Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 2 VWO 2
Van de bergen naar de zee
Paragraaf 1 De vorming van de Alpen
Leerdoelen:
1. Hoe de Alpen zijn gevormd.
2. Wat de verschillen zijn tussen een oud en een jong gebergte en waardoor die
verschillen zijn ontstaan.
3. Wat het verschil is tussen verwering en erosie.
Het ontstaan van de Alpen
De Alpen = hoogste gebergte van Europa -> 100 miljoen jaar geleden was hier een tropische
zee.
Verloop:
1. Dode resten van planen en dieren zonken naar de zeebodem en stapelden op.
2. De lagen die ontstonden werden bedenkt door zand en stenen die door rivieren naar
de zee werden gebracht.
3. Zo vormden dikke lagen sedimentgesteenten = gesteente dat ontstaan is uit materiaal
dat is aangevoerd door ijs, water en wind.
Door krachten die de aardkorst van binnenuit verandert (= endogene krachten) zijn er
breuken in de aardkorst ontstaan.
Hierdoor is de aardkorst verdeeld in een aantal schollen of platen, waarop oceanen
en continenten liggen.
Schollen bewegen; kunnen langs elkaar glijden of bewegen en op elkaar botsen ->
hierdoor ontstaan gebergten.
Ontstaan Alpen (= plooiingsgebergte)
80 miljoen jaar geleden -> plaat waarop Afrika lag bewoog naar het
noorden -> de plaat duwde sedimentgesteente in de tropische zee
(tussen Europa en Afrika) -> de zeebodem kreukelde, boog,
plooide en brak.
30 miljoen jaar geleden -> de plaat bereikte Europa, waardoor de
Alpen tegen Europa aan werden geduwd: deel van Europa
rimpelde, het gesteente werd geplooid en de plooiruggen
vormden bergen = Alpen
Metamorfe gesteenten = gesteenten die een gedaantewisseling
ondergaan: door hoge druk en hoge temperatuur kan kalksteen in
miljoenen jaren veranderen in marmer (vaak gebruikt als
bouwmateriaal).
, Verwering
De alpen is een jong gebergte (30 miljoen jaar oud).
Kenmerken jonge gebergten:
- Hoog
- Steile hellingen
- Spitse bergtoppen
- Diepe dalen
Kenmerken oude gebergten:
- Lager
- Flauwe hellingen
- Afgeronde toppen
Reden van deze kenmerken: exogene krachten = in de loop van miljoenen jaren
zorgen zij ervoor dat hard gesteente wordt afgesleten, rotsblokken worden
verbrokkeld tot grind en grind vergruist tot zand en klei = verwering.
Verweringsmateriaal = het puin wat ontstaat bij verwering (en vaak blijft liggen).
Exogene kracht = kracht die de aardkorst van buitenaf verandert.
Erosie
Verweringsmateriaal dat onder invloed van zwaartekracht van een helling afrolt of schuift,
gletsjers, rivieren de zee of de wind nemen dit mee naar andere plekken -> tijdens transport
hiervan wordt het landschap verder afgebroken = Erosie.
Hoe vlakker een gebied hoe meer verwering en erosie heeft plaatsgevonden.
Dus bij oude gebergten meer verwerking en erosie.
Sedimentatie = Als het vervoerde materiaal door gletsjers, rivieren, de zee of de wind wordt
neergelegd op een plaats en daar het landschap weer wordt opgebouwd.
Leerdoelen:
1. Hoe een gletsjer bijdraagt aan de afbraak en de opbouw van het landschap
2. Wat de kenmerken zijn van de bovenloop van de Rijn.
3. Hoe de waterval van Schaffhausen is ontstaan
Het ontstaan van gletsjers
1000den jaren geleden (ijstijd of glaciaal) -> Alpen bedenkt met Gletsjers = ijs rivieren, die
langzaam naar beneden gleden.
Grote meren in de Alpenlanden (Gardameer, Comomeer) zijn door die gletsjers uitgeslepen
en later gevuld door smeltwater.
In ijstijd -> veel neerslag in vorm van sneeuw.
Door telkens ontdooien en vriezen -> sneeuw wordt firn = korrelige, overjarige, ijsachtige
sneeuw.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mplatzek. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.