Summary
samenvatting preventie: kinderen en jongeren
- Course
- Institution
dit is een samenvatting van de slides, aangevuld met eigen notities.
[Show more]
Seller
Followlunathijssen
Reviews received
Content preview
PREVENTIE: KINDEREN EN JONGERENCOLLEGE 1 – DEEL 1: INLEIDING OVER PREVENTIE
INLEIDING
2 vb’en
- Tools of mind: programma kleuteronderwijs in VS, gericht op bevorderen executieve functies bij
kleuters (functies onderliggend/noodzakelijk bij leren en gedragscontrole)
3 grote: WG, cognitieve flexibiliteit, effortful control (onderdrukken dominante R tvv meer
wenselijke R)
Hier:
o Eerst bewegen, dansen, leuke sfeer, vrij bewegen…
o Effortful control: op moment in ongemakkelijke houding gaan staal
o Impulsen onderdrukken om in focus te gaan
Speelse manier om kinderen te leren tot gedragsregulatie te komen
- Mindfulness: klassen in high school in VS
Betekent veel voor jongeren + helpt om met problemen om te gaan
Kern v preventie: voorkomen is beter dan genezen
KB 26/04/2019: criteria tot erkenning als klinisch psycholoog
“De onderscheidende kennisdomeinen zijn domeinen die specifiek zijn voor de klinisch psycholoog, het
gaat om volgende domeinen:
1. Klinische psychologie met focus op versch doelgroepen, benaderingen en referentiekaders;
2. Gezondheidspsychologie en psychosomatiek;
3. Psychopathologie en psychiatrie;
4. Psychologisch assessment, psychodiagnostiek en psychometrie;
5. Klinisch psychologische interventie en preventie en het klinisch onderhoud;
6. Stages en andere vormen v werkveldintegratie.”
WAT IS PREVENTIE? VORMEN VAN PREVENTIE?
Preventie:
- “Behavioral, biological, or social interventions intended to reduce the risk of disorders, diseases,
or social problems for both individuals and entire populations”
- Wortels in geneeskunde
Lichamelijke ziekten
Later: psychische stoornissen (Caplan) en sociale problemen
Centrale rol voor edpidemiologie: studie freq v voorkomen en verspreiding v ziekten en
stoornissen in populatie
- Nadien ook uitgebreid naar andere wetenschappelijke disciplines/domeinen, incl psychologie
Vormen v preventie:
- Indeling Caplan
Obv ernst v probleem/stoornis
Vormen
o Primair
Wat? Voorkomen v stoornis voordat symptomen optreden
Wie? Hele populatie (kan ook gaan over alle jongeren in VL…, bv kind & gezin)
1
☾ Luna Thijssen
, o Secundair
Wat? Voorkomen v verdere ontwikkeling ve stoornis waarvan 1e symptomen vertoond
worden (bv kleuters die al zekere mate v proactief agressief gedrag vertonen
gedragsstoornis zou kunnen optreden later, hier al interventies doen zodat dit zo
goed mogeijk voorkomen kan worden)
Wie? Groep die deze symptomen vertoond
o Tertiair
Wat? Voorkomen v neg gevolgen v stoornis (bv voorkomen suïcide poging, opname…
tijdens depressieve stoornis)
Wie? Groep die stoornis vertoont
Kritiek:
o Tertiaire preventie = preventie?
Al stoornis vertonen, dus kan je nog wel over preventie spreken? Dan is bijna alle
psychologische hulpverlening en interventie al preventie
o Dekt niet volledige domein v preventie
Initiatieven voor risicogroepen die nog geen symptomen vertonen?
Bv scheiding ouders is risico voor welbevinden kinderen
o Sterke nadruk op stoornis/ziekte/problemen
Gezondheid meer dan afwezigheid ziekte
Doel = ziektevrij leven?
Aanname dat betrouwbare diagnoses v stoornissen mogelijk zijn, minder objectief
voor psychische stoornissen
Ook kennis nodig over oorzaken/antecedenten
- Indeling US Institute of Medicine (IOM)
Committee on the Prevention of Mental Disorders
Stand v zaken preventieonderzoek geestelijke gezondheid
Preventie beperkt tot dienstverlening voor psychische stoornis
(wanneer stoornis: remediëring/ behandeling)
Indeling obv doelgroep
o Universele preventie
Wie? Hele populatie, geen onderscheid volgens ind risico (kan land, leeftijdsgroep,
klas… zijn)
Vergelijkbaar primaire preventie
o Selectieve preventie
Wie? Groep met verhoogd risico
Bv kinderen v gescheiden ouders
o Geïndiceerde preventie
Wie? Personen die symptomen vertonen, maar nog niet (volledig) beantwoorden aan
de diagnostische criteria vd stoornis
Vergelijkbaar secundaire preventie
Actie ondernemen om te vermijden dat stoornis zal optreden
Kritiek:
o Blijft uitgaan v deficit model alternatief model Weisz: mental health intervention
framework
Wellness promotion
Universal prevention
Selective prevention
Indicated prevention
Therapeutic intervention
o 2009: toevoeging v promotion of mental health
o
Gezondheidspromotie formeel geïntroduceerd door WHO in 1986 (Charter)
2
☾ Luna Thijssen
, - WHO def: “Het proces waardoor mensen of groepen v mensen in staat gesteld worden om meer
controle te verwerven over de determinanten v hun gezondheid, en zo hun gezondheid te
verbeteren”
- Actieterreinen
Health public policy (gezond openbaar beleid): goed GZ beleid op niveau v openbare
diensten en politiek ve land
Supportive environments (ondersteunende omgeving)
Community involvement (lokale gemeenschap waar mensen deel v uitmaken (gemeente)):
moet betrokken zijn bij de mensen en deze ondersteunen
Individu: werken met ind’en (zoals bij mindfulness vb)
Reorient health services (heroriënteren GZZ): dichter bij de mensen brengen
Tot slot:
- Begrippenkader in ontwikkeling
- Invloed medisch model: begrijpelijk, omdat preventie vaak vanuit dat beleidsdomen
gefinancierd (ook in VL)
(PREVENTIEF) GEZONDHEIDSBELEID: RICHTEN NAAR VERSCHILLENDE NIVEAUS
Stepped care benadering
Vb’en: interventiespectrum v Mrazek & Haggerty, preventiepiramie Deklerck, 3 tier model in US
onderwijs, zorgcontinuüm in VL onderwijs (M-decreet), aanbod mentaal welbevinden studenten
KUL
Zie dia 20-24
PREVENTIE VOOR KINDEREN EN JONGEREN
BELANG VAN PREVENTIE IN KINDERTIJD/ADOLESCENTIE
Hoge prevalentie v problemen
- Mentale stoornissen wereldwijd in stijgende lijn
- Meta-analyse
241.000.000 kinderen en adolescenten (13.4%)
Vooral: depressie, angst, externaliserend gedrag, ADHD
Wat met impact COVID-19?
- 116 studies, bijna 130.000 K&J
Covid-gerelateerde angst
Meer angstige problemen en depressieve symptomen dan pre-covid
Stemmingsproblemen hadden duidelijke piek in 20-21 covid,
hierna gedaald, maar nog altijd hoog. Gelijkaardig voor angst
Verhoging kan te maken hebben met feit dat drempel verlaagd is
om CLB te contacteren
Meer problemen bij oudere adolescenten, meisjes en neurodiverse
jongeren en jongeren met chronische fysieke problemen
- HBSC-studie
Levenstevredenheid gedaald vanaf 2018, vooral voor meisjes
Waarom stijgen mentale GZ problemen bij k&j?
- Recente review: internaliserende problemen
3
☾ Luna Thijssen
, Gestegen bij adolescenten in laatste decennia
Hoger + sterkere stijging bij meisjes dan bij jongens
Hoe kunnen we die evoluties verklaren? Welke risicofactoren voor internaliserende
problemen zijn er (meer) gestegen (bij meisjes dan bij jongens)?
- Review Reyes & Platt
No simple stories
“Primary hypotheses for the reasons underlying these increases include population level
shifts in puberty towards younger ages, digital technology and social media use, and
economic factors, among other less studied mechanisms”
- Vroegere start puberteit
Leeftijd begin puberteit doorheen de tijd gedaald
Sterker aangetoond voor meisjes dan voor jongens
Effect v geslachtshormonen op stemming
Stress door vroege verschijning secundaire geslachtskenmerken
Stress door potentiële mismatch tss fysieke en cognitieve/emotionele maturiteit
- Macro-economische ontwikkelingen
Stijgende economische ongelijkheid
Dalende middenklasse (meer gezinnen moeite om hoofd boven water te houden)
Grote recessie 2007-2009: meeste impact gezinnen, sterkste stijging mentale problemen bij
kinderen
Double disadvantage: kinderen in economische gedepriveerde sit’s meer risico op mentale
problemen in contexten met grotere inkomensongelijkheid
o Zowel materiële als relatieve deprivatiemechanismen
- Gebruik digitale technologie
Onderzoek: meer tijd op schermen – meer internaliserende problemen
o Mogelijke verklaringen:
Minder face-to-face interactie met peers
Meer sedentaire activiteiten
Verstoring v slaap
Blootstelling aan stresserende content (bv klimaat, oorlogen)
o Maar: veel cross-sectioneel onderzoek
Oorzaak – gevolg?
Vooral onderzoek naar tijd op schermen, wat met kwaliteit v activiteiten en
interacties, dit een grotere invloed?
Weinig onderzoek over pos gevolgen v schermgebruik
- Sociale media
Mogelijke effecten op mentale gezondheid door:
o Sociale vergelijking en als gevolg lager zelfbeeld
o Cyberpesten
o Mogelijke verklaringen gebruik digitale technologie (hierboven)
Gemengde bevindingen over links met internaliserende problemen
o Vaak gevonden: lage en hoge mate v gebruik meer problemen dan matig gebruik
o Maar: kleine effecten, niet consistent gevonden, veel cross-sectioneel onderzoek, focus op
tijd en niet kwaliteit
o Exp volwassenen: evidentie voor nadelig effect
Digitale omgeving bestuderen als specifieke context, naast andere, in leven v jongeren:
meer aandacht voor gedrag, interacties, emoties dan enkel voor tijd in die omgeving
- Gender(on)gelijkheid in onderwijs
Traditioneel: genderongelijkheid in opleiding (jongens > meisjes)
Recent: wereldwijd evenveel meisjes als jongens LO/SO, meer meisjes HO
Toenemende stijging opleidingsniveau, toenemend welbevinden?
o Nee
o Meer mensen met hoge opleiding, kennisgebaseerde economie: hogere opleiding wordt
belangrijker meer stress
4
☾ Luna Thijssen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lunathijssen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.69. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53340 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now