Summary
Samenvatting - zorg, gezondheid en welzijn (S0O05a)
- Course
- Institution
mijn samenvatting bevat de notities die ik in de les heb genomen: dit is zowel hetgeen dat de prof heeft gezegd als wat in de PowerPoint staat.
[Show more]
Seller
Follow
evabednarczyk
Reviews received
Content preview
ZORG GEZONDHEID EN WELZIJNEXAMEN
• PowerPoint & les
• Hoofdstuk 2 uit Huber (online, lessen)
• Filmpjes en links op Toledo
• Les 29: ongelijkheid
• Hoofdstuk 1+2 uit Prainsack
• Hoofdstuk 1 uit van de cruyce
• Auteurs en datums niet kennen
Examen
• 3 korte open vragen: kennisvragen
• 2 langere open vragen: inzicht vragen
o Ook: artikel lezen en mening over geven
→belangrijk om met structuur te schrijven
COLLEGE ÉÉN
Wat beïnvloed de kans (het risico) dat iemand ernstig ziek wordt?
Biologische factoren
• Leeftijd: kans stijgt met de leeftijd
• Geslacht: afhankelijk van welke ziekte je krijgt
• Genetica
Gedragselementen
• Hygiëne
• Levensstijl: roken, sporten, eten,…
welzijn
• Psychisch welbevinden
o Voorbeeld: eenzaamheid zorgt voor een langer herstel
• Sociaal welbevinden
Sociale factoren
• SES:
o Lage SES zorgt voor meer kans om ziek te worden
o Uitzondering: allergieën
o Kennis/ opleiding: hoog zorgt voor een mindere kans
o Voorbeeld: de laagste levensverwachting in een gebied is waar de armste mensen wonen
• Sociaal kapitaal: goed netwerk zorgt voor een lagere kans
Culturele en maatschappelijke factoren
• Culturele normen en waarden:
o hoe gezond je je moet gedragen
o discriminatie en stigmatisering
▪ vaak over psychische problemen
• gezondheidssysteem: hoeveel toegang heb je hiertoe
➔ alles hangt samen
1
, wie of wat bepaalt wat een ziekte is of wanneer je ziek bent?
Definities
• disease: gestoorde werking van één of meer organen, afwijking in de structuur en/of het functioneren
van het lichaam als biologische organisme diagnostische categorieën gebruikt door arts
• illness: ervaring van het ziek zijn en de betekenis die aan die ervaring wordt gegeven
o naar de dokter gaan
o invloed van je omgeving/ netwerk
• sickness: gerapporteerde illness
o evolutie: verschillende ziektes waren vroeger niet erkend en ondertussen wel
▪ afhankelijk van waarden en normen
o macht: mogelijkheid van de arts om niets te doen als je ziek bent en dit niet te rapporteren
➔ definities veranderen door medische culturele, sociale en persoonlijke factoren
DSM: diagnostic and statistical manual of mental disorders
= classificatiesysteem voor psychische stoornissen dat wordt uitgegeven door de american
psychiatric association
• elke versie wordt steeds dikker
o commentaar: sommige dingen worden te snel een label op geplakt
voorbeeld: druk kindje wordt nu gezien als ADHD
o vaak ook samen gaan met steeds meer pillen geven
• homofilie stond er eerst in en pas in 2013 weg gehaald
→hoe komt het dat diagnoses toenemen?
o Nieuwe kennis: er bestaat een oplossing voor
o Angst voor het missen van een probleem: veel meer vals positieven
o Impact van farmaceutische industrie: oog op winst
▪ Veel fraude maar focus op ervoor zorgen dat mensen zich beter voelen
▪ Evidence based medicine: dubbel blinde onderzoeken doen om zo te kijken of de
aanpak werkt
o Nieuwe ziektes: door milieuvervuiling, levensstijl, gevolg van medische interventies,…
→diagnoses die weggaan
o Vaak mentale ziektes: homo zijn,..
o Phossy jaw: kreeg je door in de lucifer fabrieken te werken, maar deze fabrieken bestaan niet
meer
o Diagnose criteria veranderen
o Ziektes verdwijnen door medische vooruitgang, betere leefomstandigheden, veranderende
maatschappelijke opvattingen over wat een ziekte is
ICD: international classification of diseases
= classificatie van fysieke ziektes
• Burn-out: niet gezien als ziekte maar eerder een werk-gerelateerd fenomeen
o Nog steeds een moeilijke en tweezijdige discussie
o Overlapping met andere stoornissen
▪ Aanpassingsstoornis: reactie op een identificeerbare stressor met emotionele of
gedragsmatige symptomen
▪ Depressieve stoornis: voor symptomen zoals ernstige uitputting, interesseverlies en
gevoelens van hopeloosheid
▪ Angststoornissen: wanneer werk gerelateerde stress gepaard gaat met angst en
paniekaanvallen
2
, Wat is gezondheid?
Gezondheid = afwezigheid van ziekte
→te enge definitie: ‘dan heb je niet genoeg testen gedaan’
DUS: nieuwe definitie: je voelt je sociaal, fysiek en mentaal goed
Maar beste definitie: gezondheid als het vermogen om zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het
licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven
• Voorbeeld: iemand die blind is en zich kan aanpassen kan nog steeds gezond zijn
6 dimensies
1. Lichamelijke functies
2. Mentale functies en belevingen
3. De spirituele/ existentiële dimensie
4. Kwaliteit van leven
5. Sociaal-maatschappelijke participatie
6. Dagelijks functioneren
Verschillende aspecten van gezondheid worden er niet door dokter in rekening worden gebracht (niet enkel
het fysieke)
Voorbeeld: mijn gevoelens en gedachten, zingeving, sociaal contact,…
Wat is welzijn?
→Grote samenhang met gezondheid
Definitie volgens Vlaams parlement
• Kinderen en jongeren
o Kinderopvang, opvoedondersteuning, adoptie, pleegzorg,…
• Zorg
o Zorg en bijstand, oudere zorg, gehandicapte zorg
• Welzijn en samenleving
o OCMW, welzijnswerk,…
• Hulp- en dienstverlening aan (kans)armen, thuislozen, gedetineerden, slachtoffers van misdrijven
Meten van welzijn
• Succes van zorg & welzijn meten aan de hand van kwaliteit van leven
• Ook nog andere aspecten behalve hoe goed er voor jou gezorgd word
o Voorbeeld: naar een goed woonzorg centrum maar alle mensen die je kent gaan dood, je moet
je huis achter laten,…
• Dimensies van Schalock
o Emotioneel welbevinden
o Persoonlijke relaties
o Materieel welbevinden
o Persoonlijke ontwikkeling
o Lichamelijk welbevinden
o Zelfbeschikking
o Sociale integratie
o Rechten
3
, Relatie tussen gezondheid en welzijn
Gezondheid welzijn
Voorbeeld: eenzaamheid
Sociaal isolement: op basis van de omvang van en de contactfrequenties met het sociaal netwerk objectief te
bepalen
Alleen zijn betekend niet dat je je alleen voelt
Eenzaamheid: het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde
relaties
Hoe meet je dit?
o Direct: expliciet het woord eenzaam vermelden
o Indirect: het woord eenzaam niet gebruiken
▪ Om willen van schaamte en sociale wenselijkheid wordt dit verkozen
Welzijn → gezondheid
DUS: eenzaamheid is een welzijnsprobleem (kan niet medisch vastgesteld worden)
Wat zijn de gezondheidsgevolgen
o Zorgt vaak voor slechtere zelf zorg: minder koken voor zichzelf en ongezond afhalen
o Mortaliteit ligt veel hoger
o Gelinkt aan hogere bloeddruk en hartziekte
o Hersenen worden veel gestimuleerd bij sociaal contact
o Chemisch effect: beroerte, hartklachten,…
▪ Hogere kans op ischemische hartklachten
▪ Hogere kans op een beroerte
▪ Hogere kans op het ontwikkelen van klinische dementie
Gezondheid → welzijn
Na dat je gediagnoseerd bent met een ziekte kan (afhankelijk van de ziekte) je eenzaamheid
toenemen (voorbeeld: kanker versus alcohol probleem)
• Mensen mijden je
• Je kan niet meer deelnemen aan sociale activiteiten
Wie is meer vatbaar voor eenzaamheid?
• Jongeren: door de zoektocht naar je persoonlijkheid
• Ouderen: hoewel dit vaak gezegd wordt is er geen stijging in eenzaamheid ten opzichte van vorige
decennia
o Vaak door de het weg gaan van verschillende mensen (kinderen uit huis, overlijdens)
o Wel een groot deel
• Genetisch:
o Voorbeeld: causale link tussen obesitas en eenzaamheid
• Weinig financiële mindelen
o Maar niet duidelijk welke richting het causaal verband is
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller evabednarczyk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now