Bewegen & Presteren
Koolhydraten, vetten, eiwitten.
Energie wordt in voedsel opgeslagen in de vorm van koolhydraten, vetten en eiwitten. Deze brandstoffen of
energierijke substraten kunnen in onze cellen worden afgebroken om de opgeslagen energie vrij te geven. Deze
energie kan gebruikt worden door cellen in het lichaam. Alle chemische reacties in het lichaam worden samen
metabolisme of stofwisseling genoemd.
Om te kunnen leven/sporten heb je energie nodig. Dit zit in eten. In eten zitten 6 voedingsstoffen:
- Koolhydraten
- Vetten bevatten energie
- Eiwitten
- Vitaminen
- Mineralen bevatten geen energie
- Water
Koolhydraten (50%) brandstof:
Bestaat uit: Koolstof (C), waterstof (H), Zuurstof (O)
Twee soorten koolhydraten:
Meervoudige koolhydraten pastas, aardappelen, brood etc
Enkelvoudige koolhydraten zoete dingen. Enkelvoudige koolhydraten zijn slecht voor je omdat de suiker
snel in je bloed komen. Dit is slecht voor je alvleesklier en kan suikerziekte type 2 veroorzaken. Wanneer je
snel energie nodig hebt zijn enkelvoudige koolhydraten juist heel handig.
Alle suikers die je eet worden in je lichaam gemaakt tot glucose (enkelvoudig koolhydraat). Dit komt in je
bloed. In je bloed gaat een deel naar spieren/ je lever toe, waar er glycogeen (meervoudig koolhydraat) van
wordt gemaakt.
Vetten (30%) brandstof:
Een vet (tri-glyceride) bestaat uit 1 glycerol en 3 FFA’s. De 3 vetzuren (FFA) is het deel wat energie levert. Een
tri-glyceride moet dus worden afgebroken voor het energie kan leveren.
Om vet kan alleen worden afgebroken d.m.v. zuurstof
Eiwitten (15%) bouwstof:
Hoofdzakelijk bouwstoffen. Je kunt ze wel verbranden maar dat is niet de bedoeling. Hormonen en spieren
(actine/myosine) en celwanden bestaan bijvoorbeeld uit eiwitten. Die maak je dus kapot als je eiwitten
verbrand. Deze verbrand je alleen als je geen vetten en koolhydraten meer kunt verbranden.
Eiwitten bestaan uit aminozuren.
Glucogenese = omzetting eiwitten in glucose
Lipogenese = omzetting eiwitten in vetzuren
,Calorieën.
1 kcal = 4,2 kJ
1 gram koolhydraten levert 4,1 kcal energie
1 gram vet levert 9,4 kcal energie
De energiebehoefte van een…
Actieve man = 2500 kilo-calorieën per dag
Inactieve man = 2000 kilo-calorieën per dag
Actieve vrouw = 2000 kilo-calorieën per dag
inactieve vrouw = 1750 kilo-calorieën per dag
Je voorraad koolhydraten ligt tussen de 500 en 800 gram afhankelijk van hoe erg getraind je bent.
ATP.
ATP is de energiebron voor alle lichaamsfuncties. (Adenosine Tri Phosfaat).
Fosforylering/ ATP resynthese = Het maken van ATP, maar dit kost wel energie. De energie die hier voor nodig is,
komt uit één van de drie energie systemen. ADP + P + ENERGIE ATP
Je eet en de brandstoffen uit je voedsel worden door een energie systeem omgezet in ATP. Wanneer ATP wordt
afgebroken onder invloed van het enzym ATP-ase komt er energie vrij die bruikbaar is in spieren en dergelijke.
Katabolisme = het afbreken van stoffen d.m.v. enzymen. Hierbij komt energie vrij.
, De 3 energiesystemen:
Fosfaatsysteem = ATP-CP systeem
Snelste energiesysteem voor ATP resynthese
Werkt zonder zuurstof; anaeroob
Brandstof; creatinefosfaat
Het lichaam bevat ook al voorraden creatinefosfaat (CP). Deze voorraad is snel beschikbaar om weer ATP te
vormen.
CrP Cr + P + ENERGIE CrP kan alleen worden afgebroken onder invloed van het enzym creatine kinase
Levert 1 ATP
Hoog vermogen, kleine capaciteit
Tijdens de eerste paar seconden van een sprint, wordt ATP op een relatief constant niveau gehouden. Maar het CP-
niveau daalt gestaag, omdat het wordt gebruikt om de afgenomen ATP-voorraad weer aan te vullen. Bij uitputting
zijn beide niveaus laag, en zijn ze niet in staat om de energie te leveren voor verdere contracties. De capaciteit om
ATP-niveaus op peil te houden met de energie uit CP is dus beperkt. De combinatie van ATP en CP voorraden kan
slechts 3 tot 15 seconden aan de energiebehoefte van uw spieren voldoen tijdens een maximale sprint. Voorbij dat
punt zijn de spieren afhankelijk van andere processen om ATP te vormen; de glycolyse en de oxidatieve verbranding
van brandstoffen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dkappers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.