Dit is een samenvatting van de cursus microbiologie. Deze samenvatting omvat enkel de theorie. Dit vak wordt gegeven in het eerste semester van de opleiding Agro - en biotechnologie.
• Microbiologie afkomstig van het Grieks
o ‘Logos’ = leer
o ‘bios’ = kleine leven
• Micro-organisme = alles wat in essentie leeft en uitsluitend met een microscoop of
elektronenmicroscoop te zien is.
• Wereld van micro-organismen omvat:
o Archaea
o Virussen
o Bacterien
o Schimmels
o Gisten
o Microscopische wieren en dieren
o Ook macroscopische paddenstoelen : zijn het vruchtlichaam van een ondergronds
levend micro-organisme
• Microbiologie= de wetenschap die zich bezighoudt met het bestuderen van de bouw en
levensverrichtingen van micro-organismen.
1. GESCHIEDENIS VAN MICROBIOLOGIE
1.1 EERSTE MICROSCOPEN
- Microbiologie: vrij recente wetenschap
o Ontstaan: te danken aan de ontwikkeling van microscoop
- Microscoop= een instrument waarmee micro-organismen die vanwege afmetingen niet met
blote oog waarneembaar zijn.
- Antoine van Leeuwenhoek : ontdekte voor het eerst micro-organismen met behulp van
één-lensmicroscoop
o Onderzocht water uit beken, moerassen en meren en noemde de waargenomen
micro-organismen: ‘animalcules’
- Robert Hooke was de eerste die de cellulaire structuur van kurk heeft waargenomen via een
twee-lenzensysteem
, 1.2 THEORIE VAN ‘GENERATIO SPONTANEA’
Theorie van spontane generatie (generatio spontanea)
= Levend materiaal gaat dood, maar de levenskrachten zouden niet verdwijnen. Dood materiaal zou
spontaan levend kunnen worden en zich daarna voortplanten.
Experiment van Needham
1) Vulde een kolf met vloeistof (vleesnat, urine, aftreksel hooi) waarin de condities voor
micro-organismen gunstig zijn
2) Eventueel aanwezige micro-organismen te doden, vloeistof opgekookt. Vloeistof is steriel
Steriel = vrij van micro-organismen
3) Om besmetting van buitenaf te voorkomen, kolf afgesloten met een kurk
4) Na enige tijd troebeling waargenomen
5) Na microscopische beschouwing micro-organismen waargenomen
➔ Bewijs geleverd dat micro-organismen uit dood materiaal ontstaan
Louis Pasteur : Grondlegger van de microbiologie
-> Via zwanehalsexperiment
Experiment van Pasteur (zwanehalsexperiment)
1) Vulde een kolf met een vloeistof waarin groei micro-organismen mogelijk is
2) Verhitte de kolf om aanwezige micro-organismen te doden en zette de kolf gedurende een
tijdje weg
➔ Geen geforceerde luchtcirculatie : dan zullen micro-organismen in het laagste deel van de
hals van de kolf achterblijven en vloeistof is dan niet besmet.
➔ De kolf bleef helder
3) De zwanehals werd afgebroken en de kolf werd na enige tijd troebel door dat micro-
organismen uit de lucht in de vloeistof konden vallen
➔ Pasteur heeft via zwanehalsexperiment aangetoond dat micro-organismen uit de lucht de
vloeistof in de kolf (vruchtensap, vleesbouillon), maar ook de vloeistof terzelfdertijd
bederven of vergisten tot alcohol
➔ Verband gelegd tussen chemische omzettingen en micro-organismen
,‘GERM THEORY OF DISEASE
LOUIS PASTEUR VERMOEDDE DAT MICRO-ORGANISME DE SMETSTOF (=ZIEKTEKIEM)
KUNNEN ZIJN EN DE OORZAAK VAN ZIEKTE BIJ MENS EN DIER
MICRO-ORGANISMEN KUNNEN HET VOEDSEL ‘ZIEK MAKEN’ (BEDERVEN)
ZIEKMAKENDE THEORIE VAN PASTEUR
SEMMELWEIS ONTDEKTE DAT KRAAMVROUWKOORTS WE RD VEROORZAAKT DOOR
BESMETTING VAN BACTERIËN DOOR SLECHTE HYGIËNE ALS GEVOLG
HET IS DOOR HET WERK VAN ROBERT KOCH DAT ER EEN VERBAND KON GELEGD
WORDEN TUSSEN ZIEKMAKENDE MICRO-ORGANISMEN EN DE ZIEKTE
KOCH ONDERZOCHT: ANTHRAX (MILTVUUR) VEROORZAAKT DOOR BACTERIE BACILLICUS
ANTHRACIS
DE BACTERIE IS STEEDS AANWEZIG IN HET BLOED VAN BESMETTE DIEREN
NAM BLOED VAN HET BESMETTE DIER EN SPOOT HET IN EEN LEVENDE MUIS
DE MUIS ONTWIKKELDE DE ZIEKTE EN STIERF
DEED DIT VOOR EEN TWEEDE MAAL EN OOK DE TYPISCHE ZIEKTESYMPTOMEN KWAMEN
TERUG
KOCH FORMULEERDE VOLGENDE CRITERIA OM EEN CAUSAAL VERBAND TE LEGGEN
TUSSEN EEN ZIEKTE EN ZIEKMAKENDE MICRO -ORGANISMEN
POSTULATEN VAN KOCH:
POSTULAAT 1: HET MICRO-ORGANISME MOET STEEDS AANWEZIG ZIJN IN DIEREN DIE
AAN DE ZIEKTE LIJDEN EN MOGEN NIET TERUG GEVONDEN WORDEN IN LEVENDE
DIEREN.
POSTULAAT 2: HET MICRO-ORGANISME MOET NA ISOLATIE UIT EEN ZIEK DIER IN
REINCULTUUR KUNNEN WORDEN GEKWEEKT (= EEN KWEEK WAAR ALLEEN DIT
ORGANISME VOORKOMT)
POSTULAAT 3: HET MICRO-ORGANISME UIT DE REINCULTUUR MOET NA TOEDIENING
AAN GEZONDE DIEREN DE TYPISCHE ZIEKTESYMPTOMEN VEROORZAKEN.
POSTULAAT 4: HET MICRO-ORGANISME MOET VERVOLGENS UIT HET ZIEKGEMAAKTE
DIER KUNNEN WORDEN GEÏSOLEERD EN TERUG I N REINCULTUUR KUNNEN WORDEN
GEKWEEKT. HET MICRO-ORGANISME MOET HIERBIJ IDENTISCH ZIJN AAN HET MICRO -
ORGANISME DAT WERD GEÏSOLEERD UIT HET ORIGINEEL
POSTULAAT = EEN THEORETISCH ONBEWIJSBARE STELLING, NOODZAKELIJK OM
BEPAALDE FEITEN TE KUNNEN BEGRIJPEN M.A.W. EEN VOOROPGESTELDE ONBEWEZEN
STELLING
, 1.3 Verdere ontwikkelingen in microbiologie
• Doel medische biologie : infectieziekten en de verspreiding daarvan te bestrijden.
• Twee belangrijke ontwikkelingen:
o Vaccinatie
o Penicilline
• Jenner en Pasteur pionierswerk verricht
o Door immuniteit op te wekken door moedwillige besmetting via verzwakte
exemplaren konden mens en dier beschermd worden (immuun na infectie)
• Antibiotica = stoffen die bacteriën konden doden of hun groei remmen
o Eerste antibiotica: Penicilline ontdekt door Alexander Fleming (1929)
• Ontdekking van virussen en via elektronenmicroscoop konden ze waargenomen worden.
• Onderzoek naar algemene biologische eigenschappen:
o Opbouw
o Levenswijze
o Vermenigvuldiging
o Metabolisme (=stofwisseling. Het geheel aan chemische reacties in een organisme
waaronder processen die materiaal afbreken naast processen die materiaal
opbouwen)
, HOOFDSTUK 2: MICROSCOPIE
A) GEWONE LICHTMICROSCOOP
- Microscoop= een instrument waarmee micro-organismen die vanwege afmetingen niet met
blote oog waarneembaar zijn.
- Eerste microscoop: één-lensmicroscoop door Antoine van Leeuwenhoek
- Samengestelde microscopen: lichtmicroscopen uitgerust met meerdere lenzen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller matissem. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.68. You're not tied to anything after your purchase.
