Chatgpt zei dit over het document: Dit document biedt een uitgebreide beschrijving van het endocriene systeem, dat een van de belangrijkste regelsystemen in het menselijk lichaam vormt. Het behandelt de structuur, functies en interacties van endocriene klieren, zoals de hypothalamus, hypofyse, schi...
ENDOCRIENSTELSEL
Inhoudsopgave
endocrienstelsel/hormonaal stelsel...................................................................................................................4
hormonaal systeem....................................................................................................................................4
Systemen....................................................................................................................................................4
Onderscheid exocrien - endocrien.............................................................................................................4
Hormonen..................................................................................................................................................5
Fundamentele principes van het endocrien systeem....................................................................................5
Hormonen..................................................................................................................................................5
De secretie van hormonen :...........................................................................................................................8
Secretie start..............................................................................................................................................8
De modificatie van de secretie...................................................................................................................8
Secretiemechanismes :...............................................................................................................................8
Feedbackmechanismen..............................................................................................................................9
Metabolisme van hormonen :....................................................................................................................9
Hormonen binden op receptoren..............................................................................................................9
Hypothalamus..............................................................................................................................................11
Ligging hypothalamus (hypothalamus en schildklier weten liggen)........................................................11
Opbouw Hersenen...................................................................................................................................11
Functie hypothalamus..............................................................................................................................12
Temperatuurregeling (door hypothalamus)................................................................................................13
thermoregulatiecentrum..........................................................................................................................14
Beïnvloeding van hypofyse door hypothalamus......................................................................................15
Vegetatieve integratie door hypothalamus.............................................................................................15
Hypofyse.......................................................................................................................................................15
Neurohypofyse (valt onder hypofyse).........................................................................................................16
ADH (geproduceerd door neurohypofyse)..................................................................................................17
Regeling loslating ADH!!! (kunnen uitleggen)..........................................................................................17
Oxytocine......................................................................................................................................................18
Effect oxytocine........................................................................................................................................18
Oxytocine en de uterus............................................................................................................................19
Regeling loslaten oxytocine......................................................................................................................19
1
, Oxytocine als neurotransmittor in limbisch systeem...............................................................................19
Adenohypofyse (HVK) (valt onder hypofyse)...............................................................................................19
Verbinding adenohypofyse -hypothalamus.............................................................................................20
STH................................................................................................................................................................23
Regeling loslating STH..............................................................................................................................23
Gonadotrofines............................................................................................................................................24
FSH basale pulsaties.................................................................................................................................24
LH basale pulsaties...................................................................................................................................24
MSH..............................................................................................................................................................26
MSH (betekenis bij volw NGK).................................................................................................................26
TSH................................................................................................................................................................26
ACTH.............................................................................................................................................................26
Bijnieren.......................................................................................................................................................26
Anatomie bijnieren...................................................................................................................................26
Catecholamines............................................................................................................................................27
Bijniermerg...............................................................................................................................................27
Aanmaak catecholamines........................................................................................................................28
Effect catecholamines..............................................................................................................................28
Regeling van de loslating van catecholamines:........................................................................................28
bijniercortex.............................................................................................................................................29
steroïdhormonen.........................................................................................................................................29
1. ALDOSTERON (Minderalocorticoid).....................................................................................................29
2. cortisol (Glucocorticoiden)...................................................................................................................31
3. Androgenen (DHEAS = dehydroëpiandrosteron)..................................................................................32
De schildklier................................................................................................................................................33
Anatomie van de schildklier.....................................................................................................................33
Histologie schildklier................................................................................................................................34
Gebruik jodium door schildklier...............................................................................................................34
Bouwstenen voor schildklierhormoon.....................................................................................................35
Schildklierhormonen circuleren id bloedbaan.........................................................................................36
De meeste metabole processen t.h.v. de schildklier worden geregeld door TSH:..................................38
schildklierhormonen................................................................................................................................38
Calciumhuishouding.....................................................................................................................................39
rol calcium in ons lichaam........................................................................................................................39
Verdeling Calcium in lichaam...................................................................................................................39
2
, Structuur van bot.....................................................................................................................................39
D hormoon...................................................................................................................................................41
Effect D hormoon.....................................................................................................................................42
Aanmaak D hormoon...............................................................................................................................42
De pancreas (Endocriene deel)....................................................................................................................42
Anatomie Pancreas..................................................................................................................................42
Epifyse..........................................................................................................................................................45
Melatonine (= slaaphormoon).................................................................................................................45
AUTACOIDEN............................................................................................................................................46
3
, ENDOCRIENSTELSEL/HORMONAAL STELSEL
HORMONAAL SYSTEEM
Endocrien/ Hormonaal systeem
- Belangrijkste regelsysteem in menselijk lichaam
- Bestaat uit: klieren die hormonen produceren en afgeven aan de bloedbaan, waarbij hormonen
fungeren als chemische boodschappers die verscheidene processen ih lichaam gaan reguleren
zoals:
o Groei
o Metabolisme
o Voortplanting
o Homeostase (lichaam kan zich behouden in huidige toestand)
Homeostase lichaam door:
1) Neurologisch stelsel
o Elektrische signalen en communicatie
o Snel
o !Acuut levensreddend!
2) Hormonaal stelsel
o Hormonale/chemische signalen
o Traag
o Levensbelangrijk
SYSTEMEN
- Hypothalamus
- Hypofyse met de:
o Neurohypofyse
o Adenohypofyse
Schildklier & bijschildklier
Bijniercortex & bijnierschors
Geslachtsorganen: testes en ovaria
Pancreas
Nog enkele kleinere organen/celeilandjes…
ONDERSCHEID EXOCRIEN - ENDOCRIEN
Exocrien: Product uitscheiding via afvoerkanaal rechtstreeks tot aan de lichaamsoppervlakte of in een
lichaamsholte zoals de darm
Endocrien / Hormonaal: Afscheiding werkzame stof in bloedbaan met effect op afstand
4
,HORMONEN
= stoffen die door endocriene klieren geproduceerd worden
- die via de bloedbaan door gans het lichaam worden vervoerd
- die een prikkel vormen thv de gevoelige organen
ANATOMISCHE ENDOCRIENE STRUCTUREN
FUNDAMENTELE PRINCIPES VAN HET ENDOCRIEN SYSTEEM
Homeostase via communicatie tssn cellen
Regeling van fysiologische processen via binding van hormonen aan receptoren (elk hormoon is
gevoelig voor een bepaalde receptor)
HORMONEN
= chemische boodschappers
- door endocriene cellen gesynthetiseerd
- Brengen informatie naar andere cellen (doelorganen , doelcellen of "targetcellen")
o Deze bevatten een "second messenger" die EW-synthese in celkern beïnvloeden
Emittoren (= structuur die signalen afgeeft, bv:
Endocriene cel/zenuwcel)
mogelijkheid tot feedback via hormonen.
hormonen binden aan receptoren
Goede werking endocrien systeem is afh van :
- hoeveelheid circulerende hormonen
- aantal receptoren
- hoeveelheid "second messenger"
- hoeveelheid metabolieten of hormonen gesynthetiseerd in target cellen
- goede werking van het feedback-mechanisme
5
, De belangrijkste functies van hormonen zijn:
- homeostase vd interstitiële vloeistof
- respons bij situaties die spoed vereisen
- integratie van groeimechanismen, regulatie vh metabolisme
- regulatie voortplanting en lactatie
CLASSIFICATIE HORMONEN
Op basis van orgaan oorsprong :
Op basis van chemische structuur
- Lipide-verwant
o Steroïden: precursor cholesterol - verwantschap Geslachtorganen en Bijnier
Onoplosbaar in H2O, dus transportEW nodig om door het bloed te bewegen
o Eicosanoïden : verwant vetzuur (precursor arachidonzuur) Bloedstolling, Prostaglandines
Coördineren plaatselijke celactiviteiten en enzymatische processen
- Stikstof-verwant
o AZ-derivaten ADR, NOR, Melatonine, Schildklierhormonen (T3, T4)
o Polypeptiden ADH, Oxytocine
o Proteïnen Prolactine, Groeihormoon
AZ – derivaten = afgeleide v aminozuren
Polypeptide = korte ketens v AZ (ADH = niet plas hormoon, ocytocine = betrokken bij bevalling en melkproductie)
Proteïne = grote EW (prolactine = betrokken bij melkproductie, groeihormoon = betrokken bij groei en metabolisme)
Lipide = functioneert in bloed > niet in water oplosbaar, stikstof = onderdeel ve EW > wel in water oplosbaar
LEVENSLOOP VAN HORMONEN.
De biosynthese vindt plaats in:
- in afzonderlijke organen (klieren : adenohypofyse, thyroid, parathyroid, bijnier)
- in gespecialiseerde cellen binnen een "gastheer"orgaan (bv. eilandjes van Langerhans in de
pancreas/ EW worden geproduceerd in een celkern)
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lolapieterss. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.23. You're not tied to anything after your purchase.