Hierbij een zeer uitgebreide samenvatting van het boek Jaarverslaggeving. De stof die hierin wordt behandeld, is helemaal up-to-date en kan dus perfect gebruikt worden ter voorbereiding op het tentamen dat in verschillende opleidingen wordt gegeven.
,Jaarverslaggeving hoofdstuk 13, historische kostenstelsel
Het historische kostenstelsel baseert zich op werkelijk betaalde prijzen en is als zodanig vrij van
schattingen. Alleen bij de afschrijvingen van duurzame productiemiddelen wordt er een vorm van
schatten gebruikt bij het bepalen van de economische gebruiksduur.
Grondslag (artikel 384.1)
Bij de keuze van een grondslag voor de waardering van een actief of passief en voor de bepaling van
het resultaat heeft een rechtspersoon de keuze tussen de verkrijgingsprijs en de actuele waarde.
Voorraad
Voorraad kan gewaardeerd worden tegen: fifo, gemiddelde inkooprijs of lifo.
Minimumwaarderingsregel (artikel 387.2 & 387.3) geeft aan dat een voorraad moet worden
afgewaardeerd als de netto-opbrengstwaarde lager is dan de balanswaarde van de voorraad.
Dus de voorraad wordt gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs of tegen lagere netto-opbrengstwaarde
Winstopvattingen
Winstbepalingsstelsels:
• Historische kostenstelsel (FIFO, gemiddelde inkoopprijs & LIFO)
o Instandhoudingsdoelstelling: nominalisme
o Waarderingsgrondslag: betaalde inkoopprijs
o Volgens IASB zijn LIFO en IJzerenvoorraadstelsel niet toegestaan
o Volgens RJ is LIFO alleen toegestaan als in toelichting gemiddelde inkoopprijs gemeld
wordt. IJzerenvoorraadstelsel niet toegestaan
• Actuele waardestelsel
o Instandhoudingsdoestelling: substantialisme
o Waarderingsgrondslag: actuele kostprijs
Winst = Het bedrag dat aan het eind van de periode aan de onderneming kan worden onttrokken,
zodanig dat die onderneming daarna weer in dezelfde “positie” is als aan het begin van de periode
Nominalisme = beginsituatie hersteld in geld gemeten
Nominalisme = elk overschot boven de nominale EV
Nominalisme = verschil opbrengst en betaalde inkoopprijs
Gerealiseerde voorraadresultaten maken onderdeel uit van de winst volgens het nominalisme.
Substantialisme = beginsituatie hersteld in hoeveelheden productiemiddelen
Substantialisme = verschil opbrengst en het bedrag dat op moment van verkoop betaald dient te
worden ter vervanging van de verkochte hoeveelheid goederen
Gerealiseerde voorraadresultaten maken geen onderdeel uit van de winst volgens substantialisme.
Er wordt vaak gekozen voor de optie met de minste winst, zodat er meer belastingvoordeel is.
3
, Lesbrief actuele waarde
Het historische kostenstelsel van hoofdstuk 13 heeft in tijden van prijsstijgingen tekortkomingen,
zowel wat betreft de winstbepaling als de vermogensbepaling. Waardering tegen actuele waarde
geeft in tijden van prijsstijgingen een beter beeld van zowel de winst- als de vermogensbepaling.
1. Winstbepalingsstelsel
Het winstbepalingsstelsel is opgebouwd uit de instandhoudingsdoelstelling en de
waarderingsgrondslag.
Instandhoudingsdoelstelling
Winst is het bedrag dat aan het eind van een periode van de onderneming afgehaald kan worden,
zodanig dat de onderneming daarna weer in dezelfde positie staat als aan het begin van de periode.
De nominalistische winstopvatting houdt in dat de onderneming weer in dezelfde positie is, als in
geld gemeten de beginsituatie hersteld is.
De substantialistische winstopvatting houdt in dat de onderneming weer in dezelfde positie is, als in
hoeveelheid productiemiddelen (de substantie) gemeten de beginsituatie hersteld is.
Voorbeeld
Een taxichauffeur start op 1 januari 2017 een onderneming met € 40.000 liquide middelen en koopt
daarvoor op 2 januari een auto voor €40.000.
Balans per 2 januari 2017
Auto 40.000 Eigen vermogen 40.000
Stel dat de auto in 2 jaar wordt afgeschreven tot een restwaarde van nihil.
De omzet over het boekjaar bedraagt € 100.000 en de kosten exclusief de afschrijvingen bedragen
€ 30.000. De winst bedraagt dan € 100.000 minus de afschrijvingen van € 20.000 en minus de overige
bedrijfskosten van € 30.000 is € 50.000.
De balans per 31 december 2018 is dan als volgt:
Balans per 31 december 2018
Auto -- Eigen vermogen 40.000
Liquide middelen 140.000 Winst 100.000
Totaal 140.000 Totaal 140.000
Indien de volledige winst wordt uitgekeerd is in geld (nominalisme) weer precies de beginsituatie
hersteld. De balans na uitkering van de winst kan als volgt worden weergegeven:
Balans per 31 december 2018 na winstuitkering
Auto -- Eigen vermogen 40.000
Liquide middelen 40.000
Totaal 40.000 Totaal 40.000
Indien de prijs van een nieuwe auto op 31 december 2018 echter is gestegen van € 40.000 naar
€ 42.000 en de taxichauffeur wil op 1 januari 2019 een nieuwe auto kopen dan heeft hij teveel winst
uitgekeerd. Volgens het substantialisme dient de onderneming eind 2018 weer in de positie te zijn om
een nieuwe auto te kopen. De winst die kan worden uitgekeerd over de twee boekjaren is dan niet
€ 100.000 maar € 98.000.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bryancuperus. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.44. You're not tied to anything after your purchase.
