Summary
Samenvatting - Wetenschapsfilosofie en Methodologie
- Course
- Institution
Samenvatting van de hoorcolleges van het vak Wetenschapsfilosofie en Methodologie
[Show more]
Seller
Follow
estelledecroon
Content preview
hoor colleges w etenschapsfi losofi e enm ethodologie
hoorcollege 1
h et huidige pr obleem m et feiten
★ wat is er gebeurd met feiten?
★ flat earth society
★ waarom is het belangrijk om feiten te weten?
○ om keuzes te maken
○ om beslissingen te nemen
○ om beleid te maken
○ om onderscheid te kunnen maken tussen waar en niet waar
★ waar kijken we meestal naar voor de feiten?
○ wetenschap als de kroonjuweel van het menselijk denkvermogen
‘crowning achievement of the human mind’
○ wetenschap: natuur- en sociale wetenschappen
★ de verworvenheden van wetenschap: technische feiten/toepassingen (bijv.
vaccins)
tw ee fi losofi sche posities t.o.v. w etenschap
★ niet iedereen is ervan overtuigd dat de verworvenheden van wetenschap (of
wetenschap in het algemeen) goed zijn
★ twijfel zaaien bijv. over vaccins
★ twee posities:
○ sciëntisme = wetenschap is verreweg superieur aan alle andere
pogingen om kennis te borgen: wetenschappelijke wetten bieden
zekerheid.
■ onze geest is een perfecte spiegel van de werkelijkheid
■ het tijdperk van de wetenschap is het tijdperk van de zekerheid
■ key words: feiten, zekere kennis, absolute, één
wetenschappelijke rationaliteit
■ geassocieerd met: modernisme = modern denken: rationeel
redeneren, zelf denken
■ belangrijkste ideeën: wetenschap is de enige methode om zekere
kennis te verkrijgen, wetenschap gaat over alles (geen grenzen)
○ scepticisme = wetenschap geeft geen zekerheid, het is gelijk aan andere
vormen van kennis, wetenschap is een geloof.
, ■ onze geest is een gebroken spiegel
■ kritische filosofie t.o.v. wetenschap
■ key words: kennis en feiten zijn sociale constructies, relativisme
(‘alles is relatief’)
■ geassocieerd met: postmodernisme = post (na) modernisme,
pluralistische denken
■ belangrijkste ideeën: geen objectiviteit, onzekerheid, kennis =
onderdrukkende macht, wetenschap is een ideologie
■ paul feyerabend
● icoon (= symbool of vertegenwoordiging) van scepticisme
● anything goes
● in de wetenschap zou een carnaval van methodes
toegestaan moeten zijn
● werd als een familieruzie onder filosofen
● filosofisch scepticisme is kritische denken over
wetenschap binnen de grenzen van de filosofie
filosofisch scepticisme:
voltairiaans scepticisme:
twijfel aan instituties (niet alleen formele instituties….)
wetenschappelijk scepticisme:
alle kennis/bewijs benaderen met gerede twijfel totdat de waarde ervan bewezen is
(kritisch denken over/binnen de wetenschap - ( peer review systeem)
domatisch scepticisme:
twijfel aan alle kennis; kennis is onmogelijk (dogma = doctrine, onweerlegbaar waar)
nihilistisch scepticisme:
kennis is altijd onmogelijk en daarom moeten we ook niet handelen (nihilisme= alles
is betekenloos/zinloos)
■ filosofische scepticisme is verbonden met het scepticisme in de
samenleving
● een radicale interpretatie van het filosofisch scepticisme is
als een uitslaande brand geworden in de huidige
samenleving
● scepticisme in de filosofie heeft de sceptische krachten in
de samenleving ontketend
● CW: misinformatie/desinformatie
, ■ scepticisme op persoonlijk niveau: iedereen heeft zijn eigen
perceptie, niet zijn eigen waarheid, waarheid is niet hetzelfde als
perceptie
■ scepticisme op maatschappelijk niveau
★ we moeten allemaal het idee serieus nemen dat ieder van ons het fout kan
hebben: gematigd scepticisme
tw ee basis posities t.o.v. w etenschap in de sam en levin g
★ ontkenning / complotdenken
○ ontkennen wetenschappelijke feiten
○ presenteren hun eigen ‘alternatieve feiten’
○ kan leiden tot complot denken: we zijn allemaal slachtoffers van een
groot complot tegen de mensen/het volk
★ wetenschappelijk scepticisme
○ verdedigers van wetenschap in het publieke debat
○ behandel alle bewijzen met redelijke twijfel
○ onderzoek argumenten, methoden en conclusies op een strenge manier
★ twee gespiegelde debatten over feiten, waarheid en kennis
w at is ken n is?
★ wetenschapsfilosofie: speciale tak van de filosofie: analyseert de
onderzoeksmethoden die worden gebruikt in de wetenschappen
★ metatheorie = theorie over theorie
★ plato (428 v.c. - 348 v.c.)
★ schreef dialogen met socrates in de hoofdrol (= protagonist)
★ eerste tekst over kennis in de historie
★ socratische methode: q&a sessies om tot ware kennis te komen door
dialectische dialoog (= kritisch redeneren met tegenspraak)
★ theaitetos, meno, de ideale staat (republic)
★ plato in theaitetos (369 v.c.)
○ antwoord 1: kennis is perceptie
○ antwoord 2: kennis een waar oordeel
○ antwoord 3: kennis is een waar oordeel met redenen
★ standaard filosofische definitie vandaag:
○ kennis = een gerechtvaardigde, ware overtuiging (justified true belief)
of: ‘waar oordeel met redenen’
○ waar = corresponderen met de feiten (= correspondentietheorie van de
waarheid)
○ gerechtvaardigdheid = met een goede reden
○ zonder redenen/rechtvaardiging telt een overtuiging niet als kennis
, ○ en het moet ook waar zijn: er horen goede redenen te zijn om een
overtuiging te geloven
h oe ver kr ijgen m ensen kenn is?
★ plato legde dit uit in de allegorie van de grot in de ideale staat (allegorie = een
manier om een gedachte uit te drukken door middel van een beeld)
★ een van de meest opmerkelijke gedachte experimenten aller tijden
★ het is een verhaal over het verschil tussen schijn en werkelijkheid (nog steeds
geldig vandaag)
★ ckskantwoord: rationalisme
★ mensen zitten volgens de grot allegorie vast in hun eigen hoofd / cultuur /
werkelijkheid waardoor ze nooit de echte realiteit te zien krijgen, dit gebeurt
pas als ze de ‘grot’ verlaten
★ mensen die vertrouwen op zintuiglijke ervaring zijn als gevangen in een grot:
zij zullen nooit echte kennis verwerven; zij verwarren schijn met werkelijkheid
★ de filosoof is erin geslaagd zich uit de grot te bevrijden en de werkelijkheid te
zien: de wereld van de vormen
★ door de rede en denken kunnen we ontsnappen aan de wereld van louter
verschijning
hoorcollege 2
h oe kr ijgen w e toegan g tot ken n is? plato’s an tw oor d: r ation alism e
★ theorie van de vormen
○ denken aan de eeuwige vorm (universele) van de wereld van vormen
(ideeën); onze onsterfelijke ziel behoort tot die wereld
○ twee werelden: wereld van de vormen (realiteit) en de natuurlijke
wereld waarin we leven (verschijnselen)
○ we hebben allemaal aangeboren (vanaf de geboorte) ideeen, bezitten
alle kennis als we geboren worden = nativisme
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller estelledecroon. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now