Summary
Samenvatting Psychologie deeltje semester 1
- Course
- Institution
Hoofdstuk 1 en 2 deftig samengevat
[Show more]
Seller
Follow
tinedebuck2006
Content preview
PSYCHOLOGIE SEM 1HOOFDSTUK 1: PSYCHOLOGIE ALS WETENSCHAP
- Psychologie moeilijk uit te leggen elke mens versch + versch stromingen met
andere kijk (kunnen moeilijk met elkaar communiceren)
- Vaak vertekend beeld van psychologen
- EMDR = Eye Movement Desenitization and Reprocessing, mensen van trauma’s
afhelpen
Psychologie = wetenschap die zich bezighoudt met menselijk gedrag, interacties van
mensen,…
=> vloeit voort uit filosofie
o Psyche = ziel
o logos = de rede
Verschillende stromingen binnen psychologie met steeds andere kijk op de mens
doorheen de tijd:
stromingen vloeien soms verder uit elkaar maar soms ook tegenstromingen
Eerste helft 20e eeuw: psychodynamische theorie vs behaviorisme
Later andere stromingen los daarvan: humanistische psychologie,
systeemdenken,…
Eind vd eeuw: nieuwe stromingen die verder bouwen op vorige
Eeuwwisseling: voor het eerst spreken van evidence-based therapieën
1. KENMERKEN VAN WETENSCHAP
Kenmerken wetenschap afgetoetst bij psychologie
Psychologie = wetenschap; toch nog twijfel want je kan het eens of niet eens zijn met een
theorie
Ook zo bij fysica en aad maar extra probleem: mens zelf onderwerp van
onderzoek sterkte en zwakte
1. Domein:
- = onderwerp v bepaalde wetenschap/discipline (bij psychologie de mens)
- Verschillende stromingen focussen op verschillende onderwerpen dus aparte
domeinen
- Vb.
behaviorisme => gedrag
psychoanalyse => onderbewuste
systeemdenken => communicatie
cognitieve psychologie => denken
- Dus: niet alle deelgebieden ogen even wetenschappelijk
2. Hypothesen en theorieën:
- Wetenschap steunt op hypothesen en theorieën
- Een theorie is opgebouwd uit getoetste stellingen en inzichten, bij voorkeur
verbanden, die hiërarchisch zijn geordend
- Een hypothese is een wetenschappelijke stelling die nog niet bewezen is
(beginpunt theorie?)
- Hangen samen met een bepaald gebied van de werkelijkheid (= een gekozen
wetenschappelijk domein)
- Vb.
Behaviorisme: theorieën over de klassieke en operante conditionering
Systeemdenken: 5 axioma’s
Evolutietheorie: theorieën van Darwin
Psychoanalyse: Freud
- => allerlei theorieën dus voor ieder wat wils, wel: nooit solide wetenschap
1
,3. Reductie:
- = elke wetenschap is vereenvoudiging vd totale werkelijkheid => iedere
psychologische theorie faalt (velen factoren buiten beschouwing; mens complexer
dan theorie)
- Maar kracht van wetenschap ligt net bij isoleren van deelsystemen!
- Vb. hoe is het om een vleermuis te zijn? Weten we niet want zijn we niet =>
belangrijk in werkveld Vb. verlies kind; enkel zo goed mogelijk proberen begrijpen,
jij weet niet hoe dat is!
- Vb. H2O Edmund Husserl: er bestaat regen, rivieren, druppels etc. allemaal water;
drinken we, zwemmen, wassen => is zoveel meer dan de reductie H2O
4. Intersubjectieve overeenstemming: EXAMEN
- Intersubjectieve overeenstemming: iets is geldig of waar binnen bepaalde groep
mensen
vb. godsdiensten, bestaan ufo’s.
Dat grote groep het eens is wil niet zeggen dat het echt zo is!
- = iets is geldig of waar voor elkeen van een aantal subjecten => wetenschap
streeft naar die overeenstemming tssn diegenen die zich aan wetenschappelijke
regels houden
- Maar: iedere psychologische stroming ziet zijne als waar dus = relatief
- Als je aan wetenschap doet heb je ook regels van hoe je aan wetenschap moet
doen
Inter: tussen mensen
Intra: over jezelf
5. Formulering:
- = nauwkeurig, precies en ondubbelzinnig formuleren van kennis adhv vaktaal
(vaak binnen 1 theorie) maar ook gemeengoed zoals vb. IQ, oedipuscomplex
- Voordeel: makkelijk communiceren door precieze omschrijving vaktermen
- Probleem intelligentie: lang onduidelijk dus psychologie introduceerde
intelligentiequotiënt
- Bij psychologie: vakjargon uitgelopen in de gewone taal (autist, narcist, adhd,
depressief, paniekaanval,…)
6. Voortgang:
- = wetenschap evolueert, moet anders wetenschap dood
Enerzijds via paradigma’s
- Volgens Thomas Kuhn: evolutie niet homogeen, paradigma’s volgen elkaar bruusk
op en zijn tijdsgebonden
- Paradigma = samenhangende wetenschappelijke visies, theorieën,
begrippenkaders en onderzoeksmethoden; een referentiekader dat bepaald welke
vragen en oplossingen er zijn (samenleving is eraan gebonden)
- Vb. vroeger dacht men dat zon rond aarde draaide (mens centraal) nu niet
meer: ander referentiekader
- TIJDSGEBONDEN!!!
Anderzijds via cyclische voortgang
- = vertrekken vanuit waargenomen feiten die onderzoeker omvormt tot algemeen
geldende hypothesen die afgetoetst kunnen worden in onderzoek zoals vb.
experiment, als hypothese dan blijkt te kloppen => integreren in theorie
7. Kritisch:
- = moet kritisch opgebouwd zijn; verzamelde feiten mogen niet gekleurd zijn door
subjectieve
- vooronderstelling/verwachting
2
, - Maar: onmogelijk om volledig objectief te zijn
- Daarom: forum van verschillende onderzoekers die oordelen (panel v
wetenschappers) = om zo tot intersubjectieve overeenstemming te komen
8. Mensbeeld & filosofisch gedachtegoed
- = elke wetenschap impliceert mens- en wereldbeeld; onderliggend bij vormen van
nieuw paradigma of vloeit voort uit opgebouwde theorieën
- Afhnkaleijk van zeitgeist = tijdsgeest
- Ortho: normalisatie, integratie, inclusie zorgt voor gelijkheid
3. METHODEN (OM TOT WETENSCHAPPELIJKE KENNIS TE KOMEN)
- Methodologie: discipline die omschrijft aan welke spelregels moet worden
voldaan om tot betrouwbare wetenschappelijke kennis te komen
- Psychologie: verschillende methodieken
Vb. behaviorisme = objectief observeerbare, psychoanalyse = intrapsychische
bewustzijnsverschijnselen
3.1 MENSENKENNIS
Onderscheid mensenkennis – wetenschappelijke psychologische kennis
Mensenkennis: subjectief, waardegeladen, cultuurgebonden, niet universeel, iedereen
heeft het (psycholoog niet per see meer mensenkennis door studies)
Wetenschappelijke kennis: via strikte onderzoeksmethoden; betrouwbaar,
nauwkeurig, abstract en controleerbaar
Probleem: wetenschappelijke kennis dicht bij mensenkennis iedereen voelt zich een
onderlegd psycholoog
3.2 NIET-PSYCHOMETRISCHE METHODEN
= geen strikte statische of cijfermatige onderbouw
Observatie: systematisch waarnemen en registreren.
Specifieke manier: participerende observatie = observator neemt deel aan
proces (zo ook kleinere kans dat geobserveerde sociaal wenselijk gedrag
vertoont)
Introspectie: innerlijke zelfwaarneming; van op afstand naar eigen gedachten,
gevoelens, verlangens, motieven en gedragingen kijken (kan door juiste vragen te
stellen, zet aan tot nadenken)
Interview: meer of minder gestructureerd (afhankelijk van doel vb. vele zelfde
interviews vergelijken: best meer structuur), vragen stellen en actief luisteren
Valkuil: projectie (jouw gedachten aan geïnterviewde toeschrijven) en
suggestieve vragen
Speciale vorm: intakegesprek (verkennend gesprek bij 1e contact) en enquête
(vragenlijst bij meerdere personen afgenomen)
Anamnese: ontstaansgeschiedenis v ontwikkeling v bepaalde problematiek,
karaktertrek, kenmerk
Welke gebeurtenissen in verleden zouden invloed kunnen hebben?
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tinedebuck2006. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.34. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now