Deze samenvatting betreft alle verplichte literatuur voor het vak Rechtshandhaving en Politie uit studiejaar 2024/2025. Door gebruik te maken van de hoorcollege slides, werkgroep slides en deze samenvatting, heb ik een 7 behaald voor het tentamen.
LET OP! Ik ben niet verantwoordelijk voor event...
Openbare orde:
- Volgens de in Nederland gangbare definitie van Van der Meulen is openbare
orde de – naar tijd en plaats bepaalde – normale gang van zaken op voor het
publiek toegankelijke plaatsen
- Als de veiligheid wordt bedreigd, doordat de bewegingsvrijheid wordt
aangetast of personen en goederen in gevaar zijn, wordt de openbare orde
verstoord
- Bij kleinschalige openbare-ordeverstoringen gaat het bijvoorbeeld om overlast
door jongeren of incidenten in uitgaansgebieden
- Bij grootschalige openbare-ordeverstoringen gaat het om evenementen waar
zich grotere aantallen personen verzamelen, zoals demonstraties of
voetbalwedstrijden
- De scheidslijn tussen ‘openbare orde’ en ‘private orde’ is niet altijd duidelijk te
trekken
- Traditioneel richt de meeste aandacht voor de handhaving van de openbare
orde zich op grootschalige incidenten
- De termen crowd control en riot control verwijzen naar maatregelen om het
gedrag van groepen mensen in te perken, al dan niet met het gebruik van
geweld
- Crowd management is de systematische planning voor en het sturing geven
aan het ordelijke verloop van gebeurtenissen waarbij zich grote aantallen
mensen verzamelen
- Om de veiligheid van het publiek te bevorderen is crowd management altijd
noodzakelijk bij gelegenheden waar zich grotere groepen mensen verzamelen
- Bij gewelddadige incidenten kan er sprake zijn van riot control
- Moderne openbare-ordehandhavers doen aan public order management
- Het kan gedefinieerd worden als de systematische planning voor en het
sturing geven aan gebeurtenissen in het publieke domein waarbij risico’s voor
verstoring van de openbare orde bestaat, ongeachte het aantal mensen dat
zich verzamelt
- Waar bij crowd control en riot control een incident of een verstoring van de
openbare orde uitgangspunt is voor te nemen maatregelen, is dat bij public
order management en bij crowd management niet het geval: daar is ‘orde’ het
uitgangspunt
,Politie en de handhaving van de openbare orde:
- Nederland kent geen ‘openbare-ordewet’: de grondslag voor de politiële
bevoegdheden is gelegen in art. 3 van de Politiewet 2012
- Voor wat betreft de uitoefening van geweld is de Ambtinstructie 1994 van
toepassing
- In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw werden na enkele grootschalige
verstoringen van de openbare orde de Mobiele Eenheden (ME)
geprofessionaliseerd als eenheden voor riot control en werden opleidingen
voor Mobiele Eenheden in het leven geroepen
- Tot voor kort was de organisatie van de handhaving van de openbare orde en
het grootschalig politieoptreden volledig gebaseerd op de in de jaren ’80 van
de vorige eeuw ontwikkelde uitgangspunten, een tijd met heftige rellen
- Het Referentiekader Conflict- en Crisisbeheersing uit 2002 is een door de
politie zichzelf opgelegde verplichting, opgesteld vanuit een perspectief van
samenwerking en onderlinge uitwisseling
- Er is een zogenaamd ‘knoppenmodel’ ontwikkeld, waarin primaire processen
(opsporing, ordehandhaving en hulpverlening), secundaire processen
(logistiek, informatie) en vooral besturende processen op strategisch, tactisch
en operationeel niveau zijn vastgelegd
- Het doel van het knoppenmodel is om helder vast te leggen welke taken,
bevoegdheden en verantwoordelijkheden verschillende actoren hebben en om
een eenduidige basis voor bestuurlijke en operationele informatiestromen op
te leggen
Leren van en voor openbare-ordehandhaving:
- Waar voorheen het onderwijs met betrekking tot openbare-ordehandhaving
zich voornamelijk beperkte tot de ME-gerelateerde opleidingen, is in het
initiële onderwijs aan de Politieacademie meer aandacht gekomen voor
openbare-ordehandhaving en zijn er ook opleidingen gekomen voor
grootschalig en bijzonder optreden
- Uit onderzoek bleek onder andere dat ernstige of grootschalige
ordeverstoringen beperkt voorkomen
- Geplande ordeverstoringen rond evenementen zijn schaars
- Gelegenheidsordeverstoorders zijn incidenteel betrokken bij ordeverstoringen
- Notoire orderverstoorders verstoren stelselmatig de orde bij verschillende
gelegenheden
- Om op lange termijn ordeverstoringen te voorkomen, is de persoonsgerichte
aanpak van notoire ordeverstoorders cruciaal
- Het voorkomen van verstoringen door gelegenheidsverstoorders vergt vooral
het gunstig beïnvloeden van de gelegenheid (het evenement)
- Evenementen(vergunningen)beleid ontbreekt aan een eenduidig integraal
risicomodel voor evenementen en aan landelijke handvatten
, - Gemeente, politie en anderen beschikken inmiddels wel over voldoende
bevoegdheden om grootschalige ordeverstoringen tegen te gaan en te
bestrijden
- De belangrijkste lessen uit het internationale onderzoek zijn gelegen in een
hernieuwde bewustwording van datgene waar het steeds om gaat bij het
managen van publieke evenementen: een gedegen voorbereiding, het
voorkomen en bepreken van gelegenheden voor ongestraft geweldgebruik,
het monitoren van het gedrag van betrokkenen, het vroegtijdig, kleinschalig
interveniëren en het op een geloofwaardige wijze vriendelijk en streng
hanteren en handhaven van tolerantiegrenzen
Het bevoegd gezag en de handhaving van de openbare orde:
- Krachtens de Gemeentewet is de burgemeester met uitsluiting van andere
gemeentelijke bestuursorganen belast met de handhaving van de openbare
orde in de gemeente
- De burgemeester is conform de Politiewet ook het bevoegd gezag voor het
handelen van de politie op het gebied van de ordehandhaving en moet
daarover verantwoording afleggen aan de gemeenteraad
- Naar aanleiding van problemen die zich voordeden bij de grootschalige
ordeverstoringen in de jaren ’60 van de vorige eeuw is het zogenaamde
driehoeksoverleg ontstaan tussen burgemeester, officier van justitie als
verantwoordelijke voor de handhaving van de rechtsorde, en korpschef
- De burgemeester kan voorwaarden stellen aan evenementen (of ze in het
uiterste geval verbieden) ‘ter bescherming van de gezondheid, in het belang
van het verkeer of ter bestrijding of voorkoming van wanordelijkheden’.
- Op grond van de Gemeentewet kan de burgemeester bevelen geven en
verordeningen uitvaardigen
- De rechterlijke en bestuurlijke controle over het gebruik van gemeentelijke
noodbevoegdheden zijn beperkt
- Volgens het kenbaarheidsvereiste dienen degenen die verondersteld worden
zich te houden aan een bevel op de hoogte gesteld te worden van de inhoud
van het bevel, maar dit gebeurt in de praktijk niet altijd
- Toepassing van noodbevoegdheden ter handhaving van de openbare orde is
vooral gerelateerd aan de moeilijkheid die het Openbaar Ministerie heeft met
het optreden tegen massaal gepleegde strafbare feiten
- Op bevoegdheid van de burgemeester kunnen grote groepen
ordeverstoorders onder politiedwang op een bepaalde locatie voor korte tijd
(maximaal 12 uur) worden vastgehouden; dit is bestuurlijke ophouding
- De regeling van het Rechterlijk bevel tot handhaving van de openbare orde is
verruimd tot grootschalige ordeverstoringen
- In diverse andere landen spelen burgemeesters geen of ene kleinere rol bij de
handhaving van de openbare orde
- In landen met een common law traditie gaat het om operational independence
- In Nederland worden burgermeesters benoemd
, - De afgelopen decennia is de invloed van het lokaal bestuur op de aanstelling
van de burgemeester uitgebreid en zijn er plannen gemaakt om een direct
gekozen burgemeester in te voeren
Informatie-inwinning en openbare-ordehandhaving:
- De politie wint informatie in om de burgemeester in staat te stellen de door
hem te nemen beslissingen ter handhaving van de openbare orde te nemen
- Kenmerkend voor de te nemen beslissingen in het kader van de openbare-
ordehandhaving is dat informatie nodig is over de bewegingen en activiteiten
van groepen van personen en over de eventuele gevolgen daarvan voor de
openbare orde
- In april 1999 stelde een commissie voor om een wettelijke regeling te treffen
voor de informatie-inwinning in het kader van de openbare orde
- De ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Justitie
waren echter van mening dat geen aparte wettelijke regeling nodig was omdat
de Politiewet al veel ruimte zou bieden voor verschillende methoden om
informatie in te winnen, in het bijzonder voor observatie en de inzet van
informanten
- Er werd een handleiding voor de praktijk opgesteld
- Ondanks dergelijke toepassingsmogelijkheden blijft voor sommigen de
behoefte aan duidelijker (en meer) bevoegdheden voor informatie-inwinning
ten behoeve van de openbare-ordehandhaving bestaan
Legitimiteit en effectiviteit van openbare-ordehandhaving:
- Er wordt vaak spanning ervaren tussen de legitimiteit en de effectiviteit van
politieoptreden ter handhaving van de openbare orde
- Nader onderzoek naar grootschalige ordehandhaving maakte duidelijk dat
politieoptreden vooral dan tot problemen of kritiek leidt als het ontbreekt aan
balans en als de inzet, het optreden of de bejegening niet bij de
daadwerkelijke situatie past
- Als gevolg van dit soort bevindingen is de afgelopen jaren een ontwikkeling op
gang gekomen naar flexibeler vormen van grootschalig optreden
- Overtuigen en begeleiden zijn belangrijker geworden dan bestrijden,
schakelen tussen verschillende geweldsniveaus is vereist en flexibel op- en
afschalen moet vanzelfsprekend worden
- Internationaal wordt wel onderscheid gemaakt tussen verschillende stijlen van
openbare-ordehandhaving
- Bij een escalated force-benadering is er eenzijdige aandacht voor riot control
(‘hard’, repressief, reactief en meer op confrontatie gericht), is de benadering
paramilitair en worden oplossingen vaak gezocht in meer en verdergaande
technologie, (geweld)middelen en bevoegdheden
- Bij een minder eenzijdig op riot control gerichte benadering is er meer
aandacht voor handhaving van mensenrechten en toepassing van principes
van ‘community policing’
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller isatas09. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.52. You're not tied to anything after your purchase.
