Dit is een samenvatting van hoofdstuk 2 'Parlementaire democratie' van het boek 'Thema's Maatschappijleer'. (LET OP: hoofdstuk 1 en hoofdstuk 4 zitten niet in deze samenvatting de rest van de hoofdstukken allemaal wel!)
MAATSCHAPPIJLEER
parlementaire democratie
Hoofdstuk 2 Politieke stromingen
§2.1 Ideologie
- Ideologie
→ een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting
van de samenleving
➢ normen en waarden
→ normen (opvattingen over hoe je je op grond van een bepaalde waarde
behoort te gedragen) en waarden (uitgangspunten of principes die mensen
belangrijk vinden in hun leven en die ze daarom willen nastreven)
➢ sociaaleconomische verhoudingen
○ links
■ actieve rol van de overheid
■ nivelleren: ongelijkheid tussen mensen verminderen met
goede uitkeringen en andere voorzieningen
■ De overheid beschermt/helpt zwakkeren
○ rechts
■ weinig mogelijk bemoeienis van de overheid
■ economische ongelijkheid in de samenleving en de
inkomensverschillen als onvermijdelijk. Mensen moeten vooral
zelf verantwoordelijk zijn voor een beter bestaan.
⇒ Politieke midden: je zit tussen rechts en links in
§2.2 De drie hoofdstromingen
- Liberalisme (RECHTS: VVD)
➢ vrijheid
○ vrijemarkteconomie
➢ individuele verantwoordelijkheid
○ ‘Wat goed is voor het individu, is goed voor de maatschappij’
○ geen afwijzing verzorgingsstaat, maar ze willen niet te afhankelijk zijn
van de overheid
➢ tolerantie
○ mensen zijn niet gelijk, maar wel gelijkwaardig
- Socialisme (LINKS: PvdA, SP en GroenLinks)
➢ vrijheid
➢ gelijkwaardigheid
○ waarbij elk individu gelijke kansen moet hebben om zich te kunnen
ontplooien (eerlijke verdeling)
○ Men moet solidair zijn met elkaar (sterkste schouders, grootste lasten
dragen)
○ Het liefste de uitbreiding verzorgingsstaat en eerlijkere verdeling bij
vrijemarkteconomie
- Confessionalisme (politieke midden: CDA, ChristenUnie en SGP)
, ➢ Organische staatsopvatting
→ de samenleving is vergelijkbaar met een menselijk lichaam waarin alle
onderdelen van elkaar afhankelijk zijn en ook alleen in onderlinge samenhang
kunnen functioneren
➢ rentmeesterschap
○ politieke opvattingen gebaseerd op geloofsovertuigingen
○ de mens de taak heeft om goed voor de door God aan ons
toevertrouwde aarde te zorgen
➢ solidariteit
○ ‘naastenliefde’ zorg voor kwetsbaren in de samenleving
➢ Gespreide verantwoordelijkheid
○ zorgzame samenleving, waarbij mensen verantwoordelijk zijn voor
elkaar
○ overheid heeft een aanvullende rol en moet zoveel mogelijk overlaten
aan het maatschappelijke middenveld
§2.3 Andere politieke richtingen
- Ontideologisering
→ het verdwijnen van ideologie als leidraad voor het politieke leven
- Pragmatisme (D66)
→ pragmatische partijen hebben geen vaste uitgangspunten/principes: afhankelijk
van het probleem wordt een oplossing gekozen
- Ecologisme (GroenLinks & Partij voor de Dieren)
→ benadrukking van de wederzijdse afhankelijkheid van mensen en de natuurlijke
omgeving: economische waarde moeten ondergeschikt worden aan ecologische
waarden
- Populisme (PVV)
○ de stem van het volk
○ meestal komt een versimpeling van politieke kwesties voor:
‘Europa in crisis? We stappen eruit’
○ liberaal op gebied van overheidsbemoeienissen
○ sociaaldemocratisch op gebied van bescherming voor zwakkeren
○ nationalistische standpunten: tegen immigratie en tegen inmenging van het
buitenland in de nationale politiek en economie
- Progressief en conservatief
➢ Progressief
○ vooruitstrevend, veranderingsgezind en gericht op de toekomst
○ politici benadrukken de gebreken in de samenleving en pleiten voor
verandering
➢ Conservatief
○ behoudend en gericht op heden en verleden
○ politici benadrukken wat we al hebben bereikt
○ (sommige conservatieven willen reactionair: achteruitstrevend)
- Kosmopolitisme en nationalisme
➢ Kosmopolieten
○ eigen land openhouden voor geglobaliseerde wereld
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luisappp. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
