Summary
Samenvatting Les 4: De teleologie van Aristoteles
- Course
- Institution
Les 4: De teleologie van Aristoteles
[Show more]
Seller
Follow
yentllambrecht
Reviews received
Content preview
Les 4: De teleologie van Aristoteles4.1 Situering
Enkele citaten:
“De natuur doet niets zonder doel”
“De mens is een politiek/sociaal dier”
Aristoteles
voeten stevig op de grond en handpalm naar beneden
houdt de “Ethica” vast
Achtergrond:
ziet het levenslicht in ° 384 Vch in Stageira (vader was arts)
advies van orakel (plaats om raad te vragen vanuit het ‘hogere’),
dat hij filosofie moet gaan studeren
leerling in academie van Plato, krijgt bijnaam ‘de lezer’
eigen school: lyceum
leraar van Alexander de Grote
Aristoteles bleef de bron van ‘wetenschappelijke’ kennis tot
Renaissance
stierf in ballingschap in 323
4.2 Hilomorfisme: De vorm zit ‘in’ de dingen
4.2.1 De vorm in de dingen
Verband tussen vorm (eidos/morphe) en stof/materie (hule)?
De vorm zit IN de dingen (en niet er “boven” bij Plato’s Vormen-wereld)
Entelechie: er zit een stuwende kracht (een soort een inwendige vorm) in elk ding/wezen dat
ervoor zorgt dat het ding/wezen ‘streeft’ naar zijn ver-vol-making (volledig worden)
4.2.2 De teleologische visie: entelechie
Teleologische visie:
Telos = doel (let op: teleologie verschilt van theologie!)
Een systeem van met elkaar verweven oorzaken en doelen
Alles streeft ernaar haar inherente doel te bereiken
De Vorm is datgene wat het ding “wil” realiseren/bereiken
-Vb. doel van een steen…
-Vb. doel van een zaadje…
Binnen zijn doelenleer/teleologie fungeert het doel van elk object of wezen als een soort van
trekkende kracht
Entelechie: het principe waarin alles streeft naar een te realiseren doel
Verschil tussen dingen die tot dezelfde soort behoren heeft te maken met weerstand (van materie)
Het redelijke deel van de mens valt uiteen in techné of praktisch geweten, onderverdeeld in poèsis
en praxis en theoria of zuiver theoretisch weten
, Alle dingen en processen zijn terug te voeren tot 4 oorzaken waarzonder iets niet kan bestaan:
(noodzakelijke voorwaarden)
(1) materiële oorzaak: verwijst naar het materiaal waaruit iets is gemaakt (waaruit?)
-Vb. bakstenen van een huis
(2) bewegende oorzaak: verwijst naar diegene die het maakt, in gang houdt of aandrijft
(actie, door wie of wat?)
-Vb. de bouwvakkers aan een huis
(3) formele oorzaak: het plan of het ontwerp van iets (inherente vorm van dingen) (vorm, plan?)
-Vb. het plan van een huis
(4) doeloorzaak (eindoorzaak): het eigenlijke (finale) doel waarvoor iets is gemaakt (bedoeling)
(waartoe, waarvoor, waarom?)
-Vb. onderdak, bescherming van een huis
Uiteindelijk is alles terug te voeren tot een eerste oorzaak. Deze oorzaak noemt ‘Onbewogen
Beweger’ of God
4.2.3 Trapsgewijze opbouw van de natuur
Systematiek: ladder van het leven en diverse zielen
Levensloze dingen (zuivere stof)
=Het specifieke aan levenloze dingen is dat ze niet uit zichzelf kunnen veranderen. (zuivere stof). Hun
inherente doel is rust: hun vorm blijft gelijk. (Zo streeft een steen ernaar om stil te liggen)
Levende wezens
=kunnen uit zichzelf veranderen
Planten (vegetatieve ziel): gericht op voeding
Dieren (dierenziel/affectieve ziel): zorgt voor voortbeweging, verbonden met zintuigen en
begeerte
Mensen
=naast een dierenziel bezit hij ook over een Rede. De mens beschikt over een aantal kenmerken van
dieren, maar verschilt er toch van. Hij kan beroep doen op Rede. (rationeel wezen)
Passieve mensenziel (techne/praktische kennis): het waarnemen en omvormen van de
werkelijkheid. Wereld leren kennen door te kijken en dingen te maken.
2 soorten praktijk: poièsis (vervaardigen van iets met een duidelijk bepaald doel, waarbij de
activiteit stopt als het doel is bereikt) en praxis (handelen zonder extern doel, het doel ligt in de
handeling zelf)
Actieve mensenziel (theoria): biedt ons de mogelijkheid om na te denken over en inzicht te
krijgen in de werkelijkheid (maakt ons een onderzoeker), plezier van het weten, ‘weten om te
weten’
Onbewogen beweger (pure vorm)
=datgene wat alles wat bestaat in beweging zet, zuivere vorm en zowel begin als einddoel van alles.
Het verlangende streven van alles naar haar bron
Mensenziel: het vermogen tot kennis
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller yentllambrecht. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.27. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80364 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now