Week 1, Bisschoppen in het post-Romeinse Westen
In deze week leggen we de focus op het begin van de middeleeuwen. We kijken naar de verandering
van het Romeinse Rijk. We zien deze opsplitsen in een westers en oosters deel. Ook zien we dat het
christendom haar weg vindt in de maatschappij.
Belangrijke tijden:
306 – 338 Regeerperiode van Keizer Constantijn
313 Edict van Milaan, tolerantie naar alle religies in het rijk
325 Council of Nicaea; wetten van het christendom verklaard
378 Slag bij Adrianople; Keizer Valens vermoord door de Visigoten
380 Edict van Thessalonica; het christendom wordt een officiële religie in het R-Rijk
410 Visigoten plunderen Rome
476 Depositie van Romulus Auguls, laatste Romeinse keizer in het westen
590 – 604 Paus Gregorius de Grote
Samenvatting artikelen
Gregorius van Tours – Historiën
Geschreven door Gregorius zelf. Verteld het verhaal van koning Gunthram die de dood van zijn broer
wil wreken. Koning Fredegunde probeert de schuld op Eberulf te schuiven. Eberulf vlucht naar het
landgoed van Tours naar de heilige kerk van Martinus. Hier komt hij in aanraking met Gregorius.
Eberulf misdraagt zich verschrikkelijk in de kerk en wordt ook opgesloten. Intussen zond koning
Gunthram een zekere Claudius en gaf hem de opdracht Eberulf uit de kerk te halen en hem te
vermoorden. Er mocht alleen geen schade aan de kerk worden gedaan. Claudius gaat erop af en
plant de moord op Eberulf. Tijdens de moord op Eberulf wordt Claudius zelf ook dodelijk verwond.
Hij vlucht naar de cellen. Hier breekt een moordpartij uit onder de bediende van Claudius en Eberulf.
De deuren werden geopend van de cellen. Daarop kwamen er ook nog lieden die door de duivel
bezeten waren en verschillende armoedzaaiers met stenen en stokken aanrennen o het onrecht dat
de kerk was aangedaan te wreken. Uiteindelijk was er een groot bloedbad aangericht (Claudius is
trouwens ook dood).
Rob Meens - Temporal and spatial distinctions
Historiae van Gregorius van Tours wordt al lang beschouwd als een proto-nationale geschiedenis van
Frankrijk en de Franken. Gregorius werk vertelt het verhaal van de opkomst van Clovis zowel als van
zijn bekering tot het christendom en als zodanig de basis gelegd voor de ontwikkeling van de mythe
van de 'geboorte' van de katholieke natie die Frankrijk is, een mythe die onlangs nieuw leven is
ingeblazen en geanalyseerd. Maar we kunnen niet met zekerheid zeggen of alles klopt (werk is
waarschijnlijk ook verkort door een derde). In dit artikel zal de auteur een gedetailleerd overzicht
geven van twee hoofdstukken van Gregorius Historiae, waarin de bisschop van Tours een belangrijke
rol speelt. Ze behandelen een onderwerp waarover koningen en bisschoppen zouden kunnen
gemakkelijk in conflict raken: het recht op heiligdom in kerken.
Merovingische heiligdom
Volgens Robert Markus was tijdens de vroege vijfde eeuw "elke kerk een directe toegangspoort naar
de hemel; niet meer zoals het vanaf het begin was geweest, alleen een gebouw om de aanbidding te
huisvesten gemeenschap, het werd een heiligdom waarin het heilige relikwie huist. " In het begin
betwistten late Romeinse keizers de praktijk van mensen die naar kerken vluchtten om bescherming
Week 1
1
, te vinden op het altaar. Sinds 419 zijn kerken heilig verklaard. De kerk moest veiligheid bieden en
mocht niet geschonden worden. Dit zien we ook terug in het werk van Gregorius uit week 1.
Gregorius en heiligdom
De meeste verhalen gerelateerd aan Gregorius gaan over politieke zaken. De meeste mensen die
moesten vluchten naar een kerk waren op de een of andere manier betrokken bij een ruzie met een
koning of koningin. Gregorius vertelt ons slechts één keer over een zaak die prominent aan bod komt
in de conciliaire wetgeving, die van slaven toevlucht zoekend in een kerk.
Het geval van Eberulf
Zie hiervoor het verhaal van Eberulf uit het artikel van Gregorius uit week 1. Een van de redenen
waarom Eberulf ervoor koos om toevlucht te zoeken in Sint Maarten was waarschijnlijk dat de
machtigen bisschop van Tours, Gregorius, was persoonlijk met hem verbonden door banden van
spirituele verwantschap, aangezien hij de peetvader van zijn zoon. Ondanks deze hechte relatie
schildert Gregorius geen flatterend portret van de penningmeester.
De praktijk van heiligdom
Het verhaal over het toevluchtsoord van Eberulf in de kerk van St. Martinus stelt ons in staat enkele
algemene conclusies te trekken over de praktijk van het heiligdom in Gallië aan het einde van de
zesde eeuw. Hoewel we moeten erkennen dat Gregorius waarschijnlijk zijn relaas van de affaire heeft
ingekleurd om zowel Claudius te beschuldigen en Eberulf, aan de andere kant had zijn account de
hedendaagse praktijk weerspiegeld om zijn geloofwaardigheid te behouden. Allereerst kunnen we
concluderen dat het recht op heiligdom, hoewel in dit specifieke geval geschonden, werd over het
algemeen gerespecteerd. Hoewel er in de Eberulf-zaak, zoals elders in Gregorius werk, geen
duidelijke aanwijzingen zijn van het tijdsbestek van een sanctuary case, moeten we rekening houden
met een situatie die duurt tot verschillende weken. We hebben gezien hoe verontrustend de
aanwezigheid van een vluchteling in een kerk zou kunnen zijn. Niet alleen waren de priester, de
bisschop en de hele stadsgemeenschap onder zware externe druk gezet, de innerlijke het leven in
een kerk kan ook ernstig worden verstoord door het gedrag van een vluchteling. Gregory zal dat
zeker hebben gedaan overdreven Eberulf's respectloze gedrag in de kerk van Sint-Maarten, maar
asielzoekers sliepen in kerken, aten in kerken, dronken in kerken en mogelijk zelfs seks in kerken.
Gregorius en Guntram
Zoals hierboven aangegeven, is Gregorius of Tours uniek in de vroege middeleeuwse historici, omdat
hij wijdt zoveel aandacht voor de beoefening van heiligdom. Als we zijn tekst bijvoorbeeld vergelijken
met die van hem bij het hedendaagse Fredegar is het verschil enorm. Het is moeilijk te geloven dat
Gregorius en Guntram op de een of andere manier de uitkomst van de Eberulf-affaire niet hadden
besproken, bij het bespreken van de zaak van twee politieke tegenstanders die op dezelfde plaats
hun toevlucht zoeken bij de dezelfde bisschop die de leiding heeft. Hoe dan ook, ik (de auteur) denk
dat de zaak Eberulf belangrijk was een deel van de toenadering tussen Guntram en Gregorius, dat
een belangrijke impact had op de definitieve samenstelling van de Historiae.
De basiliek van Sint Martinus
Een laatste punt betreft de specifieke plaats waar dit allemaal gebeurde. Is het puur toevallig dat is
van Tours dat we de meest levendige beschrijvingen van de werking van het recht op heiligdom
hebben in de vroege Middeleeuwen? Ik denk het niet. Omdat het altaar meer heilig was dan het
atrium, dus de basiliek van Sint Maarten was veiliger dan welke andere kerk dan ook. Het kan ook te
maken hebben met persoonlijke ervaring.
Conclusie
Week 1
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sanneboekholt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.