Uitgebreide samenvatting van biodiversiteit dier. In deze samenvatting worden de belangrijkste hoofdgroepen en fyla besproken. Hierbij wordt voornamelijk gefocust op de ongewervelde, maar ook de gewervelde dieren komen aan bod. Samen met evolutionaire mijlpalen. De tekst wordt verduidelijk m.b.v. a...
Evolutie van het dierenrijk ___________________________________________________________ 47
Thermen __________________________________________________________________________ 49
Oefenvragen ______________________________________________________________________ 50
Les 1 & 2 _______________________________________________________________________________ 50
Les 3 & 4 _______________________________________________________________________________ 51
Les 5 & 6 _______________________________________________________________________________ 52
Les 7 & 8 _______________________________________________________________________________ 53
Les 9 & 10 ______________________________________________________________________________ 53
Les 11 & 12 _____________________________________________________________________________ 54
Les 13 & 14 _____________________________________________________________________________ 55
Les 15&16 ______________________________________________________________________________ 56
3
,Introductie
Wat is een dier?
1. Eukaryoot
a. Kern met chromosomen wordt omgeven door kernmembraan
2. Meercellig
a. Cellen werken samen
b. Collageen
c. Weefsels en organen
3. Geen celwand & plastiden
4. Heterotroof
a. Organisch materiaal nodig als voedingstof
5. Mobiel
6. Zenuw en spierweefsel
7. Zelfde embryologische ontwikkeling
8. Hox genen
a. Genen die andere genen aansturen
b. Bepalen o.a. ledenmaat opbouw langs lichaamsas
9. Diploïdie en seksuele voortplanting
a. Haploïde fase is kort
Zoölogische nomenclatuur
• Opgezet door Carolus Linnaeus
o Systema natura
• Binominale naamgeving
o Equus Cabullus Linnaeus, 1758
o Genus epithethon auteur, datum
▪ Onderstreept kan ipv cursief
▪ Auteur en datum tussen haakjes als genus is veranderd
▪ 2 dieren zelfde naam
• Eerste waargenomen dier behoud naam
▪ 1 dier twee namen
• Eerste benoeming wordt behouden
4
,Classificatie
• Tree of life Meeste dieren zijn
o Ernst Haeckel 1866 ongewerveld <95%
o Charles Darwin 1837
• Op basis van
o Morfologische kenmerken
o Embryologische kenmerken
o Genetische kenmerken
• Grades
o Groepen gekarakteriseerd door een bepaald ontwikkelingsniveau
▪ Vaak een aanpassing aan een specifiek milieu
o Vaak artificiële groep
• Clades
o Altijd een monofyletische groep
• Regnum: animalia
o 1,3 miljoen diersoorten beschreven
▪ 10-30 miljoen diersoorten geschat
Latijn Nederlands Engels
Species Soort Species
Genus Genus Genus
Familia Familie Family
Ordo Orde Order
Classis Klasse Class
Phylum Stam Phylum
Regnum Rijk kingdom
Imperium Domein Domain
Leerdoelen
• De plaats in de stamboom
• Het bouwplant: lichaamsbouw
o Een set morfologische en ontwikkelingskenmerken
o Algemeenbouwplant
▪ Weefsels, symmetrie & segmentatie
o Orgaanstelsels
▪ Excretie, voortplanting, spijsvertering
• Evolutionaire verklaringen voor de lichaamsbouw
• De relatie tussen lichaamsbouw en levenswijze
5
,Fylogenetische boom
6
,Ontwikkeling
Meercellig
• Verdediging
o Groter → minder snel opgegeten
• Efficiënte samenwerking & specialisatie van cellen
o Opbouw van weefsels en organen
• Voedselverwerving vergroten
o Meer dan kolonie dan als individu
• Balans houden van inwendig milieu
Weefsels
• Cellen met zelfde vorm die gezamenlijk een of meerdere functies uit voeren
o Specialisatie
• Weefsels vormen samen organen
o Structuren in het lichaam die een gezamenlijke een of meerdere functies uitvoeren
▪ Hart, nier, longen, zenuwen
• Orgaansystemen
o Samenwerkende organen
▪ Darmstelsel, bloedstelsel, zenuwstelsel
Symmetrie
• Bilaterale symmetrie
o Betere en gerichte bewegingsmogelijkheden
o Concentratie van organen in bepaalde lichaamsdelen
o Ruimt voor cefalisatie
▪ Concentratie van sensorische structuren en organen vooraan het lichaam
Coeloom
• Bij triploblastische dieren
o Drie kiemlagen bij gastrulatie
o Ectoderm – Endoderm – Mesoderm
• Mesoderm
o Ontstaan de meeste organen uit
o Zoals excretie organen, bloedvaten en spieren
• Acoeloom
o Geen coeloom
• Pseudoscoeloom
o Wel een holte maar niet volledig omsloten door mesoderm
o Niet volledig omgeven door mesoderm
• Coeloom
o Holte tussen endoderm en mesoderm
o Volledig omsloten door mesoderm
o Voordelen
▪ Bescherming van inwendige organen
▪ Stevigheid & hydroskelet
▪ Snelle voorbeweging = actievere levenswijze
▪ Organen en lichaamswand kunnen onafhankelijk
bewegen
▪ Plaats voor opslag
▪ Barrière tussen binnen en buiten (ook lastig)
• Transportsystemen nodig
7
, Segmentatie
• Verdeling van het lichaam in min of meer gelijke compartimenten
• Organen worden herhaald
• Segement = somiet = metameer
• Komt o.a. voor bij
o Annelida
o Arthropoda
o Chordata
• Voordelen
o Betere & complexere beweging mogelijk
o Segmenten als reserveonderdeel
o Segmenten kunnen specialiseren
Ontwikkelingspatroon
Protostome ontwikkeling
• Veel weekdieren, raderdiertjes, platwormen & rondwormen
Deuterostome ontwikkeling
• Deuterostomia: Echinodermata, hemichordata, chordata
• Aantal dieren die niet tot de deuterostomia behoren!!
Protostoom Deuterostoom
Klieving Straalsgewijs Radiaal
Blastomeren Vroeg stadium gedetermineerd Vroeg stadium niet gedetermineerd
Mesodermvorming Schizocoel Enterocoel
Massa van mesoderm splitst en vorm Afsnoering van archenteron(oerdarm)
secundaire lichaamsvocht (coeloom) vormen secundair lichaamsholte
Eindfunctie Mond Anus Mond gevormd uit latere opining
blastopore Anus gevormd uit latere opening
* Determineren = Vastleggen wat functie/cel de blastomeren cel kan worden
Dus als je een cel uit een blastomeer haalt bij een deuterostoom kan de cel nog
Uitgroeien tot een heel organisme. Dit maakt eeneiige tweelingen mogelijk.
8
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sabientje13. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
