Opgroeien in een gezin 2
Hoorcollege 1
Hoofdstuk 1: Opvoedingsondersteuning
Filmpje:
“we helpen elkaar” -> Relatie (wederkerigheid)
“Wat je wel en niet mag” – “leren” -> Socialisatie (morele en sociale ontwikkeling)
“Fijne jeugd” – “Goed ontwikkelen” -> Veiligheid (gehechtheid)
“Ze geven je eten” -> Basiszorg
Stefan Ramaekers
“Moeten ouders opvoeders van hun kinderen zijn?”
Huidige discours:
Opvoeden als beroep en dus moeten ouders
‘professionaliseren”
Opvoeden als techniek en dus moeten ouders “juist” opvoeden
Mogelijke gevolgen:
Weinig aandacht voor relatie (wederkerigheid) en context
Opvoeden=examen (kan beoordeeld worden)
De opvoedparadox
‘Het is dus niet onze taak als ouders om een bepaald soort kind te creëren,
Maar om een beschermende ruimte van liefde, veiligheid en stabiliteit te verschaffen,
Zodat onze kinderen van diverse onvoorspelbare pluimage kunnen floreren.’
-> traditionele hulpbronnen bij opvoeden zijn verdwenen, nl. de familiale wijsheid en
ondersteuning zijn niet meer beschikbaar om over de bruikbare kennis te beschikken om
huidige gezinnen te ondersteunen. -> andere gezinsvormen dan vroeger
Tekort aan traditionele ondersteuningsbronnen wordt rijkelijk ingevuld door de overvloed
aan zelfhulpboeken, websites, online-fora, webinars,… over opvoeden.
Deze bron kan ook opgenomen worden onder de term opvoedingsondersteuning.
= een brede waaier van praktijken, die ouders en opvoedingsverantwoordelijken steunen bij
het opvoeden en opgroeien van kinderen en jongeren.
,1.1 Opvoedingsondersteuning: verkenning en definiëring
Begin jaren ‘90
-> opvoedingsondersteunende activiteiten opgezet om opvoedingssituatie te beteren.
-> men richt zich op de ouders en de context waarin het kind wordt opgevoed.
= Opvoeders “helpen” opvoeden
Hermanns= opvoedingssituatie van kinderen verbeteren en ouders helpen opvoeden
Bedenkingen:
Ouders worden uitgesloten uit het debat over ‘het probleem’
Ouders moeten zich aanpassen
Aandacht voor noden en behoeften van ouders zelf?
Eind jaren ‘90
-> 10 à 15% vd gezinnen kampen met ernstige opvoedingsproblemen of gedragsproblemen
(kinderen).
-> van hieruit gaat men de praktijk van opvoedingscompetentie van ouders vebreden: het
geheel aan maatregelen, voorzieningen, structuren en activiteiten die erop gericht zijn de
mogelijkheden van het opvoedingsmilieu aan te spreken, te verrijken, te optimaliseren ->
kinderen en jeugdigen optimale opvoedings-ontwikkelingskansen te bieden
-> opvoedingsondersteuning is een preventief middel: waardoor ouders soms uitgesloten
worden en jongeren wél betrokken worden waarbij er zich (nog) geen problemen voordoen.
-> opvoedingsondersteuning: moet vertrekken vanuit wat gezinsleden ervaren als
ondersteunend en vanuit de noden en behoeften van de ouders zelf
Bedenkingen:
Geen ultiem redmiddel
Om te voorkomen!? Legitimeren van interventies obv risicofactoren
Programma’s= Techniek/beroep
->Wat is opvoedingsonzekerheid
(Vandenbrouck)
-> de mate waarin ouders blijven zitten met vragen over de opvoeding of de ontwikkeling van
hun kind. Gaat over dagelijkse vragen, waar men het antwoord niet op weet
(Bakker)
-> een constructie van professionelen, die zij inroepen om hun bemoeienis met de opvoeding
te verantwoorden, dan reële ervaring van ouders.
(Zwiep, Ligtermoet, & de Ruyter)
Dé onzekere ouder bestaat niet. Wel is het zo dat ouders in bepaalde situaties en op
verschillende manieren onzeker zijn over de opvoeding.
>Ouders die hun vragen uiten zijn niet opvoedingsonzeker MAAR hebben de intentie zo goed
mogelijk op te voeden en daarbij gebruik te maken van de meest recente inzichten.
,>De vragen van ouders weerspiegelen dus eerder de betrokkenheid van ouders dan een
probleem
DUS: ouders hebben niet geen opvoedingsondersteuning nodig, maar wel dat we hen in hun
verantwoordelijkheid van opvoeders als gelijkwaardige partners moeten beschouwen.
1.1.1 Onderscheid opvoedings- en gezinsondersteuning
Gezinsondersteuning= koepelbegrip, waaronder naast opvoedingsondersteuning ook allerlei
andere voorzieningen voor gezinnen worden aangeduid (zoals sociale huisvesting,
groenvoorzieningen, speelstraten, maatregelen op gebied van gezinsbeleid zoals
ouderschapsverlof,…)
Definitie Gezinsondersteuning volgens Lieve Vandemeulebroecke
Gezinsondersteuning staat voor het geheel van alle (beleids)maatregelen en -voorzieningen
die gericht zijn op het bevorderen van het welzijn van gezinnen en gezinsleden, waarbij
activiteiten gericht op de voor opvoeding relevante contextfactoren (bv. Partnerrelatie,
sociaal economische situatie, woonsituatie,…) naast opvoedingsondersteuning deel uitmaken
van de gezinsondersteuning.
Decreet (2014): Preventieve gezinsondersteuning
> Het maken van dit onderscheid heeft voor- en nadelen.
VOORDEEL:
Allerlei voorzieningen voor gezinnen (zoals een speelstraat) duidelijk onderscheiden kunnen
worden van opvoedingsondersteuning.
NADEEL:
Nadeel van dit onderscheid is dat de specifieke klemtoon op opvoedingsondersteuning als
wezenlijk verschillend van andere vormen van gezinsondersteuning de nadruk kan leggen op
exclusieve ouderlijke verantwoordelijkheid in de opvoeding (‘alleen de ouders zijn
verantwoordelijke voor de opvoeding van hun kinderen’)
-> Hierdoor kan men de aspecten van gedeelde verantwoordelijkheid uit het oog verliezen.
Definitie Opvoedingsondersteuning volgens Maria Bouverne-De Bie
Opvoedingsondersteuning wordt gedefinieerd als de activiteiten die gezinsleden ervaren als
ondersteunend of aanvullend bij de opvoeding. Zij zijn een onderdeel van de
maatschappelijke dienstverlening aan ouders en kinderen, uitgaande van de erkenning van
het recht van ouders op respect voor hun privé-en gezinsleven, en de erkenning van het
recht van kinderen op respect voor hun privé en gezinsleven.
-> klemtoon op de gedeelde verantwoordelijkheid van opvoeding tss samenleving en
individu
, Decreet (2008): “Opvoedingsondersteuning is de laagdrempelige, gelaagde ondersteuning
van ouders en opvoedingsverantwoordelijken bij de opvoeding van kinderen.”
= een brede waaier van praktijken, die ouders en opvoedingsverantwoordelijken steunen bij
het opvoeden en opgroeien van kinderen en jongeren.
Belang van Opvoedingsondersteuning
Ouders hebben ondersteuningsbehoefte, preventieve waarde
Doelstellingen:
Competentie, vaardigheden en draagkracht versterken
Draaglast verminderen
Sociaal netwerk versterken
Uitbreiden van opvoedingsmogelijkheden en kansen van gezinnen EN voorkomen van
(zwaardere) problemen.
Preventieve Gezinsondersteuning
Opvoedingsondersteuning
Opvoedingsondersteun
ing
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juttavcb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $14.14. You're not tied to anything after your purchase.