Dit zijn geschiedenis samenvattingen over Tijdvak 3,4,5 en 7 met alle informatie die je moet weten voor je toets. Het is netjes onder elkaar gezet (elke paragraaf) en de belangrijkste woorden en zinnen zijn zwart gedrukt of gehighlight
Geschiedenis
Tijdvak 7 - tijd van pruiken en revoluties
PARAGRAAF 1 – De verlichting
KA: Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
Verlichting = filosofische stroming uit de 17e eeuw die gaat nadenken over allemaal thema’s
uit het leven
Gevolg: Wetenschappelijke revolutie → rationele denken toegepast op maatschappij: Ze
willen het verstand gebruiken, niet meer uit gaan van een geloof maar zelf over na denken
Rationalisme = (gebruik van gezond verstand) vormt uitgangspunt
- Ontstaan in Engeland (enlightenment) eind 17e eeuw en later uitgebreid in Frankrijk.
Parijs (salons) wordt centrum van Verlichting in loop 18 e eeuw → kwamen in cafe’s bij
elkaar, verzamelde info en debatteerde en kwamen tot conclusies
Aan het begin van de verlichting verzamelen ze kennis in vorm van een encyclopedie. (alle
kennis in een overzicht)
- 28 delen
- 72.000 artikelen
- Hoofdauteur: Dennis Diderot.
- Belangrijke ideeen van de verlichting:
1. Je moet vrijheid hebben om zelf te kunnen doen wat je wil
2. Er moet gelijkheid zijn
GODSDIENST
- Mensen gingen anders nadenken over godsdienst. → verlichte denkers waren voor
godsdienstige toleratie → elk geloof was gelijk
- Mensen geloofde we dat god de aarde had gemaakt maar dat ie vervolgens niet
meer ingreep (heeft ie overal invloed op?)
Voltaire (franse denker) zei: god heeft de wereld gemaakt en de mensen een kans gegeven
om er iets moois van te maken → deist: ontkent het bestaan van God niet maar maakt rol
van God kleiner.
- Er waren ook mensen die dachten dat er geen God is → atheïsme
, MENSENRECHTEN & RECHTSSTAAT
- Sommige verlichte denkers waren voor vrijheid en gelijkheid en tegen standenstaat.
- Voltaire zei het is prima dat 10% van de bevolking alles bepaald want die andere 90%
snapt of boeit het niet dus laten we doorgaan met standenmaatschappij en alleen
bovenste twee standen bepalen wat er gebeurd.
- Volgens Rousseau begon ongelijkheid toen het eigendom begon: hebzucht en
egoïsme, en daarna ruzies en machtsstrijd en toen ging het mis. We moeten terug
naar moment waar we allemaal gelijk waren. → mensen moesten gelijke rechten
hebben: mensenrechten = gelijkheid!
BESTUREN/POLITIEK
- John Locke zei ‘’De koning zijn macht niet van GOD, maar van het volk “. Ook zei hij
dat mensen in rechtsstaat leefden waarin de overheid zich moest houden aan de wet.
Als een koning zich daar niet aanhoudt, mag het volk hem afzetten.
- Montesquieu bedacht de driemachtenleer (Trias Politica). Je moet ervoor zorgen dat
je de machten in een land in 3en verdeeld:
1. Wetgevende macht (parlement)
2. Uitvoerende macht (regering)
3. Rechterlijke macht (rechters)
Doel: Niet één persoon alle macht
ECONOMIE
- Grondlegger economie: Adam Smith
Grondlegger van de ‘’vrije markt’’ (als reactie op het mercantilisme); (mercantilisme: franse
overheid gaf subsidies aan bedrijven om beter en meer te kunnen handelen zodat de franse
regering meer belasting kon heffen)
- Adam Smith zei: dan houdt je bedrijven in stand die eigenlijk niet gezond zijn en dat
is niet goed voor de economie dus moet je dat niet willen. Je moet bedrijven gewoon
hun gang laten gaan. Dan worden sommige wel heel arm en andere heel rijk, maar
dat hoort er bij.
- ‘’de een z’n dood is de amder zijn brood”.
Laissez-faire (laat het gwn los): vrijheid in economisch handelen
1. De mens dient in vrijheid te kunen streven naar economische verbetering
2. De overheid moet niet meer bemoeien met de economie.
- Idee adam smith is heel kapitalistisch, tegenhanger van socialisme & communisme
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller pippajoolsm. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.07. You're not tied to anything after your purchase.
