Privaatrecht
Situering van het privaatrecht
PUBLIEKRECHT VS PRIVAATRECHT
Suma diviso= het onderscheid tussen het publiekrecht en het
privaatrecht
Wat is nu het verschil:
Publiekrecht Privaatrecht
Regelt het staatsgezag en Regelt verhouddingen tussen
beoogt het algemeen belang burgers en beoogt de private
belangen
Regelt het handelen van de Het privaatrecht regelt:
overheid: - Regels inzake huwelijk,
- Werking van de overheid erfrecht, afstamming,
- Onderlinge verhouding aansprakelijkheidsrecht
tussen overheidsorganen - Contracten tussen
- Verhoudingen tussen particulieren onderling
overheidsorganen en (koop huis of brood,
burgers aannemingscontract
bouw huis, huur kot
Uitzonderlijk regelen van
verhouding tussen burger en
overheid, alleen als overheid
geen staatsgezag uitoefent
(dus optreed als privaat
persoon) (overheid sluit
verzekeringscontract
Gemende rechtsdomeinen: zowel een publiekrechtelijk als een
privaatrechtelijk component (fiscaal recht, socialezekerheidsrecht,
economisch recht)
PRIVAATRECHT
Onderverdeling: vaak wordt burgerlijkrecht (of civiel recht) als
synoniem gebruikt voor privaatrecht ongenuanceerd
Burgerlijk recht is één onderdeel van privaatrecht
Privaatrecht kan opgedeeld worden in 2 grote delen
Materieel privaatrecht Onderverdelen in 2 categorieën:
(inhoudelijke 1) Burgerlijk privaat recht (= gemeen
rechtsregels) privaatrecht (basis van privaatrecht)
Regelt onderlinge verhoudingen tussen private
personen in het algemeen
, Van toepassing tenzij er bijzondere regime is
(2)
Gemeen recht < bijzonder recht
2) Bijzonder privaatrecht (=speciale regels)
Ondernemingsrecht
Van toepassing op bepaalde personen
zoals ondernemers
Ruim opgevat omvat het
ondernemingsrecht ook:
Verzekeringsrecht
Vennootschapsrecht
Intellectuele-eigendomsrecht
Transport recht
Sociaalrecht
1) Arbeidsrecht verhouding tussen
werkgever en werk nemer
2) Socialezekerheidsrecht regelt sociale
uitkering en financiering ervan (zeker bij
financiering ook duidelijke
publiekrechtelijke componenten =
gemengde rechtstak)
Economisch recht
Economische verhoudingen op de markt
Ook publiekrechtelijke componenten=
gemengde rechtstak
Privaat procesrecht Afdwinging van materiële rechten
(gerechtelijk Procesrecht in burgerlijke zaken
privaatrecht) Duidelijke publiekrechtelijke componenten,
nl. inzake van rechterlijke macht en dus
inrichting van openbare dienst
RECHTSBRONNEN VAN HET BURGERLIJK RECHT
DE WET - BW
Voornaamste rechtsbron van wet is “Burgerlijk Wetboek”
Oorspronkelijk door Napoleon na Franse Revolutie in 1804 (= Code
Napoleon)
Vandaag nog steeds gedeeltelijk van kracht (oud Burgerlijk Wetboek
– OBW)
Wel gewijzigd en aangevuld doorheen de jaren
Meeste wijzigingen bij domeinen familierecht en familiaal
vermogensrecht (meest gebaseerd op maatschappij en
maatschappelijke opvattingen)
groeiend idee van gelijkheid
Veel aanvullingen van BW door groeiende idee van bescherming in
burgerlijk recht
, Door veel wijzigingen en aanvullingen was BW onherkenbaar en niet
duidelijk door vele regels die niet altijd op elkaar afgestemd waren
Integrale vervorming door wetgever nog niet afgerond, wel
belangrijke delen van burgerlijk recht al gemoderniseerd in (nieuw)
Burgerlijk Wetboek (BW)
DE WET – BIJZONDERE WETGEVING
Burgerlijk recht ook in bijzondere wetten
Laatste decennia steeds uitgebreider
Veel regels maakte privaatrecht niet toegankelijk en overzichtelijk &
deed soms afbreuk aan consistentie van materie
Bij hervorming BW geprobeerd bijzondere wetgeving te kantelen
in BW en weer alle regels te centraliseren in één wet
Bijzondere wetgeving blijft bestaan voor specifieke
rechtsverhoudingen te regelen (zoals WER)
DECRETEN – REGIONALISERING VAN PRIVAATRECHT
Delen van privaatrecht werden geregionaliseerd
ANDERE BRONNEN VAN BURGERLIJK RECHT
Beperkt aantal bronnen die burgerlijk recht mee vorm geven
1) Algemene rechtsbeginselen: fundamentele beginselen afgeleid
uit grondslagen van het rechtssysteem
2) Gewoonte: regel voortgevloeid uit bestendig gebruikt en bindend
karakter door algemene overtuigingen
3) Rechtspraak en rechtsleer
4) Internationale of supranationale verdragen (EVRM)
INDELING VAN HET BURGERLIJK RECHT
Burgerlijk recht bestaat uit 3 grote deelgebieden
1) Personen- en familierecht
behandelt niet-patrimoniale aspecten en elementen van
personen/familie
voornamelijk nog geregeld in OBW
personenrecht: regelt bekwaamheid, naam en nationaliteit
familierecht: regelt niet-patrimoniale private verhoudingen
tussen personen: - horizontale relatie (ouder kind)
- verticale relatie (partnerrelatie)
, 2) Vermogensrecht
regelt patrimoniale verhoudingen tussen personen onderling of
tussen persoon en een goed
kan verder opgesplitst worden in 3 delen:
a. Goederenrecht (=zakenrecht): tussen persoon en goed
vruchtgebruik, erfdienstbaarheid
b. Verbintenissenrecht : tussen schuldeiser en
schuldenaar
uit een contract of uit een wet
c. Bijzonder contractenrecht: specifieke regels voor
specifiek (on)benoemde contracten
3) Familiaal vermogens recht
brug tussen personen- en familierecht en vermogensrecht
regelt vermogensrechtelijke verhoudingen binnen de
horizontale en verticale verhoudingen
huwelijksvermogensrecht (of samenwoningsvermogensrecht),
erfrecht
(van de relatie) (bij overlijden)
KENMERKEN EN EVOLUTIES VAN HET BURGERIJK RECHT
1804 – Code Napoleon
doordrongen van gedachtengoed van Franse Revolutie
Van Ancien Régime naar Code Napoléon : van economisch
immobilisme naar economisch liberalisme
idee van autonomie en zelfbeschikkingsrecht (vrijheid)
voor iedereen (gelijkheid)
eigendom (premisse voor vrijheid en gelijkheid)
Art. 3.50 BW: eigendomsrecht
Art. 5.14 BW: contractvrijheid
Art. 6.5 BW: foutaanspraakelijkheid
Art. 2.1.3 en 2.1.12 BW: huwelijksvermogensrecht
Burgerlijk recht is in de regel aanvullend recht uitvloeisel van
autonomie
EVOLUTIES
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dams-elena. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.30. You're not tied to anything after your purchase.