Samenvatting 'Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht'
3 views 0 purchase
Course
Straf- en Strafprocesrecht (HBR1HN20VJ)
Institution
Hogeschool Leiden (HSL)
Book
Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht
Dit document geeft een duidelijk beeld van de stof in het boek 'Grondtrekken van het Nederlandse strafrecht.' Het is een overzichtelijke samenvatting voor het vak strafrecht.
Disclaimer: alle hoofdstukken bevatten niet het inleidende hoofdstuk.
Uitleggen wanneer iemand kan worden aangemerkt als verdachte;
De rechten van de verdachte uitleggen;
Het legaliteitsbeginsel toepassen;
Het vierlagenmodel toepassen;
De voorwaarden voor een strafbare poging en voorbereiding beschrijven;
De verschillende deelnemingsvormen beschrijven;
De hiervoor genoemde leerdoelen toepassen op een casus.
De verschillende gradaties van opzet uitleggen;
De verschillende gradaties van culpa uitleggen;
De strafuitsluitingsgronden beschrijven;
Beschrijven wat de functie en inhoud is van een eenvoudig strafdossier;
Het recht op rechtsbijstand uitleggen;
Benoemen wie de procesdeelnemers, wie de betrokken instanties zijn en wat hun rol
is;
Uitleggen wat opsporing betekent;
Uitleggen wat vervolging betekent;
De (vrijheidsbenemende) dwangmiddelen toepassen;
Uitleggen wat vervolgingsmonopolie en opportuniteit inhoudt;
De functies van de dagvaarding benoemen;
Bovenstaande leerdoelen toepassen op een casus.
Uitleggen wat de rol en de taak is van de rechter en de rechter-commissaris;
De vervolgingsbeletselen uitleggen;
Voorwaarden van een strafbeschikking en transactie uitleggen;
Het verloop van het onderzoek ter terechtzitting uitleggen;
De voorwaarden van openbaarheid van onderzoek ter terechtzitting en uitspraak
toepassen;
Het rechterlijk beslissingsschema toepassen
De grondslagleer uitleggen;
1
, Bovenstaande leerdoelen toepassen op een casus.
Hoofdstuk 1 Inleiding
Strafrecht houdt zich bezig met het bestraffen van personen die een strafbaar feit hebben
gepleegd, het strafrecht regelt wie straf kan krijgen en waarvoor. Ultimum remedium:
laatste redmiddel. De staat heeft een monopolie op het opleggen van straffen, alleen de
rechters mogen dit. Eigenrichting (wraak nemen) is verboden.
Doelen strafrecht:
Generale preventie (de gestrafte moet een voorbeeld zijn dat potentiële
wetsovertredingen afschrikt)
Speciale preventie (moet voorkomen of ontmoedigen dat de gestrafte wederom in
de fout gaat)
Vergelding (slachtoffer ziet dat de dader gestraft wordt)
Incapacitatie (je kunt niks meer begaan eenmaal in de gevangenis)
Materieel strafrecht: Men heeft het bij materieel strafrecht over de vraag wat een strafbaar
feit is. Materieel strafrecht bepaalt welk gedrag niet toegestaan is en welke personen
daarvoor kunnen worden gestraft.
Het gaat hier om:
Ten eerste strafbepaling (bijvoorbeeld diefstal en moord).
Dan ook algemene leerstukken die betrekking hebben op de uitsluiting van
strafbaarheid (bijvoorbeeld noodweer).
Als laatste uitbreiding van strafbaarheid (bijvoorbeeld poging en medeplichtigheid).
Formeel strafrecht: Dit wordt ook wel het strafprocesrecht of de strafvordering genoemd.
Dit deel van het strafrecht bepaalt welke regels moeten worden gevolgd wanneer een norm
van het materiele strafrecht (vermoedelijk) is overtreden. Het strafprocesrecht is voor het
grootste gedeelte geregeld in het Wetboek van Strafvordering en geeft de regels van
bijvoorbeeld de bevoegdheden van politie, de duur van de voorlopige hechtenis, de inhoud
van dagvaardingen, de eisen gesteld aan een vonnis en het instellen van een hoger beroep.
Sanctierecht: Dit heeft betrekking op de voorwaarden waaronder bepaalde straffen mogen
worden opgelegd en ten uitvoer gelegd. Het gaat dan bijvoorbeeld om de vraag of voor een
bepaald strafbaar feit een taakstraf mag worden opgelegd en welke voorwaarden de rechter
precies mag stellen wanneer hij een straf voorwaardelijk oplegt.
Een wet in formele zin: Een wet die tot stand is gekomen in samenwerking tussen de
regering en de Staten Generaal.
De wet in materiele zin: Hiermee bedoelt men slechts aan te geven dat de betreffende wet,
of dit nu een wet in formele zin is of niet, algemene regels bevat die de burgers binden.
2
,Hoofdstuk 2 Inleiding materieel strafrecht
2.1 Plaats en structuur van strafbepaling
Het materiele strafrecht bepaalt, zoals gezegd, welk gedrag strafbaar is.
Wanneer is iets strafbaar?:
Dat wordt aangegeven in de wet
Verbod op terugwerkende kracht. Op het moment van jouw handelen, moet de
handeling al strafbaar zijn gesteld.
2.2 De opbouw van het strafbare feit in vier componenten
Het vierlagenmodel:
1. Menselijke gedraging (MG)
- De handeling is uitgevoerd door een persoon
2. Wettelijke delictsomschrijving (DO)
- Gedragingen zijn pas strafbaar als zij in de strafwet terug te vinden zijn.
3. Wederrechtelijkheid (W)
- Noodweer is bijvoorbeeld niet wederrechtelijk, omdat je jezelf mag verdedigen volgens de
wet.
4. Schuld (als verwijtbaarheid) (V)
- Bijvoorbeeld in het geval van een psychose, wanneer je zelf geen controle hebt. De rechter
kan in sommige gevallen nog wel tbs opleggen om behandeld te worden voor de stoornis
2.3 Legaliteit en interpretatie
Legaliteitsbeginsel: Strafbepaling moet altijd in het geschreven recht terug te vinden zijn
Interpretatie methodes:
Wetshistorische interpretatie. Om te kunnen bepalen wat de inhoud is van een
wetsbepaling, wordt gekeken naar de totstandkomingsgeschiedenis van de bepaling
in kwestie. Meestal wordt dan gekeken naar de Kamerstukken, zoals memorie van
toelichting bij een wetsvoorstel.
3
, Grammaticale interpretatie. Hierbij wordt de inhoud van de wet bepaald aan de hand
van de taalkundige betekenis van de woorden in de desbetreffende bepaling. Ook
wordt gelet op het zinsverband.
Systematische interpretatie. Bij deze interpretatiemethode wordt de wet uitgelegd
aan de hand van de systematiek van de wet.
Teleologische interpretatie. Bij het behalen van de inhoud van een wetsterm wordt
gekeken naar het doel van de wet(gever)
Omdat de wet algemene regels moet geven, is zij noodzakelijkerwijs wat vaag. In individuele
zaken zal een rechter moeten uitmaken of het concrete gedrag van een verdachte onder een
delictsomschrijving te brengen valt. In moeilijke gevallen zal hij de wet moeten
interpreteren.
2.4 Bestanddelen en elementen
Een strafbaar feit is een menselijke gedraging die valt binnen de grenzen van een wettelijke
delictsomschrijving, die wederrechtelijk is en die verwijtbaar is.
Bestanddelen: De voorwaarde die voor de strafbaarheid bij een bepaald delict in de
delictsomschrijving zijn opgenomen van de betreffende strafbepaling.
Elementen: De voorwaarden die niet in de delictsomschrijving zijn opgenomen. Bij
elementen wordt ervan uitgegaan dat dit standaard bij het artikel hoort, zoals
wederrechtelijkheid bij moord.
1. Menselijke gedraging
2. Delictsomschrijving ---- Bestanddelen
3. Wederrechtelijkheid ---- Elementen
4. Verwijtbaarheid ---- Elementen
2.5 Wederrechtelijkheid als bestanddeel: een moeilijk geval
Wederrechtelijkheid als bestanddeel:
1. Menselijke gedraging
2. Delictsomschrijving
3. Verwijtbaarheid
------ Het vierlagenmodel wordt een drielagenmodel
2.6 Soorten delicten
Misdrijven en overtredingen
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through EFT, credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying this summary from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sammiebesemer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy this summary for $5.94. You're not tied to anything after your purchase.
