Thema 5 - Voortplanting bij de mens
1: Geslachtskenmerken
Geslacht: Het geslacht of sekse is het onderscheid tussen organismen, gebaseerd op het
verschil in voorplantingscellen dat een organisme produceert.
Bij de meeste organismen zijn er twee geslachten, mannelijk en vrouwelijk.
Biologische geslacht: Het biologische geslacht van mensen ligt vast in het DNA en wordt
bepaald door de aanwezigheid van twee geslachtschromosomen.
Vrouwen hebben XX-chromosomen
Mannen hebben XY-chromosomen
⇒ Hierdoor is er een anatomisch verschil tussen beide geslachten.
Interseks: Sommige mensen worden geboren met een DNA- of chromosoomvariatie waardoor
het biologische geslacht niet eenduidig is.
Primaire geslachtskenmerken: De primaire geslachtskenmerken zijn lichamelijke kenmerken
die van bij de geboorte aanwezig zijn. Ze onderscheiden het mannelijk van het vrouwelijk
geslacht.
Mannen Vrouwen
uitwendig - balzak met teelballen en bijballen - schaamlippen
penis met eikel en voorhuid - clitoris
- geslachtsopening
inwendig - zaadleiders - eierstokken
- zaadblaasjes - eileiders met eitrechters
- prostaatklier - baarmoeder met baarmoederhals
- urogenitale buis - vagina
, Secundaire geslachtskenmerken: De secundaire geslachtskenmerken zijn het resultaat van
alle lichamelijke veranderingen die plaatsvinden tijdens de puberteit onder invloed van een
verhoogde productie van geslachtshormonen door geslachtsklieren of gonade.
Voor de puberteit ligt deze productie zeer laag, Rond de leeftijd van 10 à 12 jaar valt deze
remming weg. De productie van GnRH door de hypothalamus neemt toe waardoor de
hypofyse twee geslachtsklierstimulerende hormonen aanmaakt: LH en FSH. Vanaf dan loop de
hormonale regeling bij beide geslachten verschillend.
Jongens:
LH stimuleert de teelballen om testosteron aan te maken, FSH versterkt het effect van LH op de
productie van testosteron. FSH doet de aanmaak van zaadcellen op gang komen.
Uitwendig Inwendig
- beharing - verhoogde spierontwikkeling en sterker skelet
- bredere schouders - stemverlaging
- vergroting van penis en balzak - aanmaak zaadcellen en zaadlozing
Meisjes:
FSH stimuleert de groei van follikels in de eierstokken, FSH en LH zorgen ervoor dat de
eierstokken oestrogeen en progesteron aanmaken.
Uitwendig Inwendig
- breder bekken - eicelrijping en menstruatiecyclus
- rondere lichaamsvormen door onderhuids vet
- borstontwikkeling
- lichte groei van de schaamlippen
Hypothalamus-hypofyse-as: De samenwerking tussen de twee endocriene klieren die zo de
hoeveelheid LH en FSH regelen.
Na de puberteit volgt een lange periode waarin mensen geslachtsrijp zijn. Vanaf 42 jaar
worden vouwen minder vruchtbaar. De overgang is het proces waarbij het lichaam verandert
van vruchtbaar naar onvruchtbaar omdat de oestrogeenproductie in de eierstokken wegvalt,
hierdoor krijgen ze enkele klachten. De menopauze is de periode waarin de laatste
menstruatiecyclus plaatsvindt.
Bij mannen is er geen verlies van vruchtbaarheid. Toch kunnen er door de daling van
testosteron tijdens de andropauze overgangsverschijnselen optreden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pepijnbedert. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.46. You're not tied to anything after your purchase.