Fixed Dental Prosthodontics - Hoofdstuk 12: tand verankerde gecementeerde restauraties
12.1 Introductie
• Vroeger → vervangen van kronen door uitbreiding van wk met houten of metalen pinnen voor
verankering. Endo’s werden toen nog niet uitgeoefend. Dit werkt voor een korte tijd.
• Concept “extracoronal anchorage” kwam op → kroon werd geplaatst op een konisch geprepareerde
tand (fig. 12.1).
o Vervolgens kwamen ook bruggen in het spel door het gebruik maken van twee
pijlerelementen.
• Concept “full arch restorations” kwam vervolgens → alle overgebleven tanden worden verbonden met
een framework dat afwisselend segmenten van verankering en vervangende units bevat.
• Concept “keramische facing” → techniek waarbij keramiek op metalen oppervlakken kon worden
gebracht → ontstaat een sterk en esthetisch resultaat.
12.2 Inhoud van het hoofdstuk
• Conventionele prothetiek vs. prothetiek met gebruik van implantaten en adhesieve restauraties.
Deel 1: functie en design van tand verankerde fixed dental protheses (vaste tandprothesen)
12.3 Applicaties
• Hedendaagse prothetiek
o Verzorgen van een structurele duurzaamheid → omringende
restauratie (fig. 12.2) voorkomt breuk in de tand.
▪ Omgekeerde verankeringsprincipe en de bijbehorende
risico’s in fig. 12.3 waarbij een dummy wordt gedragen door
twee intra-coronale houders.
o Functie van tand herstellen → occlusaal oppervlak is verstoord of
proximale en occlusale contacten zijn verdwenen.
o Esthetiek → moderne keramische materialen bieden de uitkomst.
o Pijler voor een brug (multiunit FDPs).
• Gecementeerde FDPs en adhesieve restauraties
o Single-unit → keuze tussen cementeren en adhesief werken hangt af van:
▪ 1. Hoeveelheid en verdeling van resterende tandmateriaal.
• Voor cementeren moet een minimale hoeveelheid aanwezig zijn. Bij adhesieve
restauraties is dit minder strikt.
▪ 2. Occlusale belasting.
• Bij veel belasting (bruxisme) gaat de voorkeur uit naar gecementeerde restauratie.
• (Pre)molaren → liever gecementeerde restauraties.
▪ 3. Ervarenheid van de behandelaar
12.4 Basiscomponenten en terminologie
• Edentate ruimte → plek in alveolaire botkam waar een of meerdere tanden missen. De alveolaire botkam
verandert als tanden verloren zijn gegaan.
o Afname bucco-linguale breedte of ontstaan van mesachtig uiterlijk.
o Verlies van botvolume door extractie of gebrek aan mechanische stimulatie door missenede tanden.
o In esthetische zones moet de edentate kaak vaak chirurgisch worden gerestaureerd tot normale
proporties voordat de restauratie geplaatst kan worden.
• Pijlers → tanden waarop de restauratie zal rusten.
o Bij gecementeerde FDPs → tanden conisch prepareren zodat de kroon erop gecementeerd kan worden.
• Prepareren → omslijpen van elementen, bv. voor een brug.
o Pijlers zijn vitaal of met endo behandeld.
• Restauratie → vorm van niet-verwijderbare vervanging van verloren tandstructuur.
• Retainer → typische FDP is een structuur dat uit retainers wordt gemaakt en dummy’s
(elementen die de missende tanden vervangen).
o Kroon: FDP dat een element vervangt.
o Full coverage restorations: meeste kronen hebben ook pijlers in de buurt (fig. 12.1).
o Partiële kronen: alleen delen van de pijler worden erbij betrokken.
• Gouden kroon → vervult nauwelijks esthetische wensen. Typische hedendaagse structuur
bestaat uit een frame en een facing.
o Het frame is de mechanisch resistente component van een structuur een het
binnenste deel van de FDP.
o Meeste frames zijn gemaakt uit keramiek (hoge sterkte).
o Binnenkant vaak grijsachtig en buitenkant wit-opaak (voor esthetische wens,
natuurlijke verschijning van tand).
o Facings worden gemaakt van keramiek of hars composiet.
• Connector: elementen wat een brug met elkaar verbindt.
o De dimensies van een connector zijn altijd kleiner dan de retainers of dummy’s.
• Embrasure: ruimte tussen de elementen van een brug.
• Cantilever FDP = brug: type FDP waarbij de dummy alleen aan een kant wordt ondersteund.
• Cement: vult de ruimte tussen de pijler en de restauratie.
• Metalen frame: gefabriceerd door metaal te smelten boven smeltpunt en het vloeibare materiaal in een mal te stoppen. Dit dupliceert zo de
buitenste contour van een toekomstig frame. Dit proces wordt casting genoemd. (Metaal wordt gegoten)
, • Keramische facing: geproduceerd door laag pasta’s van poeder keramiek deeltjes op
het framework te plaatsen en dit te verwarmen boven de glasovergangstemperatuur.
De buitenkant van de deletjes smelten samen in een homogene massa van keramiek
en houden tegelijkertijd de vorm van de facing → wordt sintering genoemd.
(Keramiek wordt gesinterd)
12.5 Ontwerpingsprincipes
• FDP:
o 1. Mechanisch sterk en gemaakt om occlusale krachten te weerstaan.
Verbinding tussen FDP en pijler moet niet breken bij kauw-krachten of parafunctionele krachteen. De facingslaag mag niet afchippen
of breken van de frame.
o 2. De occlusale contacten moeten de FDP in maximale intercuspidatie met tegenoverliggende boog stabiliseren.
▪ In posterieure sextanten → FDP geen contact in protrusie of laterostrusie.
▪ In anterieure sextanten → FDP draagt occlusale contacten die OK ontkoppelen tijdens afdalende bewegingen.
o 3. FDP moet buurelementen strak raken.
▪ Approximale contacten zorgen voor stabiliteit van aangrenzende stukken van de boog.
▪ Approximale contacten voorkomen voedsel tussen tanden.
o 4. FDP facing moet frame bedekken.
▪ Configuratie en kleur moeten natuurlijke elementen nabootsen en passen bij de buurelementen,
o 5. FDP moet reinigbaar zijn.
▪ Deels afhankelijk van de embrasurees van bruggen → niet bereikbaar met flossen door aanwezigheid van een connector.
▪ Reinigen vanaf marginale en axiale contour van restauraties.
• Kronen moeten continue zijn met wand van de wortel.
• Supragingiaal moet contour strikt met outline van natuurlijke elementen zijn.
• Overcontourering (overtreffen van normaal volume) is niet aanbevolen.
• Volledige kroon = een restauratie die gehele contour van een pijler bedekt (fig. 12.1).
o 1. Retainer omvat het hele tandoppervlak, krachten tijdens kauwen zijn gemaximaliseerd en bestand tegen laterale krachten.
o 2. Het versterkt de pijler.
▪ Inlays of posts hebben de neiging om de tand open te splijten (fig. 12.3) terwijl een omringend design de tand bij elkaar
houdt.
▪ In gecementeerde prosthetiek is een
omringende retainer voordeliger als de pijler is
grootte is afgenomen, de interne verankering
aanwezig was of wanneer kleine breuken
gedetecteerd zijn in de pijler.
▪ Adhesieve prosthetiek (pijler wordt bij elkaar
gehouden door bonding) is een alternatieve
manier als omringend principe.
• Meer onderzoek nodig of adhesief
principe de omringende cementatie
kan vervangen.
• Partiële kroon = delen van buccale oppervlakken zijn niet
geprepareerd. Zulke restauraties worden ¾ of 7/8 kronen genoemd,
afhankelijk van de hoeveelheid tandstructuur dat overgebleven is (fig.
12.5; 12.6).
o Om missende buccale wand te vervangen, zijn groeven,
ledges of pinnen nodig voor stabilisatie. De weerstand tegen
laterale krachten is echter niet gemaximaliseerd en het
hechtingspotentiaal van retainers is minder dan bij
omringende kronen (fig. 12.7)
o Partiële kroon designs waren populair in 1960-1970 maar
minder gebruikt door volgende redenen:
▪ 1. Esthetische indicatie partiële kroon geëlimineerd door komst keramiek.
• Verbeteringen van facings en gehele bedekkende restauraties elimineert de indicatie voor gedeeltelijke kronen.
• Keramiek op buccale oppervlakken op volledige dekkingsrestauraties.
▪ 2. Gecementeerde gedeeltelijke dekkingsrestauraties zijn vooral gemaakt van metaal. In dit geval vervangen door adhesieve
restauraties.
▪ 3. Gelimiteerde toepassingsmogelijkheid door de specifieke preparatie
• Gedeeltelijke dekkingsrestauratie preparaties hebben een rigoreus design.
• Bij veel weefselverlies, verkleuring of onacceptabele anatomische vorm lastig.
▪ 4. Vraag voor preparatie van pijlers voor gedeeltelijke dekkingsrestauraties maar preparaties voor gehele
dekkingsrestauraties zijn eenvoudig.
▪ 5. Door incompleet design, zijn gedeeltelijke dekkingsrestauraties mechanisch minder sterk dan gehele dekkingsrestauraties.
12.6 FDP function under load
• Veiligheidsfactoren bv. 3 geeft aan dat een structuur 3x de maximale kracht onder bepaalde condities kan weerstaan. Dit geldt alleen niet in de
thk.
o De hoeveelheid kracht per patiënt kan niet worden voorspeld.
o De hoeveelheid stress dat uitgeoefend kan worden op FDPs wordt empirisch besloten.
, 12.6.1 Mechanica
• Bijten op voedsel genereert krachteen die overgedragen worden via het onderliggende bot via FDP, pijler en PDL.
o FDP, pijler en PDL vormen een mechanisch continuüm.
▪ Krachten worden verdeeld in druk, trek en schuifkrachten.
▪ FDP ontwerp moet dus zo zijn dat deze niet breekt tijdens uitoefening van deze krachten.
▪ FDP “draait” om zijn as → hiermee wordt bedoeld dat er door de trek, duw en schuifkrachten kleine deformaties ontstaan.
12.6.2 FDP micro-verschuivingen onder kracht
• Fig. 4.27 → tanden ondervinden in 180 graden kracht tijdens kauwen. De
verticale component domineert, maar horizontale krachten zijn ook
aanwezig.
o Bij FDPs → in laterale sextanten vertaalt zich dit in 3 belastingen
(fig. 12.8).
o In de figuur wordt een FDP is een laag lateraal sextant
weergeven door een balk.
o FIg. 12.8a → balk ondervindt een verticale directe kracht → de
balk buigt hierdoor in apicale richting.
▪ De stress aan de trekkant wordt gemaximaliseerd in
het midden van beide pijlers.
▪ Bij het ontwerpen van het frame betekent dit dat de dwarsdoorsnede van de connectoren in deze zone moeten worden
verhoogd en de frames hier niet moeten worden gesoldeerd.
o Fig. 12.8b → balk ondervindt een laterale directe kracht → de tanden en FDP buigen opzij. Bij herhaling kan dit type belasting zorgen
voor het afschuiven van de cementbinding. De kronen raken los van de pijlers.
o Fig 12.8c → de restauratie wordt scheefgetrokken doordat het ene uiteinde van de FDP naar linguaal wordt geduwd en het andere
uiteinde in tegenovergestelde richting.
▪ Dit is het meest schadelijke type belasting.
▪ Clinici ontwikkeling niet-stijve verbindingen (spanningsonderbrekers; stress-breakers)
• De mechanische connectie tussen twee retainers wordt verzorgd door een sleutel-sleutel rangschikking (fig. 12.41).
• Kracht transmissie in verticale richting wordt toegestaan en overdracht van rotatie of draaiende krachten wordt
beperkt.
12.6.3 Grensvlakspanningspatronen onder belasting
• Vele FDPs zijn vaste structuren met enkele retainers en
dummy’s (pontics).
• Tijdens kauwen ondervinden retainers krachtpatronen van
lading op hun occlusale oppervlak en van krachtpatronen op
afstand.
• Kracht op een enkele kroon bij schuine krachten (fig. 12.9)
o Tijdens kauwen worden delen cement beladen met
duw- een schuifkrachten terwijl andere delen duw- en
trekkrachten ondervinden.
o Cementen zijn meer resistent tegen duw- dan
trekkrachteen.
o Pijlers moeten duwkrachten goed weerstaan.
▪ Duwkrachten ontstaan op beide wanden van de pijler wanneer de kroon rond zijn as draait (niet letterlijk!).
▪ Het occlusale oppervlak deelt ook mee bij het absorberen van duwkrachten.
• Fig. 12.10 → mechanica van pijler-cement-retainer structuur in duwzones (compressiezones).
o In verticale vlak (fig. 12.10a) → is de compressiecomponent gemaximaliseerd in het meest occlusale deel van de compressiezone.
o In het horizontale vlak → is de compressiecomponent gemaximaliseerd aan de top van de compressieve halve cirkel.
12.6.4 stabiliserende capaciteit van conische pijlers
• Stabiliserende capaciteit van conische pijler afh. van (fig. 12.11):
o Diameter
o Hoogte
o Convergerende hoek (taper)
• Vooral taper onder controle van tandarts. DM niet en hoogte in kleine mate.
• Bijna cilindrische pijlers bieden de beste stabilisatie i.t.t. preparaties die te veel taper bezitten.
• Convergentie
o I. Totale occlusale convergentie hoek (TOC): hoek tussen de tegenoverliggende wanden → deze
definitie in deze context gebruikt.
▪ Wanden zo parallel mogelijk → 2-6 graden → zorgt alleen voor extreem parallelle
preparaties en daardoor voor ondersnijdingen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller suusjevan. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.90. You're not tied to anything after your purchase.