aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad en wanprestatie
5
Written for
Universiteit van Amsterdam (UvA)
master privaatrecht
Aansprakelijkheid uit onrechtmatige daad
All documents for this subject (14)
Seller
Follow
im6
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 5 – Aansprakelijkheid op grond van wanprestatie (vervolg)
Aansprakelijkheid op grond van wanprestatie.
Als er sprake is van een tekortkoming, kan je op grond van wanprestatie, 3 dingen eisen
(schadevergoeding, ontbinding, nakoming). Als sprake is van een tekortkoming, kan op
grond van OD alleen een schadevergoeding eisen. Bij wanprestatie is sprake van een
contract, bij OD niet.
Boetebedingen (art. 6:91 e.v. BW)
Vraag: Wat is een boetebeding? Art. 6:91 BW
Vraag: Welke vereisten stelt de wet aan inroepen boetebeding? Art. 6:92 lid 3 en 6:93
BW
Vraag: Komt bedongen boete bovenop wettelijk recht crediteur op schadevergoeding
o.g.v. een tekortkoming of in plaats ervan? Art. 6:92 lid 2 BW. (uiteraard, behalve als
partijen er vanaf geweken zijn)
Vraag: Hoe zit het met verhouding tussen door crediteur bedongen boete en diens
recht op nakoming? Art. 6:92 lid 1 BW
o N.B.: Contractpartijen kunnen van de artt. 6:92 en 6:93 BW afwijken
De rechter dient bij de uitoefening van zijn bevoegdheid om op verlangen van de
debiteur de van deze bedongen boete te matigen terughoudendheid te betrachten:
zie naast art. 6:94 BW (‘ (…) indien de billijkheid dit klaarblijkelijk eist (…)’ )) en HR 27
april 2007, NJ 2007, 262 (Intrahof/Bart Smit) ook HR 16 februari 2018,
ECLI:NL:HR:2018:207 (Turan/Easystaff)
o Vraag: Waarmee dient crediteur rekening te houden die in zijn algemene
voorwaarden van ‘consument’ boete heeft bedongen? Art. 6:233 sub a BW
alsook HvJ-EU 30 mei 2013, C-488/11 alsook HvJ-EU 21 januari, C-482/13
(Unicaja Banco/Hidalgo Rueda)
Het boetebeding kan een schadevergoedingsfunctie hebben of een aansporingsfunctie
(straf). Uit de wet lijkt het alsof het 1 van de twee moet zijn, maar het dat is niet zo; je kunt
ook een boetebeding hebben dat beide functies heeft, of meerdere boetebedingen in 1
contract.
Tekortkoming, die niet kan worden toegerekend, maar wel een boetebedingen verbeuren.
Terwijl in de wet staat dat het niet kan. Wanneer: als partijen er zelf vanaf zijn geweken. Je
kan dus over alles andere afspraken maken.
Door middel van een boetebeding, kan je bijvoorbeeld zekerheid stellen voor het ontvangen
van vertragingschade.
Contractenrecht is over het algemeen van regelend recht, dus partijen kunnen ervan
afwijken.
Is een boete wel redelijk?
- Twee mogelijkheden:
o Vragen aan de rechter of hij de boete wil matigen.
o In strijd met redelijkheid en billijkheid.
Ja, je mag deze beide mogelijkheden naast elkaar gebruiken. Ja het boetebeding
matigingsrecht heeft ook nog recht van bestaan, naast de beperkende werking van de R&B,
omdat het in de wet is opgenomen onder die voorwaarden en het is makkelijker in te roepen
dan de beperkende werking dan R&B. Voor de rechter is het dus makkelijker om de rechter
te matigen, dan dat hij moet gaan zeggen dat de boete eruit moet omdat hij in strijd is met
R&B.
1
,Wanneer mag de rechter matigen? En hoeveel mag de rechter matigen?
HR: de vraag in hoeverre je mag matigen, kan ik niet beoordelen, want dat is een
beoordeling van feitelijke aard (is aan de feitenrechter), maar ik mag wel richtlijnen geven
waar de feitenrechter zich aan moet houden. Arrest Turan/Easystaff.
Richtlijnen:
- Je moet eerst kijken of er überhaupt een matigingsbevoegdheid is.
o Je mag dit altijd vragen, maar rechter moet duidelijk maken dat de billijkheid
dit eist. Dus als de boete in zijn volle omvang zal worden ingewilligd, moet dat
zo’n resultaat leiden dat er niet mee te leven valt. Dus toepassing van
boetebeding moet in de gegeven omstandigheden tot een buitensporig en
onaanvaardbaar resultaat leiden. Als dat goed is gemotiveerd, dan mag de
rechter gaan matigen.
- Hoeveel de rechter mag matigen, heeft de HR een lijst voor opgesteld, zie arrest.
o Bijvoorbeeld: werkelijke schade en verhouding tot de boete, etc.
Als het goed gemotiveerd is, dan kan de HR aan de matiging niets meer aan veranderen.
Het zit anders als je te maken hebt met consumentenovereenkomsten en met name als er
boetebedingen zijn opgenomen in de algemene voorwaarden. Boetebedingen staan niet op
de zwarte of grijze lijst. Als je in een consumentenovereenkomst wil kijken of een
boetebeding onredelijk bezwarend is en vernietigd kan worden en uit contract kan worden
gehaald, dan moet je dat doen aan de hand van de open norm van art. 6:233a en moet je
dus kijken of het in al die gegeven omstandigheden onredelijk bezwarend is.
Als rechter geconfronteerd wordt met consumentenovereenkomst, hij ambtshalve verplicht is
om te kijken of er onredelijk bezwarende bedingen in het contract zitten en als hij dan vindt
dat er een onredelijk beding in het contract is opgenomen, dan is hij vervolgens verplicht
deze ambtshalve te vernietigen en buiten toepassing verklaren. Ook als een consument niet
komt opdagen, behalve als een consument zich er uitdrukkelijk tegen verzet.
Mag een rechter dan niet matigen in een consumentenovereenkomst? Jawel, dat mag wel.
Maar er is een stappenplan.
- Eerst moet de rechter toetsen of het boetebeding onredelijk bezwarend is.
o Dan is er maar 1 oplossing, het hele beding eruit.
- Is het boetebeding niet onredelijk bezwarend, maar wel heel erg hoog, dan mag hij
wel matigen.
Deze eis geldt dus niet bij een niet-consumentenovereenkomst.
Bevrijdende verjaring rechtsvordering tot schadevergoeding (intermezzo)
Wanneer start verjaringstermijn rechtsvorderingen tot schadevergoeding o.g.v. een
toerekenbare tekortkoming (of tot betaling bedongen boete) en hoe lang loopt deze? (art.
3:310 BW en HR Jaspertje Saelman alsook HR 9 juli 2010, RvdW 2010, 895
(Snouckaart/Reinders))
Wanneer is iets verjaard?
- Wanneer begint de termijn te lopen? (veel discussie, veel arresten over, zie Jaspertje
Saelman)
- Hoe lang is de termijn? (staat vaak in de wet)
Jaspertje Saelman Aangenomen is dat een schadevergoedingsvordering verjaringstermijn
pas begint te lopen vanaf het moment dat het slachtoffer bekend is met de persoon die hij
moet aan spreken en de schade die hij heeft geleden.
Snouckaart/Reinders beroepsaansprakelijkheid accountant, verkeerd advies over
dividenduitkering. Ze hebben die uitkering gedaan, vennootschap ging failliet. Curator heeft
2
, bestuurders aangesproken, op grond van bestuurdersaansprakelijkheid, omdat ze veel te
veel hadden uitgekeerd. Die aangesproken bestuurders willen die accountant aanspreken,
want hij zou een wanprestatie/OD hebben gepleegd. Accountant heeft verkeerd advies
gegeven. Ze willen de schade die zij leiden doordat ze zelf worden aangesproken op hun
eigen onbehoorlijk bestuur verhalen op de accountant, die het bij hun verkeerd heeft gedaan.
Een vraag in dit arrest was: wanneer begint verjaringstermijn te lopen? HR: verjaringstermijn
begint te lopen op het moment dat je weet dat als de rechter hier een beslissing over zal
nemen, dat jij waarschijnlijk schade moet gaan vergoeden. Dat is dus de dag, volgende op
de dag, dat de dagvaarding is uitgebracht. Dus op het moment dat jij in rechte wordt
aangesproken, dan weet jij er is een grote kans dat ik schade moet gaan betalen. Vanaf dat
moment ben jij dus bekend met de persoon en met het feit dat je waarschijnlijk schade gaat
leiden, dus vanaf dat moment gaat de verjaringstermijn lopen mbt jou eigen
schadevergoedingsclaim ten op zichte van de accountant.
Heeft het voor crediteur zin tegen zijn wanpresterende debiteur (ook) de OD-route te
nemen?
Vraag: Wat te zeggen van de gewoonte van advocaten om t.b.v. hun clienten de wederpartij
die als opdrachtnemer toerekenbaar tekort is geschoten in nakoming verbintenis uit
overeenkomst van opdracht (art. 7:400 lid 1 BW), ook aansprakelijk te stellen o.g.v. een o.d.
(art. 6:162 BW)?
N.B.: Uitgangspunt is dat (de advocaat van) een crediteur wiens debiteur in de nakoming van
zijn verbintenis toerekenbaar tekort is geschoten, niet de mogelijkheid heeft te kiezen voor
een vordering uit o.d.
Dit is slechts anders indien ‘het gedrag van de debiteur onafhankelijk van deze toerekenbare
tekortkoming in de nakoming onrechtmatig is’ (HR Boogaard/Vesta of Verzekeringsagent);
dit laatste is bijv. het geval wanneer:
vervoerder op te vervoeren glazen plaat gaat zitten waardoor deze breekt;
door producent van oven aan bedrijf verkochte en afgeleverde oven ontploft
Het is handig om de vraag te stellen bij de vraag of er ook een OD is: is een derde …
aansprakelijk? Als dan de vraag ja is, dan is dat vaak in het andere geval ook zo. Dus zoals
bij het glas. Als een derde op een glazenplaat gaat zitten, is hij dan aansprakelijk? Jup, dus
vervoerder waarschijnlijk ook
Vraag: Pleegt verkoper bestelauto die weigert deze op afgesproken dag aan koper af te
leveren (= wanprestatie) tevens een o.d. jegens koper? Wanprestatie, waarschijnlijk ja.
Pleegt hij dan ook een OD? Nee, gebruik de test: vul het woord: ‘derde’ in.
HR heeft gezegd: klachtplicht geldt niet alleen bij non-conformiteit, maar ook bij OD acties op
basis van contract. Naar voren is gebracht: als feitencomplex heel erg lijkt op het
feitencomplex dat ten grondslag ligt aan de wanprestatie, de aangesproken partij en niet
onderuit zou moeten piepen, door te zeggen ik heb dan wel niet geklaagd, dan doe ik mijn
vordering wel op OD. Dan zou niet eerlijk zijn, omdat de klachtplicht geschreven is ter
bescherming van de crediteur. Het vage is, omdat je bijvoorbeeld kan zeggen, als het
feitencomplex zelfstandig een OD oplevert, dan kan je wel aan de klachtplicht ontsnappen.
Onthouden: wanprestatie is dus niet altijd een OD en vice versa.
Stel: Winkelier verkoopt en levert aan bedrijf oven die ondeugdelijk blijkt (= wanprestatie 1)
(vgl. HR Oerlemans/Driessen)) ten gevolge waarvan bedrijf gevolgschade lijdt (=
wanprestatie 2). Vraag: Zou bedrijf baat vinden bij o.d.-route die dit bedrijf dan mogelijk
tegen winkelier ten dienste staat?
Vraag: Is voordeel van o.d.-route dat bedrijf zo vereiste van een i.g.s. (art. 6:82 lid 1
BW) omzeilt? Nee, levert geen voordeel op. Omdat als je ze samen gebruikt, je
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller im6. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.19. You're not tied to anything after your purchase.