Summary
Samenvatting Vaardigheidstoets Dysarthrie Jaar 2
- Course
- Institution
Dit is een protocol dat gebruikt kan worden bij de vaardigheidstoets van dysarthrie in jaar 2.
[Show more]
2 reviews
By: nadireyesildal10 • 10 months ago
By: jasmijnruland • 4 year ago
Seller
Follow
LogoLogo
Reviews received
Content preview
Vaardigheidstoets DysartrieDoel van de toets:
1. Je krijgt onderzoeksresultaten en eventueel een opname te zien.
2. Stel een diagnose ten aanzien van adem, fonatie, articulatie, nasaliteit en prosodie op.
3. Formuleer een prognose.
4. Stel prioriteiten binnen de behandeling.
5. Stel een behandelplan op voor 6 weken.
Alle factoren die verstaanbaarheid kunnen belemmeren:
Articulatie
Articulatie is het belangrijkste aspect voor de verstaanbaarheid. Wanneer de klanken
(klinkers en/of medeklinkers) niet goed gevormd kunnen worden of als er clusters worden
weggelaten, kan het onderscheid hiertussen moeilijk worden. De luisteraar kan hierdoor
andere woorden verstaan dan de spreker bedoelt.
Als de spreker daarnaast een hoog spreektempo heeft, kunnen er klanken wegvallen of
versmelten (telescopie). Ook dit beïnvloedt de verstaanbaarheid. Soms kan het ook zo zijn
dat iemand al vrij langzaam spreekt, maar dat dit nog steeds te snel is voor wat hij kan. Als je
langzamer gaat spreken, is er ook meer tijd om de klanken goed te maken, waardoor de
articulatie dus verbetert. Een langzaam spreektempo is dus niet persé verkeerd.
Testen:
Luister naar spontane spraak en het hardop voorlezen van een tekst en beoordeel hierbij de
klinkers, medeklinkers en clusters. Luister ook meteen naar het spreektempo.
Bij hardop lezen kun je op een kopie meteen meeschrijven welke klanken moeilijk zijn.
Je zou ook de Dysamix kunnen gebruiken, ook al is deze eigenlijk bedoeld voor het trainen.
Mondmotoriek
Voor een goede articulatie heb je een goede mondmotoriek nodig. Wanneer de spieren slap
zijn, kan de tong niet goed heffen, kunnen de lippen niet goed ronden enz. Ook kan het zijn
dat de tong of lippen te langzaam bewegen om de spraakbewegingen goed te maken. De
klanken kunnen hierdoor niet goed worden gevormd, waardoor woorden moeilijk te
herkennen zijn voor de luisteraar. Het trainen van de mondmotoriek is niet heel functioneel,
omdat deze bewegingen veel groter zijn dan gedetailleerde bewegingen die voor spraak
nodig zijn.
Testen:
Neem het onderdeel mondmotoriek af van het dysfagie onderzoek.
- Lippen aflikken (bovenlip, onderlip en in een rondje)
- Lippen tuiten en spreiden
- Wangen bol maken (links, rechts en afwisselend)
- Tong uitsteken en hier een puntje van maken
- Tong naar de neus brengen
- Klakken
Ademhaling
Wanneer de ademhaling zwak is, kan er minder makkelijk voldoende luidheid worden
gemaakt, doordat de stembanden ook minder makkelijk sluiten. Dit zorgt voor een zwakke of
zachte stem. Wanneer iemand heel hoog ademt, worden er vaak korte zinnen gemaakt,
, omdat de adem dan alweer op is. Ook kan het zijn dat iemand te lang doorspreekt op één
adem, waardoor de stem wegvalt aan het einde van een zin.
Testen:
Observeer de ademhaling in rust: Hoog/laag en onregelmatig/regelmatig.
Observeer de ademhaling tijdens spreken: Hoog/laag, onregelmatig/regelmatig en kijk of er
veel bij geademd moet worden tussen woorden door.
Meet de Maximale Fonatieduur (MFD). Laat de cliënt de /a/ en de /s/ zolang mogelijk
aanhouden op één adem.
Normen:
Een /a/ of /s/ van minder dan 10 seconden wijst op een mogelijk pathologisch
stemprobleem.
Fonatie
De fonatie gaat grotendeels samen met de ademhaling. Als iemand een zachte stem heeft
door slechte ademhaling, ontstaan er vaak kraakjes, heesheid, wilde lucht enz. Hierdoor
kunnen klanken ook vervormd raken, waardoor de verstaanbaarheid vermindert.
Testen:
Observeer of er sprake is van wilde lucht, kraakjes, heesheid en beoordeel ook de luidheid.
Kijk daarnaast of iemand hyperkinetisch (te veel spanning), hypokinetisch (te weinig
spanning) of dyskinetisch (uit balans/wisselende spanning) spreekt.
Prosodie
De prosodie beïnvloedt de verstaanbaarheid niet echt, maar wel de begrijpelijkheid. De
boodschap van de spreker kan heel anders overkomen als de prosodie niet klopt. Wanneer
iemand heel monotoon spreekt is het onduidelijk waar de nadruk op ligt en ook is dit niet
prettig om naar te luisteren. Als iemand veel uitschieters heeft in de stem, kan het lijken alsof
deze persoon de hele tijd vragen stelt. Door de veranderde prosodie, kan de boodschap dus
verkeerd overkomen.
Testen:
Beoordeel de prosodie door te luisteren naar de spontane spraak en het hardop voorlezen
van een tekst.
Resonans
Wanneer iemand hypernasaal (te veel lucht door de neus) of hyponasaal (te weinig lucht
door de neus) spreekt, kunnen de klanken vervormd raken, waardoor de verstaanbaarheid
verslechtert.
Testen:
Beoordeel de resonans door te luisteren naar de spontane spraak en het hardop voorlezen
van een tekst. Kijk of er voldoende, te veel of te weinig resonans is.
Laat de patiënt de zinnetjes ‘Piet zit op de stoep’ en ‘Mama nam bananen mee’ zeggen.
Eventueel kun je hierbij een spiegeltje onder de neus houden om te kijken of het spiegeltje
beslaat en er dus lucht door de neus komt.
Sensibiliteit
Wanneer iemand niet goed voelt hoe de klanken gemaakt moeten worden, ontbreekt de
tactiele feedback. De persoon kan het onderscheid tussen klanken moeilijk maken omdat hij
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LogoLogo. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.77. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now