Summary
Samenvatting Probleem 1 REM EUR
- Course
- Institution
Een samenvatting van de artikelen van Probleem 1 van het vak Recht, Economie en Maatschappij (REM) aan de Erasmus universiteit (EUR).
[Show more]
Seller
Follow
StèphanvPu
Content preview
InhoudArtikel Weterings 2007...........................................................................................................................1
1) Wat is rechtseconomie?.................................................................................................................1
2) Gedragsprikkels..............................................................................................................................2
3) Maatschappelijke welvaart.............................................................................................................2
4) Rationeel handelen.........................................................................................................................3
5) Efficiëntie........................................................................................................................................3
6) Efficiëntie vs rechtvaardigheid........................................................................................................5
Pacces en Visscher 2011.........................................................................................................................7
Farnsworth 2007.....................................................................................................................................9
Kerkmeester 1999................................................................................................................................10
Artikel Weterings 2007
1) Wat is rechtseconomie?
Het is de economische benadering van het recht. A.d.h.v. het toepassen van economische concepten
op juridische vraagstukken tracht rechtseconomie het recht en haar werking te analyseren. De
economische analyse van het recht wordt aangewend om:
I. De effecten van juridische regels op het gedrag van mensen te beschrijven en
voorspellen.
II. Te evalueren of deze effecten maatschappelijk gezien wenselijk zijn, en;
III. Zo nodig alternatieve oplossingen te formuleren.
Klassieke juridische gedachtegang: streven naar rechtvaardigheid. Doelstelling rechtseconomie is
maximale efficiëntie. Rechtseconomie is wijdverspreid en toonaangevend binnen de Noord-
Amerikaanse rechtenfaculteiten. Meerderheid van rechtswetenschappers maakt gebruik van
rechtseconomie, ongeacht rechtsgebied waarin men gespecialiseerd is. Door Amerikaanse rechters
wordt de rechtseconomische theorie met enige regelmatigheid gebruikt.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de positieve economische analyse v/h recht en de
normatieve economische analyse v/h recht. Positieve analyse -> houdt zich bezig met het recht zoals
het is. Bezien wordt of het bestaande recht efficiënt is.
Normatieve analyse -> wordt getracht om aan te geven hoe het recht eruit zou moeten zien, waarbij
het uitgangspunt is dat het recht efficiënt behoort te zijn. Normatieve rechtseconomie is meer
omstreden en wordt kritischer door juristen ontvangen.
In positieve rechtseconomie wordt m.b.v. economische principes een verklaring gegeven voor
bestaande rechtsregels en rechtsinstituties. De (verklarende) positieve rechtseconomie beoogt –
economische – antwoorden te geven op vragen naar ontstaan en inhoud van rechtsregels.
Tevens wordt in positieve economische analyse v/h recht getracht gedragsregels te voorspellen of
evalueren. Daarbij wordt geprobeerd om globaal vast te stellen of die rechtsregels – meer of minder –
efficiënt zijn en wat de te verwachten gevolgen van die rechtsregels op de maatschappelijke welvaart
zijn. De (evaluerende) positieve economische benadering v/h aansprakelijkheidsrecht evalueert bijv.
hoe op terrein van verkeersaansprakelijkheid regels van risicoaansprakelijkheid het gedrag van
verkeersdeelnemers beïnvloed.
, De normatieve rechtseconomie gaat stap verder en doet beleidsmatige aanbevelingen. A.d.h.v. het
efficiëntiecriterium wordt aangegeven welke rechtsregel gehanteerd zou moeten worden. Een
positieve economische analyse waaruit naar voren komt dat bepaalde bestaande rechtsregels niet
(voldoende) efficiënt zijn, leidt derhalve tot een normatieve economische analyse.
Rechtseconomie stelt 3 fundamentele vragen:
1. Waarom hebben wij een rechtsregel (positief)?
2. Wat is het effect van bepaalde rechtsregels (positief)?
3. Welke rechtsregel is wenselijk vanuit het perspectief van efficiëntie (normatief)?
2) Gedragsprikkels
In traditionele juridische invalshoek wordt het recht met name gezien als instrument om gerezen
conflicten tussen mensen de wereld uit te helpen. Er wordt ex post (achteraf) gekeken naar een
conflict dat in een concrete situatie is ontstaan en a.d.h.v. het recht wordt getracht dit conflict op te
lossen. Zo kijkt een jurist a.d.h.v. het aansprakelijkheidsrecht of de schade die een benadeelde in een
concreet geval heeft geleden al dan niet, en zo ja in welke mate, vergoed moet worden door de
schadeveroorzaker.
In rechtseconomie worden rechtsregels daarentegen beschouwd als instrumenten om gedrag te
beïnvloeden. Rechtsregels creëren prikkels die toekomstig gedrag van mensen kunnen sturen. De
rechtseconomie analyseert ex ante (vooraf) welke effecten rechtsregels zullen hebben. In
rechtseconomische visie is aansprakelijkheidsrecht bijv. een mechanisme dat ex ante prikkels geeft –
d.m.v. dreiging van aansprakelijkheid en betalen van schadevergoeding – aan mogelijke veroorzakers
van schade om zorgvuldig te handelen.
3) Maatschappelijke welvaart
Binnen rechtseconomie is welvaart een belangrijk begrip. Welvaart is mate waarin behoeften
bevredigd (kunnen) worden met beschikbare middelen. Welvaart heeft ook betrekking op alles waar
men waarde aan hecht. Onder individuele welvaart wordt verstaan de mate waarin behoeften van
een individu worden bevredigd. Maatschappelijke welvaart is de welvaart van alle individuen samen.
Nut, welvaart en welzijn.
Rechtsregels geven prikkels aan mensen om bepaald gedrag te kiezen doordat zij de individuele
welvaart van mensen beïnvloeden. Rechtsnormen duiden aan welk gedrag wordt verwacht. Zij
sanctioneren afwijkend gedrag en belonen non-conform gedrag. Mensen passen hun gedrag aan
rechtsregels aan indien en voor zover hen dat een hogere welvaart oplevert dan niet-naleving.
Nadat is geanalyseerd welke prikkels bepaalde rechtsregels waarschijnlijk uitoefenen op het
individuele gedrag van mensen, wordt in de rechtseconomie bezien tot welke maatschappelijke
uitkomst de reactie van mensen op deze rechtsregels leidt. Resulteren de effecten van deze
rechtsregels op het gedrag van mensen in een hogere of lagere maatschappelijke welvaart(t.o.v. de
bestaande situatie). Beantwoorden van deze vraag is uiteindelijke doel van de rechtseconomie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller StèphanvPu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now