Summary
Samenvatting Geschiedenis en samenleving
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van het boek Geschiedenis en samenleving. Deze samenvatting bevat de volgende hoofdstukken: hoofdstuk 6 t/m 9, 12 en 16
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: fleurarends • 4 year ago
Seller
Follow
ERitsma
Reviews received
Content preview
Geschiedenis en samenlevingHoofdstuk 6 Tijd van Regenten en Vorsten
6.2 Een spin in een wereldhandelsweb
6.2.2 Handel met de Oost
Nadat de reis van De Houtman via Kaap de Goede Hoop naar Indië met succes verlopen is, varen in
1598 al 22 schepen naar Indië. Om het risico te delen richten teders een compagnie op. Zo ontstaan
verschillende Compagnieën van Verre, die zich in 1602 aaneensluiten tot de Verenigde Oost-Indische
Compagnie (VOC).
Het doel van de VOC is handel drijven. De kooplieden zijn niet uit op verovering van gebieden om er
kolonies van te maken. Formeel staat de VOC onder de Staten-Generaal maar de compagnie krijgt
grote bevoegdheden om zelf te handelen: het sluiten van verdragen, het bouwen van forten, het
plaatsen van garnizoenen en ambtenaren naar behoefte, waar nodig strijd leveren met Portugezen,
Spanjaarden en Engelsen en het aanstellen van bestuurders in de Oost.
Het VOC-bestuur in de Republiek wordt gevormd door een college met 17 leden, de Heren XVII. De
schepen voor de reis naar de Oost worden uitgerust door de 6 Kamers van de VOC. Het kapitaal voor
de uitrusting van de schepen wordt verkregen door participaties. De VOC is daarmee het eerste
bedrijf dat aandelen uitgeeft en tevens de eerste multinational.
In het begin van de 17e eeuw nemen de schepen op weg naar Indië om de ergste hitte te ontlopen
een meer zuidelijke route door de Indische Oceaan en varen daarna in noordelijke richting naar Indië.
Tasman verkent de zuidkust van wat al gauw Nieuw-Holland genoemd wordt, ontdekt een eiland dat
hij naar zijn Gouverneur-Generaal Van Diemsland noemt, maar dat later omgedoopt wordt in
Tasmanië, en vaart langs andere eilanden, die hij Nieuw-Zeeland noemt.
Veel interessanter blijkt het Aziatische gebied. De VOC sticht hier handelskantoren. Via deze
handelskantoren vervoeren de VOC-schepen niet allen kruidnagel en nootmuskaat naar Europa,
maar ook kaneel, zijde, heel veel porselein en thee.
In 1652 sticht Jan van Riebeeck een verversingsstation op Kaap de Goede Hoop. Schepen op weg
naar Indië kunnen hier groenten, fruit en vers water inslaan om de vreselijke scheurbuikziekte voor
te zijn. Uit dit station ontstaat een nederzetting op Afrika’s zuidpunt.
1.2.3 Handel in de West
De West is sinds het Verdrag van Tordesillas met uitzondering van Brazilië het monopoliegebied van
de Spanjaarden. Zij halen uit mijnen in Mexico scheepsladingen vol zilver. In Brazilië hebben zich de
Portugezen gevestigd en zijn daar suikerplantages begonnen. Zowel voor de mijnen als voor de
plantages zijn arbeidskrachten nodig en die worden uit Afrika gehaald. Zo ontstaat de slavenhandel
tussen Afrika en Amerika.
Doelen Willen Usselincx: de Spanjaarden in de West het leven zuur maken en zelf koloniën gaan
opzetten in dit gebied.
Pas als in 1621 de oorlog van de Republiek met Spanje hervat wordt, valt het besluit om een West-
Indische Compagnie (WIC) op te richten. Naar analogie van de VOC krijgt de WIC een monopolie in
een afgeperkt gebied: de oostkust van Amerika aan de ene kant en de westkust van Afrika aan de
andere kant. De WIC, bestuurd door de Heren XIX, krijgt voor dit gebied vergelijkbare bevoegdheden
als de VOC in de oost: verdragen sluiten, forten bouwen en zelf besturen en rechtspreken.
De WIC gaan de strijd aan met Portugal, zowel op de Afrikaanse als op de Zuid-Amerikaanse kust. Via
de steunpunten op de Afrikaanse kust gaat de WIC deelnemen aan de slavenhandel tussen Afrika en
Amerika. Voor de vloot van de WIC wordt een steunpunt in het Caribische gebied gezocht.
, Hier ligt het startpunt van de verbinding van de Republiek met de Antillen. In 1634 wordt Curaçao
veroverd, waar fort Amsterdam gebouwd wordt. Bij dat fort ontwikkelt zich de nederzetting
Willemstad.
Hoofdstuk 7 Tijd van Pruiken en Revoluties
7.3 Economische achteruitgang en nieuwe ideeën
7.3.1 Economische ontwikkelingen
In de Tijd van de Pruiken en Revoluties loopt de handel achteruit en moet de Republiek op de
handelsranglijst Engeland en Frankrijk voor laten gaan. Wel is er sprake van de groei van een nieuwe
handelstak: de geldhandel. De Republiek ontwikkelt zich in de tweede helft van de 18 e eeuw tot de
geldschieter-bankier van Europa.
De VOC concentreert zich steeds meer op Oost-Indië en wordt zo van een handelsmacht een
territoriale macht. Parallel daaraan stijgt daar het belang van de landbouw, zoals de verbouw van
koffie en suiker. De balans tussen de met geleend geld betaalde heenlading van de schepen en de
opbrengsten van de retourlading raakt zoek en zo belandt de VOC in de schulden. De WIC en de VOC
houden op te bestaan in 1791 en 1799. Hun bezittingen en schulden gaan over naar de staat.
De economische omstandigheden maken dat steeds meer mensen onder de armoedegrens komen.
Naast de toenemende werkloosheid speelt daarbij ook de stijgende belastingdruk – vooral op eerste
levensbenodigdheden – een belangrijk rol. Zo raken veel inwoners van de Republiek in bittere
armoede.
Hoofdstuk 8 Tijd van Burgers en Stoommachines
8.3 Ontwikkelingen in de tweede helft van de 19e eeuw
8.3.4 Koloniale kwesties
Met het cultuurstelsel, gekoppeld aan het monopolie van de Nederlandse Handel Maatschappij,
heeft de Nederlandse overheid een grote invloed op het dagelijks leven in Oost-Indië. Dat het
cultuurstelsel voor de bevolking in Oost-Indië uiterst nadelige effecten heeft, wordt pas geleidelijk
duidelijk. In zijn Max Havelaar veroordeelt Multatuli dit Nederlands optreden in de Oost.
In 1870 wordt de Agrarische Wet aangenomen, die geleidelijk de gedwongen verbouw van bepaalde
producten afschaft met als laatste die van de koffie in 1915. In plaats daarvan krijgen Europeanen de
mogelijkheden om op woeste gronden plantages te beginnen: de vrije cultures. De NHM verliest zo
een belangrijk monopolie en zal zich verder ontwikkelen als een bankinstelling. De opening van het
Suezkanaal in 1869 betekende een enorme tijdsbesparing op de reis naar Indië voor passagiers, post
en goederen.
De strijd tegen de zeeroverij van de sultan van Atjeh blijkt geen eenvoudige. 30 jaar lang sleept het
bloedige conflict zich voort. In 1903 weet Van Heutsz Atjehse vorsten een verklaring te laten
ondertekenen, waardoor er een einde aan de strijd komt, maar het gebied blijft bij voortduring licht
ontvlambaar. Die verklaring, bekend geworden als de Korte Verklaring, wordt nu ook in de andere
Indische gebieden voorgelegd aan de vorsten en zo wordt het Indische bezit afgebakend.
Om te zorgen dat er vanaf 1873 toch voldoende arbeidskrachten voor de plantages beschikbaar zijn,
worden uit Brits-Indië Hindoestanen en uit Oost-Indië Javanen als contractarbeiders aangetrokken,
waardoor de bevolking in Suriname ingrijpend van samenstelling verandert.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ERitsma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now