Summary
Samenvatting Complexe opvoedingssituaties 1
- Course
- Institution
samenvatting van het vak COS1
[Show more]
Seller
Follow
margotminta
Content preview
COMPLEXE OPVOEDINGSSITUATIESH1: PEDAGOGISCH HANDELEN
HC 1: SITUERING EN INLEIDING – OVER COMPLEXITEIT EN ANDERE CRUCIALE
BEGRIPPEN
COMPLEXITEIT
Afhankelijk van diverse factoren: praktijkervaring, persoonlijkheidskenmerken en externe elementen
Relatief begrip = krijgt betekenis door de context vd situatie
COMPLEXITEIT IN OPVOEDING
Vanobbergen (2021): opvoeding als ‘het leren omgaan met dat grote onbekende, met het
onvoorspelbare.’ → voel je duidelijk de moeilijkheid die in opvoeding vervat zit.
Opvoeding = een kwestie van vraag & aanbod en de complexiteit is mede afhankelijk vd mate van
afstemming en dus ook van het perspectief vd ouder en/of jongere. Omgeving is een derde element.
GEWOON COMPLEX
Referentieskaders spelen een belangrijke rol in de inschatting van complexiteit bv ouders wanhopig
wanneer dochter niet wil slapen, maar voor professional is dit niet complex
‘Gewoon Complex’ = een dossier vh Kinderrechtencommissariaat → ouders en professionals van
jongeren met zgn. complexe problematieken aan het woord
• Combineert analyses van professionals met ervaringen van jongeren en ouders
• Maakt beleidssuggesties
VANUIT VERSCHILLENDE PERSPECTIEVEN
In pedagogie(k) kunnen we meerdere perspectieven terugvinden, elk met zijn specifieke benadering,
gebruik van concepten, manieren van denken, spreken (‘discours’) en blik op de pedagogische
finaliteit
Eerste perspectief: educare
• Oorsprong in empirisch wetenschappelijk denken → probeert leren, ontwikkeling en JH te
vatten in termen van objectiveerbare en controleerbare doelstellingen
• Focus op kind en omgeving
• Optimistische manier van denken over de mate waarin ontwikkeling en leren maakbaar en
stuurbaar zijn
1
Margot Minta
Complexe opvoedingssituaties 2023-2024
,Tweede perspectief: educere
• Oorsprong in het kritisch emancipatorisch denken → ziet pedagogisch expliciet als het
creëren van ‘pedagogische plekken’: plaatsen waar kinderen en jongeren niet zelf het
voorwerp van ons ‘(be)handelen’ zijn, maar uitgenodigd worden om samen met volwassenen
de wereld te leren kennen en mee vorm te geven
Bij beide perspectieven →rechten vh kind en de sociale grondrechten sturend
PEDAGOGISCHE TUSSENKOMSTEN
Observeren, analyseren en begrijpen van pedagogische realiteiten moet het handelen steeds
voorafgaan + moeten het handelen kunnen verantwoorden vanuit theoretische kaders
2
Margot Minta
Complexe opvoedingssituaties 2023-2024
,HC 2: LEERTHEORETISCH PERSPECTIEF
LEERVRAAG 1: WAT VERSTAAN WE ONDER PEDAGOGISCH HANDELEN
PEDAGOGISCH HANDELEN
• Eenduidige definitie is moeilijk
• Diverse inspiratiebronnen uit de literatuur
• Verhouden tot visie SRW (cf. inleiding)
o = pedagogische tussenkomsten of interventies
o brede kijk: onderdeel van maatschappelijke dienstverlening
• Hermann Giesecke (1932, Duits pedagoog)
o = een vorm van sociaal handelen, op het handelen van anderen georiënteerd
o geen sprake van ‘juist’ pedagogisch handelen, wel ‘adequaat’ handelen, steeds
meerdere mogelijkheden voor verstandig handelen
LEERVRAAG 2: HOE DEFINIËREN WE GEDRAG?
GEDRAG: AANDACHTSPUNTEN
• Concreet waarneembaar gedrag objectief beschrijven
• Maar: neiging tot interpretatie en causaliteit
o (cf. lineair-causaal denken systeemtheoretisch perspectief)
• Niet eenvoudig om gedrag te beschrijven zonder waardeoordelen
• Bij beschrijven v gedrag → Invloed belevingswereld en referentiekader opvoeder
• Zekere mate van subjectiviteit en normativiteit
• Kennis van ontwikkelingspsychologie een noodzakelijk element
o Wat mogen we op welke leeftijd van kinderen verwachten
o Rol van aanleg met daarin bv tempo, talent en temperament (cf. integratief beeld
later in dit hoorcollege)
• Sociaal-emotionele ontwikkeling als basis voor gedrag (cf. ontwikkelingsdynamisch model
van Došen)
o Kalender leeftijd komt n altijd overeen met sociaal emotionele lftd
• Ijsbergmodel van McClelland
o Klein stukje boven water = gedrag dat we kunnen observeren
o Stuk onder water = informatie die je niet kan zien
3
Margot Minta
Complexe opvoedingssituaties 2023-2024
, VOORBEELDEN
• Bv leerkracht zegt: ‘Max is een storend element in de klas. Hij zit de hele tijd te friemelen,
praat met zijn buur en stelt vervelende waarom-vragen als ik lesgeef.’
o = subjectief: vervelend, storend, hele tijd
• Bv Lisa (12j) wil haar mondmasker niet dragen bij het binnenkomen van de school.
o Buitenkant: schreeuwen ‘ik wil dit niet’ en weigeren = objectief
o Binnenkant: ‘ik ga echt benauwd krijgen en flauwvallen’ + angst
LEERVRAAG 3: HOE KIJKEN WE VANUIT HET LEERTHEORETISCH PESPECTIEF
WETENSCHAPPELIJKE VISIE OP GEDRAG
• Drie belangrijke uitgangspunten
o Gedrag is meer dan wat we zien (cf. ijsbergmodel)
o Gedrag is het resultaat van de interactie tussen aanleg en leerprocessen
o Gedrag hier-en-nu is steeds een reactie in een specifieke context
• Binnen dit perspectief sterke invloeden vanuit de psychologie
• Zie dia 22
GEDRAG VANUIT LEERTHEORETISCH PERSPECTIEF
• Gedrag is een zinvolle reactie op een betekenisvolle situatie
• Let wel: steevast vanuit het perspectief van het kind of de jongere
• Gebaseerd op KC (BA) en OC (FA) (cf. psychologie)
LEERTHEORETISCH PERSPECTIEF
= gebaseerd op de empirische cyclus (Cf. hoorcollege handelingsgericht perspectief)
• “Go slow go fast” = de tijd nemen om het perspectief vd jongeren goed in te nemen en
gegevens te verzamelen voor over te gaan tot handelen
• Zie dia 27-28 voor casus
4
Margot Minta
Complexe opvoedingssituaties 2023-2024
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotminta. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.14. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now