Hoorcollege 13 (19-3): Plaatsen van terreur. Nationalisme, slachtofferschap en
mensenrechten – een tour du monde
Introductie
- Plekken van geweld, terreur en marteling -> plekken lijken enorm op elkaar.
o Qua vorm: gevangenissen, martelplekken.
- Betekenis die aan deze plekken worden toegekend verschillen enorm.
o Sommige plekken nadruk op slachtoffers en schending van lichamelijke en geestelijke
integriteit van individuen.
o Andere plekken meet invulling van collectieve rol en nationalistische betekenis.
- Herinneringscultuur:
o Vormen lijken steeds meer op elkaar.
o Betekenis verschilt heel erg.
Argentinië
- 1976 staatgreep militairen -> Junta.
o Jorge Videla leider.
o Dictatuur waar nodige aan vooraf was gegaan:
Grote sociale en politieke tegenstellingen, lopen eind jaren zestig begin jaren
zeventig hoger op.
Militante opstelling en geregeld gebruik van geweld.
In aantal landen linkse regeringen. Militairen werpen regeringen omver in
verschillende landen.
o Argentijnse regime ging ten onder na oorlog tegen Engeland over Falklandeilanden
die verloren werd door Argentijnen.
o Grootscheepse martelingen in centra waar mensen gevangen werden gehouden.
- Escuela de Mecánica de la Armada (ESMA):
o Buenos Aires.
o Mechanische school van de marine -> werd gebruikt als detentie- en foltercentrum.
o Naar schatting 5.000 mannen en vrouwen gemarteld, gevangengehouden en
gedood.
o Slachtoffers gedumpt in zee en in massagraven begraven.
o Gebouw nu een herinneringsplaats van de terreur sinds 2005.
o Kazerne grensde aan woningen.
- In Argentinië tussen 1975 en 1983 meer dan 600 illegale foltercentra.
o Vaak in huizen, kantoren en scholen.
o Van de 600 plekken zijn er 10-15 die een herinneringsplaats zijn geworden.
- Centro clandestino ‘La Escuelita de Famaillá’:
o Voorheen een school.
o Tegenwoordig een herinneringsplek.
- Centro Clandestino de Detención, Tortura y Exterminio ‘Automotores Orletti’:
o Buenos Aires.
o Ook veel vluchtelingen hier gevangengehouden.
o Midden in een woonwijk.
o Tegenwoordig een herinneringsplek.
- Op herinneringsplekken vaak foto’s van slachtoffers geplaatst om zo mensen hun naam en
hun gezicht terug te geven.
- Term ‘never again’ ‘nooit weer’ vaak gebruikt.
, Plaatsen van terreur als plaatsen van herinnering: een poging tot genealogie
- Genealogie -> vinden van de wortels van de vormentaal van de herinnering.
- Majdanek eerste kamp in werking dat door Rode Leger werd bevrijd, juni 1944.
o Eerste kamp dat tot een museum/herinneringsplaats werd omgevormd.
- Voortzetting van conserveren van plekken van terreur:
o Dachau:
Na bevrijding 1945 nog gebruikt om nazimisdadigers gevangen te zetten.
Later ook nog gebruikt voor vluchtelingenopvang.
In 1948 geopend als museum.
Modelmuseum voor concentratiekampen in West-Duitsland.
o Buchenwald:
Modelmuseum voor concentratiekampen in Oost-Duitsland.
o Auschwitz:
In 1946 al als herinneringsplek in gebruik genomen.
In 1947 al een film over het kamp, oud-gevangenen spelen figurantenrollen.
Vooral nadruk op solidariteit tussen gevangenen.
- Op deze plekken gaat het in algemene zin om ontmenselijking en terreur.
- Oranjehotel in Scheveningen:
o Politieke gevangenen.
o Dodencellen in tact gehouden onmiddellijk na de oorlog.
o Gaat over het herdenken van individuele slachtoffers maar ook over specifiek soort
slachtoffers -> mensen die zich verzetten of vanwege politieke overtuiging gevangen
zaten. Zit een nationalistisch element in.
o Museum die naast plek van terreur ook een nationalistische boodschap heeft.
Patst in de nationalistische herinneringscultuur die in de eerste decennia na
de oorlog dominant was.
- Martelkamers van de Gestapo – Korai Straat 4, Athene:
o 6 meter onder de grond.
- Tuol Sleng Genocide Museum (S-21):
o Phnom Penh Cambodja.
o Genocidemuseum in Cambodja.
o Werd gebruikt als gevangenis door veiligheidstroepen. Meer dan 20.000 mensen
gevangengehouden.
o Massaal politiek geïnspireerd geweld door de Rode Khmer.
Militaire tak van communistische partij.
Guerrillastrijd tegen bewind van westers-georiënteerd bewind.
Bemoeienis Amerikanen leidde tot meer aanhang Rode Khmer.
Tussen 1975 en 1979 2 miljoen Cambodjanen om het leven gekomen.
o Heeft ongeveer zelfde betekenis als de concentratiekampen:
Waarschuwing voor regimes die mensenrechten schenden.
- Democracy and Human Rights Memorial Hall:
o Seoul, Zuid-Korea.
o In Jaren 1970 en 1980 tegenstanders van het autoritaire regime gevangengehouden
en gemarteld.
Zeer autoritair sterk militair georiënteerd bestuur. Ontstaan uit de Koreaanse
burgeroorlog.
- Robbeneiland:
o Zuid-Afrika.
o Tegenstanders apartheid werden hier gevangengehouden.
o Vormentaal overeenkomstig met andere musea -> één specifieke cel uitgelicht, die
van Nelson Mandela.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller myrthekuiper. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.