5.1. Ziektebeelden in dwangstoornissen........................................................................................22
5.2. Behandeling OCD ................................................................................................................23
6. Trauma- en stressgerelateerde stoornissen ................................................................................ 24
6.1. Ziektebeelden in trauma- en stressgerelateerde stoornissen ......................................................24
6.2. Behandeling PTSD ...............................................................................................................26
7. Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen ........................................................................... 27
7.1. Middelgerelateerde en verslavingsstoornissen: DSM-criteria ....................................................27
7.1.1. Stoornissen in het gebruik van een middel ..................................................................... 27
7.1.2. Stoornissen door een middel/medica:e ........................................................................ 28
7.2. Neurobiologie .....................................................................................................................28
7.2.1. Het dopaminerg systeem (dopaminerge mesolimbische baan) ......................................... 28
7.2.2. Indirecte en directe s:mula:e van nucleus accumbens.................................................... 28
7.2.3. Fysiologische func:e van het beloningssysteem.............................................................. 29
7.2.4. Ac:va:e: drugs vs. lichaamseigen substan:es ................................................................ 29
7.3. Middelen en middelspecifieke syndromen ...............................................................................29
7.3.1. Stoornis in alcohol-gebruik........................................................................................... 30
8. Soma)sche-symptoom stoornis en verwante stoornissen............................................................. 31
8.1. Indeling volgens DSM-5 ........................................................................................................31
12. Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen ........................................................................... 40
12.1. Aandachtsdeficiën6e hyperac6viteitsstoornis (ADHD) ..........................................................40
12.2. Au6sme spectrum stoornis (ASS) .......................................................................................41
12.3. Tic-stoornissen (Syndroom van Gilles de la Toure\e) ................................................................42
12.4. Verstandelijke beperking ......................................................................................................42
,Psychiatrie AJ 24-25 Prof. Audenaert
1. Psycho)sche stoornissen (Schizofrenie)
1.1. Symptomen
Psycho'sche symptomen « pyscho'sche stoornissen
• Psych. sympt. kunnen voorkomen bij psych. stoornissen, maar ook bij andere
stoornissen (bv. depressie, middelenstoornis, bipolaire stoornis…)
Defini&e psycho&sche stoornis: afwijking in 1 of meer van volgende 5 symptoomdomeinen:
1. Wanen
Posi%eve symptomen: extra symptomen
• = denkstoornis Bv. wanen, hallucina7es, gedesorganiseerd
denken
• Overtuigingen niet vatbaar voor feiten
è Door te veel dopamine in mesolimbisch
• NIET binnen cultuur of religie (bv. voodoo) systeem (genot en mo7va7e)
• Bv. ik denk dat je geen student bent, maar een spion
• Frequente wanen:
o Achtervolgingswanen (iemand wil je iets aandoen)
o Betrekkingswanen (alles is naar jou gericht, bv. rode lichten, nieuws)
o Grootheidswanen (ik ben geweldig)
o Erotomane wanen (syndroom v Clérambault, denken dat iemand verliefd is op je)
o Beïnvloedingswanen (jullie kunnen gedachten in mijn hoofd brengen)
2. Hallucina&es
• = waarnemingsstoornis (zintuigen) ZONDER externe s'mulus
• 5 types hallucina'es:
o Audi'eve hallucina'es
§ Geluiden, stemmen (bekende of onbekende), conversa'es
§ Komen uit radio, hoofd, darmen, stopcontact, …
§ In 2e of 3e persoon (tegen en over de pa'ënt)
§ CAVE: bevelshallucina'e (2e persoon, aanzet tot (zelf)moord)
o Visuele hallucina'es
§ Enkelvoudig: in ooghoek zien, maar weg als je er naar kijkt (kleuren, licht..)
§ Complex: taferelen (vervormde gezichten, …)
1
,Psychiatrie AJ 24-25 Prof. Audenaert
o Tac'ele hallucina'es
§ Beestjes op de huid, elektriciteit in de darmen
§ Kenmerkend voor delirium tremens
§ Cave: verschil met soma'sa'e
o Olfactorische hallucina'es
§ Dingen ruiken: ro[en van darmen (pscyho'sche depressie), zwavel geur, …
§ Komt vaak voor bij wanen: sperma op je partner ruiken (vreemdgaan)
§ CAVE: kan alarmsymptoom zijn bij hersentumoren!
o Gustatorische hallucina'es
§ Smaak: rot voedsel, faeces, …
§ Vaak bij vergi^igingswanen: denken dat iemand je wilt vermoorden (gif)
3. Gedesorganiseerd denken
• = vorm van denken is gestoord (« bij wanen is de inhoud van denken gestoord)
• Bv. dingen associëren die niet logisch zijn, woorden verzinnen, …
• Associa'ef denken: tangen'aliteit (afdwalen van het onderwerp)
• Neologismen: woorden verzinen
• Versperring in het denken (gedachtenblokkering)
• Gestoord taalbegrip: metaforen niet snappen, beeldspraak is moeilijk
4. Gedesorganiseerde of abnormale psychomotoriek
• Erns'ge vorm: katatoon gedrag (URGENTIE!)
• Types:
o Motorisch nega'visme: verzet tegen instruc'es
o Katalepsie: volharden in rigide, ongepaste of bizarre lichaamshouding
o Mu'sme en stupor: volledig gebrek aan verbale en motorische responsen
o Katatone opwinding: doelloze en buitensporige motorische ac'viteit zonder
duidelijke aanleiding
o Stereotype bewegingen: staren, grimassen, mu'sme, echolalie
2
,Psychiatrie AJ 24-25 Prof. Audenaert
5. Nega&eve symptomen
• Normale gedrag gaat verloren è te WEINIG dopamine FRONTAAL (mesocor'caal)
• Affec'eve vervlakking (minder emo'es, intona'e, oogcontact, beweging)
• Ini'a'efverlies (avoli'e)
• Alogie (verminderde spraakproduc'e)
• Anhedonie (minder genieten van posi'eve s'muli)
• Sociaal terugtrekgedrag (glazenwandfenomeen
ALGEMEEN:
Vaak ook depressieve symptomen bij psycho'sche stoornis
è Zeer hoge inciden'e aan suïcide (1/10)
Veel agita'e en agressie (geen ziekte-inzicht)
è Beperkte toerekeningsvatbaarheid + soms gedwongen opname
Vaak cogni'eve symptomen (door frontale-cortex gerelateerde cogni'eve func'es)
è bv. werkgeheugen, execu'eve func'es
è WEL behoud van intelligen'e
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller medstudnt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.10. You're not tied to anything after your purchase.