Hoorcollege 1
Contextualisme: Recht begrijpen door bestuderen concrete geval, in context
van functioneren en totstandkoming → het recht kan alleen goed begrepen als er
aandacht word besteedt aan de omstandigheden/context
Rechtsvinding in het kader van contextualisme:
- Regelgeleide rechtsvinding: de rechter hanteert de algemene
juridische regels die al bestaan → sprake van rechtszekerheid; burgers
weten voorafgaand hoe regels worden toegepast
- Casuïstische rechtsvinding (Saladin en Haviltex): rechter kijkt naar de
omstandigheden van het geval → er is geen sprake van rechtszekerheid;
elke casus is anders
Rechtseenheid: de gronden waarop geoordeeld wordt gelijk zijn
Personen in het recht:
- Rechtssubject: elke drager van rechten en plichten
- Natuurlijk personen: mensen van vlees en bloed
- Rechtspersoon: juridische constructie die rechten en plichten krijgt
toegekend (bv’s)
Rechtsfeiten: feit die relevant wordt voor het recht
- Bloot rechtsfeit: de handeling van de persoon zit er niet achter
(geboorte, doodgaan)
- Rechtshandeling: dingen die worden gedaan door personen, die
juridische gevolgen hebben (ondertekenen huurcontract)
- Feitelijke handelingen: handelingen die een rechtsgevolg hebben
(lekprikken van de autobanden van je ex) → onrechtmatig handelen
Meerzijdige rechtshandeling (2 of meer mensen betrokken) = overeenkomst
Recht & taal problemen → open texture
- Algemeenheid begrippen → “dringende reden voor ontslag op staande
voet” → wat zijn dringende reden?
- Veranderende werkelijkheid → AI
Driehoekmodel van recht
1. normatief (law in the books): geldende recht/positieve recht; beslissingen
en beginsels zoals die in de wet staan
2. ideëel: achtergrond van het recht → waarden en idealen over wat
rechtvaardig is
3. actueel (law in action): sociale context → recht gevormd door wat mensen
ermee doen (maatschappelijke gevolgen)
Requisitoir: onderbouwing van eis door een officier van justitie
, Casuïstiek: redeneren op basis van een reeks concrete gevallen
Regelend recht: recht waarvan mag worden afgeweken
Benaderingen voor het begrijpen en toepassen van het recht
- Rechtsdogmatiek (normatieve moment): tekstwetenschap
o Bestuderen geldende rechtsbronnen; analyseren van
wetgeving, jurisprudentie
o Systematisering van het recht; orde te scheppen door het te
structuren
o Beoordeling; evalueren en interpreteren van bestaande
rechtsregels → rechtszekerheid te bevorderen
- Multi – en interdisciplinaire rechtswetenschap (actuele en ideële
moment): verder dan de formele bronnen van het recht
o Multidisciplinariteit: kijkt naar rechtsvraag vanuit verschillende
vakgebieden; recht, geschiedenis, sociologie → draagt bij aan beter
begrip van de context van een juridisch probleem → onafhankelijk
o Interdisciplinariteit: de betrokken vakgebieden zijn van elkaar
afhankelijk om een probleem op te lossen → gemeenschappelijke
oplossing
Rechtsregels
- Normatieve rechtsregels: regels die zich richten op besturen van
gedrag
- Niet- normatieve rechtsregels: richten zich niet op besturen van
gedrag;
o Definitiebepaling; omschrijving omvat van begrippen →
omschrijving van voorwaarden (art. 6:162 lid 2 BW)
o Schakelbepalingen; regels in een wet die verwijzen naar andere
wetten → strafrechtelijke bepalingen ook van toepassing zijn op
andere misdrijven (art. 91 lid 2 Sr.)
o Fictie: regel die doet alsof die bestaat, om ingewikkelde
uitzonderingen te vermijden
Toepassing voorwaarde
- Alternatief: aan één voorwaarde moet worden voldaan → “of…. of…”
- Cumulatief: aan alle voorwaarde moet worden voldaan → “en… en..”
- Rechtsgevolg: gevolg als aan alle voorwaarde wordt voldaan
Contextualisme: historische context
historische benaderingen:
1. interne rechtsgeschiedenis; toepassing van het recht in het heden en hoe
dit werd toegepast in het verleden
2. ideeëngeschiedenis: welke ideeën zijn belangrijk geweest voor het recht
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mare80. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.69. You're not tied to anything after your purchase.