STRAFRECHT IN DE PRAKTIJK HOORCOLLEGES
COLLEGEJAAR 2023-2024
Hoorcollege 2
Thema: De officier van Justitie – kindermishandeling
Officieren van justitie zijn er om kinderen die niet voor hun zelf kunnen spreken, toch
genoegdoening te geven.
Kindermishandeling
Wat wordt verstaan onder het begrip “kindermishandeling”?
“Elke vorm van een voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van
fysieke, psychische of seksuele aard die ouders of andere personen ten opzichte van wie de
minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief,
opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de
minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel” (art 1.1. Jeugdwet)
…interactie van fysieke, psychische of seksuele aard…
- Lichamelijke interactie
regelmatig (met een voorwerp) slaan, schudden van een baby
- Emotionele of geestelijke interactie
regelmatig uitschelden, vernederen, bang maken
- Lichamelijke verwaarlozing (ver)zorg(ing)
geen eten, kan nergens slapen
- Emotionele of geestelijke verwaarlozing
doorlopend tekort aan positieve aandacht (liefde, warmte, geborgenheid) of
getuige zijn van geweld tussen ouders
- Seksueel misbruik (valt buiten deze les)
…ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van
afhankelijkheid of van onvrijheid staat…
In wet beperkter:
- Art 304 Sr (zijn kind; een kind over hij het gezag uitoefent, een kind dat hij verzorgt en
opvoedt als behorend tot zijn gezin).
- Een leraar kan hier ook onder vallen.
… actief of passief…
- Je stond erbij en je deed niks!
- Niks doen, terwijl een kind wordt mishandeld is ook kindermishandeling.
…opdringen…
- Tegen de wil/zonder toestemming (?)
… ernstige schade (…) in de vorm van fysiek of psychisch letsel
- Wat is ernstige schade?
Voorbeelden “ernstige schade in de vorm fysiek en psychisch letsel”
- Subdurale bloeding in hersenvlies bij baby van 3 maanden
- Gebroken ribben bij een baby van zes weken
- Blauwe plekken op lichaam van een 6-jarige
Maar óók:
, - Achterstand in sociaal-emotionele ontwikkeling door kleineren van kinderen, opsluiten
in eigen kamer
Let op: patroon / herhaling, er moet een patroon zijn.
Mogelijkheden voor de start van een kindermishandeling zaak
1. Letsel/symptoom dat niet (volledig) te verklaren is uit interne (medische) oorzaken of
externe niet-verwijtbare oorzaken
2. Vermoedens van kindermishandeling op basis van gedrag/uitlatingen van kind
3. Door een derde die feitelijke handelingen waarneemt
4. De dader meldt dat hij kind heeft mishandeld
Categorie 1 meest complex; niet duidelijk dát er is iets gebeurd
Categorie 2 t/m 4 tenminste bekend dát er iets is gebeurd
Categorie 1
Vaak betreft het categorie 1 zaken en die starten meestal door melding Veilig Thuis. De start
van een kindermishandelingszaak kan ontstaan door bijvoorbeeld een niet volledig te
verklaren letsel of symptoom. Een kind kan zelf ook aangeven of er mishandeling is, er kan
een getuige zijn en de dader kan het zelf doen.
Informatieverzameling van belang:
- Wat, wanneer, waar, volgens wie is wat gebeurd?
- Is er medische info beschikbaar?
- Mogelijke oorzaken van letsels?
- Zicht op een dader? Rol ouders?
- Veiligheidsmaatregelen?
- Medische zorg?
Vervolgens ga je als OvJ een tijdlijn maken en alle scenario’s openhouden zodat er geen
tunnelvisie ontstaat.
Na de informatieverzameling
Na het verzamelen van informatie moet er worden beoordeeld of het gaat om een complexe
kindermishandeling (categorie 1).
- Overleden kinderen
- Botbreuken bij kinderen onder 3 jaar
- Toegebracht hersenletsel (AbusiveHeadTrauma / shaken baby)
- Nagebootste klachten of afwijkingen (“Munchhausen by proxy”/ “Pedriatic Condition
Falsification”)
- Brandwonden
à Indien het gaat om één van bovenstaande: grote rol voor de deskundige (meestal
NFI) (vroegtijdig contact + rapporteren)
à Geen complexe kimi? Rol voor forensisch arts (FMEK)
Complexe kindermishandeling (wel)
De Officier van Justitie legt vanaf dan contact met;
NFI VT(-arts)
Vermoedens van kindermishandeling? Infodeling (aanh/heenz)
,Welke scenario’s zijn mogelijk? Veiligheidsplan
Welke spoedhandelingen zijn nodig?
Welke (medische) info is nodig?
Welk forensisch onderzoek is nodig?
Recherche Recherche en Veilig Thuis
Scenario’s Scenario’s (ook medisch)
Welke strafbare feiten? Onderzoekshandelingen afstemmen
Welke spoedhandelingen? Hoe acute veiligheid waarborgen?
Inschakelen forensisch arts/FO Rol sr? (gedragsaanwijzing/huisverbod/ots)
Starten met een tijdlijn (scenario’s)
Snel plan van aanpak opstellen (scenario’s)
Tactisch onderzoek
- Zoeking woning
- Veiligstellen gegevensdragers (pc, gsm)
- Onderzoek Plaats Delict (foto’s, 3D scan)
- Bob-middelen (taps, OVC)
- Histo’s opvragen
- Getuigen horen + buurtonderzoek
- 112-gesprekken opvragen
- Onderzoek social media
Naast tactisch onderzoek: medisch onderzoek informatie verzamelen
- Geheimhoudingsplicht artsen deze is niet absoluut.
- Arts moet belangenafweging maken en toestemming ouders of slachtoffer weegt
mee.
DILEMMA!
Moet de arts gegevens afgeven aan OvJ, want in beginsel heeft deze geheimhoudingsplicht?
- Vaak willen artsen niet meewerken en dat is lastig voor onderzoek van OvJ.
• Vertrouwensarts meegenomen om zijn bevindingen te doen.
• Als kind komt te overlijden heb je alsnog toestemming nodig voor gegevens,
maar is het wel makkelijker om het dossier te krijgen.
• Vorderen 126nf WvSv voorkeur; niet complete medische dossier. (vh-feit).
• Inbeslagname 105 WvSv door Rechter-Commissaris (geen vh feiten; wel
307 Sr dood door schuld lid 1 of 308 zwaar lichamelijk letsel door schuld)
- Schenden van geheimhoudingsplicht van de arts leidt niet tot strafrechtelijke
vervolging. Soms wel bij de tuchtrechter, maar dan wordt de arts vaak in het gelijk
gesteld.
Medisch onderzoek / letsel vastleggen
Wie stelt het letsel vast?
Immers: jurist = medisch gezien een leek!
- De forensisch (medisch) deskundige (meestal arts van het NFI) stelt op basis van de
opgevraagde medische gegevens een deskundigenrapport op.
Uit 51i lid 1 en art 343 WvSv volgt:
persoon met specifieke of bijzondere kennis die in het strafproces wordt benoemd of
gehoord.
, DILEMMA!
Hoe weet de OvJ of een deskundige echt deskundig is?
- Eerste aanzet daarvoor gegeven in het Schoenmakers-arrest; “maar arrest houdt niet
in noch blijkt uit p-v van tz. in h.b. dat Hof heeft onderzocht of die deskundigheid zich
mede uitstrekt tot onderzoek aan en analyse van schoensporen, en zo ja volgens
welke methode hij onderzoek heeft uitgevoerd en waarom hij deze methode
betrouwbaar acht alsmede in hoeverre hij in staat is deze methode vakkundig toe te
passen.
- Deskundigen staan tegenwoordig ook vaak op www.nrgd.nl . OvJ kan enkel mensen
benoemen die in deze site staan.
• OvJ moet vaak forensisch medisch onderzoekers hebben en deze groep
deskundigen zijn nog in ontwikkeling bij bovenstaande site.
Ook; register deskundigen
Ontwikkeling Nederlands Register Gerechtelijk Deskundigen www.nrgd.nl.
Register met gecertificeerde deskundigen die d.m.v. objectieve en transparante normen en
standaarden deskundigenonderzoek doen. Kwaliteitseisen!
Deskundigheidsgebieden o.a.
- DNA analyse en interpretatie
- Handschriftonderzoek
- Psychiatrie/psychologie
- Verdovende middelen
De officier van justitie kan in het belang van het onderzoek ambtshalve of op het verzoek van
de verdachte een deskundige die als deskundige is geregistreerd in het register, bedoeld
in artikel 51k WvSv, benoemen.
Welke deskundige voor duiden letsel bij kinderen?
Forensisch medisch onderzoek (vaststellen/duiden letsel bij) kinderen NRGD
- In dit verband:
Nederlands Forensisch Instituut
Forensisch Medische Expertise bij Kinderen (FMEK)
- Forensisch medisch onderzoekers: een aantal staat in het NRGD! OvJ kan zelf
benoemen.
- De benoeming van niet-geregistreerde deskundigen verloopt maar via de Rechter-
Commissaris (art 227 Sv) die moet motiveren waarom deze deskundige een
deskundige is…
• aansluiting zoeken bij de (algemene) kwaliteitseisen conform Besluit register
deskundigen in strafzaken (algemene kwaliteitseisen NRGD).
Artikel 12 lid 2
Je wordt pas als deskundige ingeschreven als je (onder meer);
- beschikt over voldoende kennis en ervaring binnen deskundigheidsgebied;
- in staat bent of vragen voldoende helder zijn om antwoord te kunnen geven;
- in staat bent om onderzoeksmethoden in forensische context toe te passen;
- begrijpelijk kunt rapporteren;
- in staat bent de werkzaamheden als deskundige onafhankelijk, onpartijdig,
zorgvuldig, vakbekwaam en integer te verrichten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mvdl2002. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.90. You're not tied to anything after your purchase.