Samenvatting Psychische aandoeningen en verslavingen | DT4.3-SWGGZBK-16
4 views 0 purchase
Course
Psychische aandoeningen
Institution
Christelijke Hogeschool Ede (CHE)
Book
Psychische aandoeningen
In deze samenvatting komt alle stof voorbij die je moet leren voor het tentamen: DT4.3-SWGGZBK-16
Ik heb de samenvatting gemaakt aan de hand van de studiehulp.
Dit tentamen heb ik in 1 keer gehaald met een 8.6
LET OP:
Niet alles is samengevat. Wel staat er in de samenvatting als er iets gele...
4.3 basiskennis Psychische aandoeningen
Leertaak 1 Visie op de cliënt – Benaderingswijze
Waarom van belang →
Een ggz-agoog - een sociaal werker in de ggz - kan een belangrijk tegenwicht bieden aan de
overwegend medische benadering in de psychiatrie en kan collega-hulpveleners helpen zich bewust
te worden van hun manier van kijken naar mensen met psychiatrische problematiek. Met een
benadering die niet alleen aandacht heeft stoornissen en beperkingen, maar ook voor
omgevingsfactoren en herstelpotentieel en ontwikkelingsmogelijkheden bij de cliënt zelf, kan de
ggz-agoog een belangrijke rol spelen als ondersteuner van herstelprocessen.
Boek – Psychische aandoeningen
1.3→ De medische benadering van psychische klachten
in de ggz is de medische benadering ( = de benadering van psychische problemen als
(hersen)ziekten of ziekenverschijnselen. Op basis van die verschijnselen wordt een diagnose
gesteld) nog dominant aanwezig. Diagnose = uitgangspunt van behandeling → medicatie
belangrijke plaats innemen. In deze benadering staat de stoornis / probleem centraal. Vrij weinig
oog voor iemands levensverhaal. Wanneer probleem gedefinieerd is , is er weinig aandacht voor het
ontstaan, de oorzaak.
1.3.1→Symptoomnetwerken
in klassieke medische benadering zijn symptomen een uiting van een ziekte (hoofdpijn, duizelig →
hersentumor) men dacht heel lang dat psychische klachten verklaard konden worden door een
onderliggende ziekte. Het concept symptoomnetwerken heeft een andere opvatting over
symptomen→ de symptomen zelf en hun onderlinge relaties gezien als het probleem. De
veronderstelling dat er een ziekte onder ligt, is helemaal niet nodig. Wat is wel nodig volgens het
symptoomnetwerken? De symptomen , hun onderlinge relaties, de mogelijke herkomst ervan en de
betekenis van de klachten worden besproken, en dat de vicieuze cirkel wordt doorbroken.
De netwerkbenadering van symptomen biedt ook een verklaring voor comorbiditeit → blz. 22-23
1.3.2→ Transdiagnostische factoren
transdiagnostische kenmerken → veel hulpvragers, ongeacht hun diagnose, hebben veel
overeenkomende kenmerken. Term wordt gebruikt om aan te geven dat het gaat om kenmerken die
niet specifiek aan een diagnostische criteria zijn gebonden maar door de grenzen van deze
categorieën (transdiagnostisch) heen lopen.
Beter zou zijn om te spreken over ‘gemeenschappelijke factoren bij verschillende psychische
aandoeningen’ het gaat hierbij om de volgende factoren:
• overeenkomende biologische factoren
• overeenkomende psychologische kenmerken
• overeenkomende gedragingen en symptomen
• traumatische ervaringen in het verleden
• dezelfde therapieën zijn werkzaam
blz. 25-26 verdere toelichting
,1.5 → De sociaalpsychiatrische benadering
onderscheidt zich van de klinische, medisch georiënteerde psychiatrie doordat ze vreemde
gedragingen van mensen niet opvat als symptomen van een ziekte, maar als reactie op wat zij in hun
leven hebben meegemaakt en hoe zij dat hebben ervaren.
Blz. 29 toelichting
1.6 → Culturele aspecten van psychische klachten en psychische gezondheidszorg
lezen
3.4 → Sociale factoren
de sociale verbanden waarin wij opgroeien en ons leven leiden bepalen sterk onze fysieke en
mentale gezondheid, en spelen ook een belangrijke rol in de ontwikkeling van psychische
kwetsbaarheid en psychische aandoeningen.
Wat weet je na paragraaf 3.4? de rol van sociale factoren bij het ontstaan en in stand houden van
psychische problematiek.
Hierbij gaat het om ‘kleine’ en ‘grote’ sociale verbanden
3.4.1 → Het gezin van herkomst
de basis voor psychische problemen kan in het gezin van herkomst op verschillende manieren
gelegd worden:
• onvoorziene moeilijke gezinssituaties
• (psychische) problemen of pedagogische incompetentie van ouders
• intergenerationele dynamiek
• onveiligheid door huiselijk geweld, seksueel misbruik of andere traumatiserende
gebeurtenissen
blz. 92-96
Hoofdstuk 4 – Een visie op psychische aandoeningen die leidend is voor de rest van dit boek
4.1 → Het medisch model is ontoereikend
het medische model is niet toereikend om mensen met psychische aandoeningen te ondersteunen in
hun herstel. De medische benadering heeft verschillende beperkingen:
1. Er blijkt geen specifieke relatie te zijn tussen genetische afwijkingen en psychische
aandoeningen. We moeten dus niet doen alsof we met een psychiatrische diagnose een
medische aandoeningen hebben vastgesteld waardoor we weten wat er aan de hand is.
2. De complexiteit en de dynamiek van psychische problematiek is niet te vangen onder de
noemer van enkelvoudige ‘ziekte’.
, 3. Door de nadruk op classificatie of diagnoses blijven belangrijke contextuele aspecten van
psychische aandoeningen vaak onderbelicht, evenals de gevolgen van het sociale leven.
4. De stigmatiserende werking van psychiatrische diagnoses is een zeer groot nadeel.
4.2→ De sociale context waarin psychische klachten ontstaan speelt een cruciale rol
mensen zijn geen opzichzelfstaande individuen, maar leven in een sociale context en functioneren
in sociale verbanden.
Voor herstel geldt: de kans hierop neemt in belangrijke mate toe wanneer geboden zorg zich niet
alleen richt op de psychische klachten, maar ook op behoefte aan sociale steun en zinvolle
dagbesteding.
4.3 → Een persoonlijke benadering is noodzakelijk
omdat psychische aandoeningen geen ziekten zijn die met standaardprogramma’s te behandelen is
het noodzakelijk om ze op een persoonlijke manier te benaderen, wat betreft zowel de diagnostiek
als de behandeling.
Van Os beschrijft wat hij persoonlijke diagnostiek noemt:
1. Wat is er met je gebeurd?
2. Wat is je kwetsbaarheid en je weerbaarheid?
3. Waar wil je naartoe?
4. Wat heb je nodig?
Door deze vier vragen als leidraad te gebruiken komt de focus niet te liggen op de klachten en de
stoornissen, maar komt de hulpvrager echt centraal te staan met zijn persoonlijke verhaal.
Voor het in kaart brengen van iemands kwetsbaarheid en weerbaarheid zijn de volgende punten van
belang:
• Hulpvrager zelf is actief betrokken bij het in kaart brengen van zijn klachten en krachten.
• Door middel van participerende zelfkwantificatie moet niet alleen naar klachten of negatieve
ervaringen worden gevraagd, maar ook naar positieve.
• De classificaties van de DSM zijn niet helpend en niet nodig om iemands symptomen te
labelen, maar de labels hoeven ook niet te worden afgeschaft.
4.4→ Het herstelperspectief is leidend
in eerste plaats stelt de herstelgerichte benadering de persoon met psychische klachten centraal. In
tweede plaats impliceert een herstelgerichte benadering dat herstel mogelijk is. Ten derde richt de
herstelbenadering de aandacht niet alleen op de psychische klachten, maar ook op alle belangrijke
aspecten van het leven: het dagelijks functioneren, functioneren in sociale relaties, participatie in de
maatschappij, persoonlijke identiteit en zin- en betekenisgeving.
Samen met depressies zijn de angststoornissen de meest voorkomende psychiatrische problemen in
de algemene bevolking. Alleen al om die reden moet je er het nodige van weten. Angstproblematiek
kan een vergaande invloed hebben op iemands leven en dat van zijn naasten. Als hulpverlener moet
je je daar goed van bewust zijn en weten hoe je iemand en zijn naasten kunt ondersteunen in het
herstellen van (ernstige) angstproblematiek.
Boek – Psychische aandoeningen
5.1→ Angstproblematiek
als angst de aandacht opeist heeft dat invloed op wat iemand verder nog kan zien of ervaren, op de
mogelijkheid om afwegingen te maken en daarmee ook op beslissingen op de beslissingen die hij
neemt en het vertoonde gedrag. De veranderingen in het denkpatroon bij mensen met
angstproblematiek zijn zo invloedrijk en dominant aanwezig dat ze een belangrijke verklaring
bieden voor het gedrag dat daaruit voortkomt.
Concentratie op datgene waar je bang voor bent vermindert het geven van aandacht aan andere
zaken.
Een centraal kenmerk van angst is het willen vermijden van de angstprikkel → vermijden van angst
→ angst breidt uit
5.2 → De oorzaak van angstproblematiek
Samenspel van verschillende factoren. Mogelijke oorzaken:
• jong aangeleerd om zorgen te maken
• gezinssituatie
• erfelijkheid
• stressvolle gebeurtenissen
• beperkte sociale vaardigheden → angst wanneer ze zich in een sociale situatie niet goed
kunnen handhaven
• gepest worden
5.3→ Het beloop van angstproblematiek
ontstaat op verschillende leeftijden. Veel mensen beginnen niet zelf over angstklachten. Komen bij
de huisarts met lichamelijke problemen, slaapproblemen, prikkelbaarheid, concentratieproblemen
etc. ook bij depressie of verslaving is de kans groot dat dit samengaat met angstproblematiek.
Kinderen uiten angst door klachten over hoofd- en buikpijn, problemen met afscheid nemen, n
inslapen, nachtmerries, niet naar school willen, eindeloos vragen om geruststelling. Naarmate
mensen op jongere leeftijd angstproblemen ontwikkelen is de kans groter dat dit van invloed is op
hun persoonlijke ontwikkeling en dat ze later persoonlijkheidsproblematiek ontwikkelen met
afhankelijk, vermijdende en/of dwangmatige kenmerken.
5.4 → Soorten angst
variatie in angsten is groot. Hoewel hier onderscheiden in verschillende soorten, is er ook veel
overlap in transdiagnostische factoren.
Elke specifieke fobie geeft een vergelijkbaar beeld te zien: een groeiende angst en sterk vermijdend
gedrag.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller naomiriemens2000. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.75. You're not tied to anything after your purchase.
