormen ze een perspectief op
het geheel van de menselijke werkelijkheid.
1e dimensie • de dimensie van de feiten
Het gaat in deze dimensie om objectiveerbare feiten die van invloed zijn op iemands leven zoals genetische
aanleg, geslacht, nationaliteit, religie, gezin van oorsprong, adoptie, scheiding, op jeugdige leeftijd het huis
uitgestuurd zijn, oorlog, wel of geen kinderen hebben, alleengaand, gezondheid, ziekten, financiële situatie,
werkloosheid en migratie.
2e dimensie • de dimensie van de psychologie
Deze dimensie heeft betrekking op het innerlijk van het individu: zijn behoeften, cognities, egosterkte,
afweermechanismen, fantasieën, motivaties, leerprocessen enzovoort.
De relatie met de eerste dimensie is dat het in de tweede dimensie erom gaat hoe 'de feiten' worden
geïnterpreteerd en ervaren, dus wat de psychische gevolgen ervan zijn.
3e dimensie • de dimensie van de interactie
De derde dimensie is het gebied waarmee de systeemtherapie zich bezighoudt: interactie- en
communicatiepatronen, zondebokmechanismen, triadevorming, coalities, circulaire beinvloeding, rolverschillen,
machtsstructuren, door problemen gedomineerde verhalen, gewenste verhalen, hechtingspatronen en dergelijke.
4e dimensie • de dimensie van de relationele ethiek
Deze dimensie vormt het uitgangspunt van het contextuele denken en werken en kan alleen begrepen worden
vanuit een meer-generatieperspectief. Het gaat hier om rechtvaardigheid van relaties tussen mensen. Het
uitgangspunt is dat recht en rechtvaardigheid mensen ten diepste motiveren en aanzetten tot verandering in de
richting van 'recht doen' aan anderen en zichzelf.
In deze dimensie staan begrippen centraal als loyaliteit, de balans van geven en nemen, vertrouwen,
verantwoordelijkheid, dialog, legaat en zelfvalidatie.
5e dimensie • de dimensie van de ontologie
In deze dimensie gaat het om de zijns-afhankelijkheid van anderen om als autonoom persoon te bestaan.
Hoofdstuk 1. Inleiding.
Nagy bedoelde met het begrip context: de dynamische en ethische verbondenheid van een persoon met andere
personen, die voor hem of haar betekenisvol zijn. De context omvat zowel iemands huidige relaties, als die uit het
verleden en die in de toekomst.
In Nagy’s theorie staan begrippen als loyaliteit, rechtvaardigheid, de balans van geven en nemen, legaat,
verantwoordelijkheid, betrouwbaarheid en dialoog centraal. Deze begrippen hebben betrekking op de relationele-
ethische dimensie.
1
,Hoofdstuk 2. De plaats van Nagy en Stierlin ten opzichte van de systeemtherapie.
Onder gezinstheorie wordt in het vervolg verstaan: de theorieën die aan deze vier kenmerken voldoen. Van twee
belangrijke gezinstheorieën - de communicatie gerichte benadering en de structuurgerichte benadering - zal
vervolgens een samenvatting worden gegeven.
2.1 De systeemtheorie.
De bioloog Bertalanffy is een van de belangrijkste grondleggers van de algemene systeemtheorie.
De algemene systeemtheorie zoekt naar het gemeenschappelijke, het algemene van alle systemen die in
uiteenlopende wetenschappen zoals biologie, psychologie en economie aan de orde komen.
Bertalanffy definieert een systeem als: a set of elements standing in interaction.
Er kan dan ook geen verandering worden aangebracht in een van de subsystemen zonder invloed uit te oefenen
op de andere subsystemen en zonder het totale systeem te veranderen.
Het is een door de waarnemer geïnterpreteerde samenhang van de delen.
De systeemtheorie maakt het mogelijk complexe gehelen te ordenen en inzichtelijk te maken. Vanuit het
systeemperspectief kan daarom goed de samenhang binnen het gezin worden bestudeerd.
2.1.1. Kenmerken van levende systemen.
1. Openheid.
Een levend systeem is open, in de zin dat het steeds materie, energie en informatie uitwisselt met zijn
omgeving. De grens tussen een open systeem en zijn omgeving wordt dikwijls beschreven in termen van
doordringbaarheid.
2. Toenemende mate van organisatie.
Een open systeem handhaaft zich niet alleen, maar verandert ook in de richting van toenemende
complexiteit door het verwerken van energie en informatie vanuit de omgeving.
Homeostase: Bij homeostase is er sprake van handhaving van een evenwichtstoestand, bij steady state
van een voortdurende wijziging van een evenwichtstoestand.
3. Subsysteem en suprasysteem.
Het gezin als systeem bevat meer individuen en dyades als subsystemen en is in dat opzicht een
suprasysteem. Het gezin is tevens een subsysteem van bijvoorbeeld de systemen buurt, stad en
maatschappij.
2.1.2. De organismische visie op levende systemen en de mechanistische visie van de cybernetica.
Binnen de systeemtheorie bestaat er een mechanistische oriëntatie: de cybernetica. De basisconcepten in de
cybernetica zijn feedback, homeostase en informatie. Feedback duidt een bepaald proces van
informatieverwerking aan. Karakteristiek voor dit proces is dat de infromantiegang in cirkels verloopt.
● Negatieve feedback. Negatieve feedback bevordert de homeostase of stabiliteit van het systeem en gaat
veranderingen in het systeem tegen.
● Positieve feedback: Positieve feedback heeft verandering van het systeem tot gevolg, wat kan leiden tot
een aanpassing in een nieuw evenwicht of tot het ontstaan van een breuk in het gehele systeem.
2.1.3. Systeem hiërarchieën.
1. Complexe systemen zijn veel meer op verandering gericht dan eenvoudige systemen. De relaties tussen
de subsystemen van het complexe systeem zijn dan ook flexibeler.
Hoe hoger nu de positie waarde is, des te centraler is de functie die een subsysteem inneemt binnen het systeem.
De systeemtheorie is niet in staat om inzicht te verschaffen in het karakteristieke van het menselijk niveau, namelijk
symbolische activiteit en zelfbewustzijn.
Uit het voorgaande zal duidelijk zijn dat de toepassing van de systeemtheorie in de hulpverlening het leren denken
in complexe samenhangen betekent, niet alleen horizontaal op 1 niveau, maar ook verticaal, tussen de diverse
systeemniveaus.
2
, 2.2 De gezinstheorie.
Het gemeenschappelijk van de systeemtheorie is het aanbrengen van veranderingen in het functioneren van
gezinssystemen.
Een aantal belangrijke kenmerken die diverse gezinstherapeutische benaderingen gemeenschappelijk hebben:
1. Individuele problemen worden gezien als een functie van gestoorde interactiepatronen binnen het gezin.
2. Er is sprake van circulaire causaliteit. Zo kan het gedrag van een autoritaire moeder zowel de oorzaak als
het gevolg zijn van het opstandige gedrag van haar kind.
3. Een therapeut moet in de eerste plaats actie in het gezin bewerkstelligen. Inzicht in de motieven van
gedragsuitingen van de gezinsleden is van veel minder belang.
4. Een therapie is gericht op het heden, niet op het exploreren en het interpreteren van het verleden.
De communicatie theorie kan worden gezien als een voorbeeld van een meer mechanistische benadering van het
gezin. De structuurgerichte theorie kan worden beschouwd als een organismische benadering van het gezin.
2.2.1. De communicatie gerichte benadering.
Communicatie kan worden omschreven als het proces van menselijke interactie. In een interpersoonlijke situatie
houdt elk verbaal en noin-verbaal gedrag communicatie in; iemand kan niet niet-communiceren.
Op inhoudsniveau wordt informatie gegeven, op betrekkingsniveau wordt aangegeven hoe de informatie moet
worden opgevat: het kan de relatie tussen de communicerende personen definiëren.
Elek communicatie kan in twee relatiepatronen worden verdeeld:
● Een symmetrische relatie: de nadruk ligt op de gelijkheid in de relatie.
● Een complementaire relatie: de nadruk ligt op het verschil in de relatie.
Symptomen worden binnen de communicatietheorie opgevat als een paradoxale vorm van communicatie, als een
reactie op de communicatie van de andere gezinsleden,
De pogingen van de therapeut stuiten echter op weerstand. In de relatie met de therapeut zal de communicatie
ook paradoxaal zijn. De hulpvraag is namelijk paradoxaal: Doe iets maar we willen niet dat je ons gezin verandert.
2.2.2. De structuurgerichte benadering.
Bij deze benadering wordt gebruikgemaakt van de inzichten die het kijken naar de structuur van het gezinssysteem
oplevert. Elk gezin kan beschreven worden in termen van transactiepatronen, dat wil zeggen door het beschrijven
van de wijzen waarop de gezinsleden met elkaar omgaan.
Volgens Minchin kunnen alle gezinnen op een continuum geplaatst worde, waarvan de uiteinde gevormd worden
door:
● Het kluwengezin: de grenzen van de subsystemen zijn vaag in een kluwengezin. Het gedrag van 1 enkel
gezinslid heeft veelal direct effect op dat van de andere gezinsleden. Het verhoogde gevoel van
saamhorigheid gaat echter ten koste van de autonomie van de gezinsleden.
● Het los-zand gezin: de grenzen tussen de subsystemen zijn in een los-zand gezin juist erg star. Omdat de
grenzen te rigide zijn, wordt stress bij 1 gezinslid niet snel door de anderen opgemerkt. Er is sprake van
een gebrek aan saamhorigheid. De mogelijkheid om afhankelijk te zijn of hulp te vragen kan geblokkeerd
zijn.
2.2.3. Het individu met zijn innerlijke processen binnen de gezinstheorie.
Communicatie is een interpersoonlijk verschijnsel dat plaatsvindt tussen mensen. Aangezien communicatie zich op
gedragsniveau afspeelt, kan het geobserveerd worden. Een communicatie therapeut zoekt naar wetmatigheden in
de communicatiepatronen.
Een organismisch gezinstherapeut, zoals de structuurgerichte therapeut, heeft wel oog voor ontwikkeling binnen
een gezin. Zo besteedt zij meer aandacht aan de verschillende fasen die een gezin doorloopt.
De interactie tussen de individuen kan volgens een structuurgerichte therapeut dan ook niet los worden gezien van
de innerlijke processen van de individuen.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller wandaverbeek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for $6.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73216 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy summaries for 14 years now
Recently viewed by you
