Summary
Samenvatting Gedragsneurowetenschappen deel 2 hoofdstuk 3, 8, 9 en 10
- Course
- Institution
Samenvatting Gedragsneurowetenschappen deel 2 hoofdstuk 3, 8, 9 en 10
[Show more]
1 review
By: buysheike • 4 year ago
Seller
Follow
freyanelen
Reviews received
Content preview
3. Structuur van het zenuwstelsel3.1 Basiskenmerken van het zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit het brein en het ruggenmerg die samen het centrale zenuwstelsel
vormen. Het zenuwstelsel bestaat eveneens uit hersenzenuwen, ruggengraat-zenuwen en perifere
ganglia, die samen het perifere zenuwstelsel vormen.
Centrale zenuwstelsel:
- Ruggenmerg
- Hersenen
▪ Telencephalon
▪ Diencephalon
▪ Cerebellum
▪ Hersenstam
o Medulla oblongata
o Pons
o Mesencephalon
Petrifieer zenuwstelsel:
- Somatische zenuwstelsel
- Autonoom zenuwstelsel
▪ Sympathisch ZS
▪ Parasympatisch ZS
▪ Enterisch ZS (plexus van
zenuwen rond ingewanden
Het CZS wordt omgeven (en beschermd) door bot: Het brein wordt omgeven door de schedel en de
ruggengraat bevat een wervelkolom (~ vertebral column). Onze hersenen bestaan uit neuronen,
gliacellen (cellen in het brein die de neuronen verzorgen, steunweefsel) en andere ondersteunende
cellen. Zie p. 73 figuur 3.1.
1
,Het brein is het meest beschermde orgaan van het lichaam en wordt beschermd door een taaie en
benige schedel en cerebraal vocht (~ cerebrospinaal vocht) (CSV). De hersenen krijgen een
overvloedige en continue toevoer van bloed, en dit voor ongeveer 20% vanuit het hart (i.t.t. andere
organen die bloedtoevoer krijgen afhankelijk van wat ze nodig hebben). De hersenen worden ook
chemisch beschermd door de bloed-hersenbarrière.
De hersenen kunnen slechts een kleine hoeveelheid van hun ‘brandstof’ (voornamelijk glucose)
opslaan en het kan geen (tijdelijke) energie opbrengen zonder zuurstof (i.t.t. bv. spieren) → vandaar
continue bloedtoevoer nodig! Wanneer de hersenen gedurende één seconde geen bloedtoevoer
krijgen, verbruiken ze veel van de opgeloste zuurstof. Langdurigere onderbreking van de
bloedtoevoer (6 seconden) heeft als gevolg dat men het bewustzijn verliest. Permanente
hersenschade treedt al binnen een paar minuten op.
3.1.1 Anatomische richtingen → OOK DEEL RIK
Zie p. 74 figuur 3.2 en p. 75 figuur 3.3
De voorkant wordt ‘anterior’ genoemd en de staart is ‘posterior’. ‘Rostraal’ staat voor in de richting
van de neus of de mond en ‘caudaal’ voor in de richting van de staart. De bovenkant van het hoofd
en de achterkant maken deel uit van de ‘dorsale’ oppervlakte, terwijl het ‘ventrale’ oppervlakte
gepositioneerd staat richting de grond.
De vooraanzichten van zowel de alligator als de mens illustreren de termen ‘lateraal’ en ‘mediaal’:
naar de zijkant en naar het midden.
Ipsilateraal verwijst naar structuren aan dezelfde kant van het lichaam, terwijl contralateraal verwijst
naar structuren aan de tegenovergestelde kant van het lichaam.
We kunnen op drie verschillende manieren snijden in het zenuwstelsel:
1. Transversale doorsnede (in de breedte): zoals het snijden van brood waardoor we een
dwarsprofiel krijgen. Een dwarse snee in het middel van de hersenen zou de hersenen in
voorste en achterste helften verdelen.
2. Horizontale doorsnede (parallel aan de grond): een parallelle snede in het midden van de
hersenen zou resulteren in het afsnijden van de bovenste helft van de hersenen, waardoor
we horizontale secties krijgen.
3. Sagittale doorsnede (loodrecht op de grond): het midsagittale vlak verdeelt de hersenen in
symmetrische rechter- en linkerhelften.
2
, – Cerebrum (grote hersenen – lichtere deeltje in midden): zitten ook kernen in van
grijze stoffen
– Structuur van witte stof: middelste deel van de hersenen = lichtere stof
– Uitlopers van hersencellen: omgeven door myeline (zorgt voor snellere transport) =
witte stof
3.1.2 Hersenvliezen
Het gehele zenuwstelsel wordt omgeven door taai bindweefsel: hersenvliezen. Deze bestaan uit drie lagen:
dura mater (buitenste laag), arachnoïdea membraan (middelste laag) en de pia mater (onderste laag):
Dura mater:
- Duurzaam, dik en taai
- Flexibel maar niet rekbaar
- Ligt over de groeven (gaat dus niet in de groeven van de hersenen!)
Arachnoidea membraan:
- Zacht en sponsachtig
- Ligt onder de dura mater
- Ligt ook nog over de groeven
Pia mater:
- Nauw verbonden met brein en ruggengraat en volgt elke hersenkronkel, gaat in de
verschillende groeven
- Het kleinere oppervlak van de bloedvaten van de hersenen en van het ruggenmerg bevinden
zich hierin
- Volgt volledig de structuur van de hersenen
Tussen de pia mater en de arachnoïdea bevindt zich een kloof, de subarachnoïdale ruimte die gevuld
is met het hersenvocht.
Het perifere zenuwstelsel is omringd door twee lagen van hersenvliezen. De middelste laag (de
arachnoïdea), met zijn geassocieerde pool van het hersenvocht, beschermt enkel de hersenen en de
ruggengraat. Buiten het centrale zenuwstelsel komen de dura mater en pia mater samen en vormen
ze een schede (omhulsel) die de hersen- en ruggengraat zenuwen en de perifere ganglia beschermen.
3
, 3.1.3 Het ventriculaire systeem en productie van cerebrospinaal vocht (hersenvocht)
Het ventriculair systeem van het brein bestaat uit een reeks van onderling verbonden holle ‘kamers’
die ventrikels worden genoemd en gevuld zijn met hersenvocht. De grootste ‘kamers’ zijn de laterale
ventrikels (bevatten de eerste en twee ventrikel), zij zijn verbonden met de derde ventrikel. De derde
ventrikel bevindt zich op de ‘middenlijn’ van de hersenen: zijn wanden verdelen het omringende deel
van de hersenen in symmetrische delen. Doorheen het midden van de derde ventrikel loopt een brug
genaamd massa intermedia en dient als referentiepunt.
Het aquaduct van Sylvius of de aquaductus cerebri (bevindt zich in het mesencephalon) is een lange
buis/holte en verbindt het derde ventrikel met het vierde ventrikel.
Ventrikels bevatten hersenvocht en spelen ook een belangrijke rol in het produceren ervan.
Hersenvocht wordt geproduceerd door speciaal weefsel met een bijzonder rijke bloedtoevoer
genaamd vaatvlies ~ choroid ~ chorioidea plexus, die uitsteek in alle vier de ventrikels. Hersenvocht
wordt continu geproduceerd, wat ook betekent dat er een manier moet zijn of een mechanisme
moet bestaan voor de verwijderen ervan.
Hersenvocht dat geproduceerd wordt door het vaatvlies van de laterale ventrikels stroomt in de
derde ventrikel. Nog meer hersenvocht wordt dan in de derde ventrikel geproduceerd en stroomt
dan verder door de aquaductus cerebri naar de vierde ventrikel, waar ook (meer) hersenvocht
geproduceerd wordt. Het hersenvocht verlaat de vierde ventrikel door smalle openingen die
verbonden zijn met de subarachnoïdale ruimte dat het brein omringt. Hierna vloeit het hersenvocht
verder door de subarachnoïdale ruimte rond in het CZS, waar het terug opgenomen wordt in de
bloedtoevoer door de arachnoïdale granulaties (kleine uitstulpingen). Deze zakvormige structuren
steken uit in de superior sagittal sinus, een bloedvat dat in de aderen stroomt en de hersenen
‘helpen’/’van dienst zijn’.
Het brein zelf is zeer zacht en geleiachtig en heeft een delicate constructie (ongeveer 1.400 gram) dat
noodzakelijk is beschermd te worden tegen bv. shocks → gebeurd door de schedel, hersenvliezen en
hersenvocht (hersenen drijven in het hersenvocht waardoor het nog maar 80 gram weegt). Ook de
ruggengraat beschermd de hersenen tegen een shock die veroorzaakt wordt door een plotse
beweging van het hoofd.
Soms wordt de stroming van hersenvocht onderbroken door bijvoorbeeld een hersentumor die
groeit in de middenhersenen en zo een druk uitoefent op het aquaductus cerebri, wat maakt dat de
stroming van hersenvocht wordt geblokkeerd. Of een ander voorbeeld: een kind dat geboren wordt
met een te kleine aquaductus cerebri, wat maakt dat een normale stroming onmogelijk wordt. Beide
voorbeelden zorgen voor een enorme druk binnenin de ventrikels omdat het vaatvlies steeds verder
hersenvocht produceert (maar het kan niet weg dus: druk). De wanden van de ventrikels gaan
uitzetten en veroorzaken een obstructieve hydrocephalus (cfr. waterhoofd). Wanneer de druk niet
wordt weggenomen, worden de bloedvaten afgesloten met permanente hersenbeschadiging en/of
de dood als gevolg. De druk kan neurochirurgisch weggenomen worden door een shunt(buis)/drain
te steken waarlangs het opgehoopte hersenvocht weg kan stromen. Deze shunt(buis) wordt
geplaatst in een van de ventrikels. Hierna wordt de shunt(buis) onder de huid geplaatst verbonden
met een overdrukklep dat geïmplanteerd wordt in de buikholte. Wanneer de druk in het brein dan te
groot wordt, laat deze klep toe dat het hersenvocht naar de buik stroomt, waarna het eventueel
opnieuw opgenomen kan worden in de bloedtoevoer.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller freyanelen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
73918 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now