Les 2: Westerse Wijsbegeerte
Het ontstaan van de Griekse kosmologie
Thales:
o Oude Griekse pre-socratische filosoof
o Beschouwd als de eerste westerse filosoof
o Het beginsel (Archê) van alles is water: Materialisme
o Natuurfilosofie: natuur in de plaats van goddelijke krachten
Thales en de Milesische school: 4 basisprincipes
i. Kosmos: Cosmologie = Wereldbeeld
1. Sieraad
2. Vanwaar orde en harmonie?
ii. Logos:
1. Verantwoording afleggen
2. Bekritiseerbaar of empirisch
Hylozoïsme = Levende materie
iii. Physis:
(monisme)
1. Materieel, levengevend principe
2. Nu fysica, toen natuur
3. Natuurlijk in de plaats van bovennatuurlijk
iv. Archê:
1. Materiele oorzaak van alles
2. Mater = moeder (fysica + biologie + politiek)
,De pre-socratische denkbeelden
Homerus
o Eerste opschriftsteller van de Griekse mythen
o Rondtrekkende bard
o ‘Odyssee en Ilias’
Moira
o Begrip
o Eerste eenheidsprincipe boven de goden
o ‘Meros’ (deel): Ieder zijn deel (ook de oppergod)
o Functioneert als lotsbestemming
Hesiodus
o Tweede meest bekende Griekse dichter
o Arme boer die dichter werd
o Theogonie: focus op het ontstaan van de goden
Archê
o Begrip
o Oorsprong van alles wat is
o Van antropomorfe goden naar abstracte goddelijk principes (natuurkrachten)
Pythagoras
o Beginsel van de kosmos is wiskundig te vatten
o Alles is cyclisch – reïncarnatie (Indische invloeden)
o Centraal staat: harmonie van tegenstellingen
Blijvend thema in filosofie en wetenschap
Heraclitus
o Zijn synthese: Archê + harmonie van tegengestelden
Archê volgens hem = vuur
o Spanning en strijd is eeuwig
o “Panta rhei” (“Alles vervloeit.”)
Verwijzen naar:
Spanning
Spanning van de boog: hout en de pees
Moraliteit en waarde: conflict tussen goede en kwade
Wording
Men stapt nooit twee keer in dezelfde rivier want de rivier
verandert constant
Alleen het veranderlijke is constant
‘Aletheia’
De natuur houdt ervan zich te verbergen
Paradoxale doel van filosofie is onverborgenheid
, Parmenides Het Griekse antieke denken
o “Het zijnde is, en het niet-zijnde is evolueerde naar een nadruk op
niet.” logische orde
Zijn vs schijn
Begin van de logica: wat waar
moet zijn
Waarheid (aletheia) vs. mening (doxa)
o Radicalisering van de logos
Alleen onveranderlijke is waardevol
Op zoek naar eenheid
Weg van de veelheid van alledag
o Voorbij water en vuur (arche)
Filosofie gaat over de eeuwigheid
Filosofie zoekt het immateriële
Alleen rationaliteit heeft zijnswaarde
Empedocles
o Verzoening zijn en worden
o Er zijn 4 oerelementen en combinerende krachten
Oerelementen
Water
Vuur
Lucht
Aarde
o Combinerende krachten
Liefde: samenvoegen
Haat: uit elkaar treggen
o Dus materiele en spirituele elementen
, Bespreek de rol van de overgang van mondelinge naar schriftelijke overlevering in de overgang
van de focus van ‘begin’ naar ‘beginsel’ en de Griekse nadruk op logos
De overgang van mondelinge naar schriftelijke overlevering was cruciaal
voor de verschuiving van de focus van 'begin' naar 'beginsel' in de Griekse
filosofie.
Mondelinge tradities waren vaak gebaseerd op mythen en verhalen, terwijl
schriftelijke overlevering een meer systematische en rationele benadering
mogelijk maakte.
Dit stelde filosofen in staat om zich te richten op beginselen en logische
argumentatie.
De Griekse nadruk op logos, of redenering, kwam voort uit deze overgang,
waardoor filosofen een nieuwe manier van denken ontwikkelden die
gericht was op het begrijpen van onderliggende principes en logische
verbanden in de wereld.
Geef beknopt de spanningen weer tussen materialistische en formalistische aspecten in de pre-
socratische kosmologie en hun relatie tot de spanning tussen zijn en worden.
In de pre-socratische kosmologie waren er spanningen tussen materialistische en
formalistische aspecten.
Materialistische filosofen zoals de atomisten concentreerden zich op de materiële aspecten
van de kosmos, terwijl formalistische denkers zoals de pythagoreeërs en de platonisten de
nadruk legden op wiskundige en abstracte principes.
Deze spanning weerspiegelde de bredere filosofische discussie over zijn en worden, waarbij
materialisten de nadruk legden op de wereld zoals die is (zijn), terwijl formalisten de nadruk
legden op de processen van verandering en ontwikkeling (worden).
Deze debatten waren fundamenteel voor het begrip van de natuurlijke wereld en de plaats
van de mens daarin binnen de vroege Griekse filosofie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller vanboverstijns. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.