Summary
Samenvatting ALGEMENE RECHTSLEER 24-25
- Course
- Institution
Deze samenvatting bevat alle lesnotities die ik nam gedurende het academiejaar (incl. verwerking van de ppt). Veel succes!
[Show more]
Seller
Follow
Jasmine2021
Reviews received
Content preview
ALGEMENE RECHTSLEERDEEL 1: WAT IS RECHT
1. Inleiding: een moeilijke vraag
o Complex maatschappelijk fenomeen
o Er is geen duidelijke definitie, de ultieme definitie ontbreekt
IMMANUEL KANT (1724-1804)
o “Juristen zoeken nog steeds naar een definitie van het rechtsbegrip”
o Filosoof van de verlichting
Zelfs de definitie bij ‘basisbegrippen van recht’ is niet perfect!
“Een geheel van gedragsregels en ermee samenhangende institutionele
voorschriften, uitgevaardigd en gehandhaafd door of krachtens het
maatschappelijk gezag, met het oog op een doeltreffende, rechtszekere
en rechtvaardige ordening van de maatschappij.”
Na deel 1 moet je in staat zijn om aan te tonen bij welke elementen van deze definitie je
vraagtekens kan plaatsen!
Gelijkaardig iets op het examen (definitie en jij moet vraagtekens plaatsen, waar mogelijk?)
Hebben we dan wel een definitie nodig?
- Bij sommige vakgebieden niet
Denk aan chemie (chemicus hoeft zich niet af te vragen wat de chemie
nu exact is)
- Maar in het recht wel behoefte aan!
We moeten eerst weten wat het recht vooraleer te kunnen toepassen
Moet duidelijk zijn wat we onder ‘recht’ verstaan anders mogelijks
misverstanden
Rechter moet nl. ‘het recht’ toepassen, interpreteren + verder
ontwikkelen
Onderzoek riskeert verkeerd te worden begrepen zonder
begripsomschrijving
Juristen hebben vaak andere definitie dan filosofen hadden!
Er zijn 2 opvattingen bij het geven van een definitie:
1. Essentialistische opvatting
o Recht heeft een essentie (= kernelement dat altijd en overal
aanwezig is +het laat toe het recht te onderscheiden van andere
fenomenen)
o PROBLEEM: die essentie is tot nu toe niet gevonden (waarschijnlijk
nooit vinden)
2. Conventionalistische opvatting
o Daarom is er een tweede opvatting
o Wat telt als recht en wat niet = een conventie (= afspraak tussen
mensen)
,o Maatschappelijke afspraak tussen de mensen waarbij de inhoud niet
vastligt
o Inhoud is variabel doorheen de tijd (tijden veranderen, dus rechten
ook)
,1.1. Definities van recht: vele vormen
Recht kent veel verschillende vormen:
- Statelijk recht: geheel van gedragsvoorschriften dat door statelijke
actoren is uitgevaardigd (zoals wetgevers, rechters, …)
Het standaardrecht dat we voor ogen zien, het veronderstelt dat je een
staat hebt
Veel regels worden gemaakt door statelijke actoren geeft de indruk
dat het de enige vorm van recht is die we hebben
- Gewoonterecht: geheel van gedragsvoorschriften dat tot stand komt
doordat deelnemers aan het rechtsverkeer die voorschriften als
verbindend beschouwen. Wordt niet door concrete personen
uitgevaardigd, maar is het gevolg van langdurig gebruik door die
deelnemers in de praktijk. “Gegroeid in de praktijk doorheen de tijd,
niet terug te brengen tot 1 concrete handeling”
- Religieus recht: geheel van gedragsvoorschriften dat binnen
bepaalde religie geldt
Bv. Onmogelijkheid tot scheiding in katholiek kerkelijk recht, de tien geboden,
613 voorschriften in de Thora, …
- Natuurrecht: geheel van gedragsvoorschriften dat afgeleid wordt uit
nauwkeurige observatie van de menselijke natuur en dat onafhankelijk
geldt van menselijke afspraken
- Internationaal recht: geheel van gedragsvoorschriften die de
internationale betrekking regelt (tussen staten en andere factoren)
Bv. de Verenigde Naties en Europese Unie
De definities van ‘recht’ overlappen vaak met elkaar + soms sluiten ze
elkaar zelfs uit
Die verschillende vormen van recht zijn als familieleden van elkaar
MAAR: het is niet per sé 1 kenmerk of eigenschap die alle leden met
elkaar delen
Je kan vaak verschillende kenmerken linken aan verschillende leden
Bv. 1, 2 en 3 hebben A gelijk, terwijl 2 en 3 ook nog eens B gelijk hebben
, 1.2. Recht heeft geen essentiële kenmerken
Onenigheid over definitie heeft tot gevolg: “het recht heeft geen
essentiële kenmerken”
BRIAN TAMANAHA
“Recht is eender wat mensen door hun sociale praktijken identificeren en
behandelen als recht” dit is eigenlijk het principe van een
conventie
Bv. 1.000 jaar geleden ging men anders denken over de mensenrechten dan nu
1.3. Recht is ‘standpunt- of maatschappijafhankelijk’
Hangt dus af van het standpunt dat men inneemt over het begrip ‘recht’
Hangt ad van de omschrijving die men geeft aan ‘recht’
Wanneer iets geldt als ‘recht’ hangt af van het “familielid” dat men voor
ogen heeft!
De vraag “is abortus toegelaten volgens het recht”
Antwoord M1 (religieus recht):
“Nee, wie dat zegt heeft duidelijk de essentie van recht niet begrepen”
Antwoord M2 (Belgisch statelijk recht):
“Ja, althans onder bepaalde voorwaarden”
Je kan niet spreken over wat geldt als recht zonder een standpunt in te
nemen over wat recht is volgens jou/volgens de maatschappij. Je kan
geen definitie geven van recht zonder te verduidelijken over welke vorm
jij beschouwt als essentieel
Er is hier geen meningsverschil, het begrip ‘recht’ wordt gewoon anders
geïnterpreteerd naargelang de maatschappij
Het recht VS. welk recht we moeten dus gaan verduidelijken welk
recht/welke vorm we hanteren/bedoelen
Denk aan het voorbeeld van chemie de inhoud van het
onderzoeksobject zal daar niet veranderen naargelang de kijk op chemie,
bij recht is dat wél zo!!
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Jasmine2021. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
64438 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now