Summary
Natuurkunde samenvatting hoofdstuk 8 elektromotor en dynamo Newton vwo 5
- Course
- Level
- Book
Volledige samenvatting hoofdstuk 8 elektromotor en dynamo vwo 5. Veel succes met leren!
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
maria_c_swarts
Content preview
Hoofdstuk 8.1Elektromagnetisme → verzamelnaam voor magnetisme en elektriciteit, omdat ze zo samenhangen.
Een magneet bestaat uit een:
➔ Noordpool → kant van een magneet, die altijd naar het noorden wijst.
➔ Zuidpool → kant van een magneet, die altijd naar het zuiden wijst.
Een noordpool en een zuidpool trekken elkaar aan, maar noordpolen en zuidpolen stoten elkaar af.
De magnetische krachtwerking kan dus aantrekkend en afstotend zijn en is het grootst bij de polen.
Als je een magneet in stukken breekt, heeft elk stuk weer een noordpool en een zuidpool.
Een ijzeren voorwerp wordt magnetisch (krijgt zuidpool/ noordpool) als je het in de buurt houdt van
een magneet. De magnetische gebiedjes in het materiaal gaan meebewegen met de magneet. Haal je
de magneet weg, neemt het magnetische af/ verdwijnt. Gewoon ijzer wordt ook wel weekijzer
genoemd, omdat het magnetisme niet blijvend is. Door de onderlinge magnetische krachten blijven
de magnetische gebiedjes als je de magneet weghaalt enige tijd dezelfde richting houden, maar door
warmtebewegingen van de atomen verdwijnt de ordening van de gebiedjes langzamerhand. Bij
warmte verliezen deze materialen sneller hun magnetisme, doordat de atomen meer gaan trillen.
Permanente magneten → materialen (legeringen) die magnetisch zijn en blijven, ook bij hoge
temperatuur. In een elektromagneet (geïsoleerde stroomdraad gewikkeld om een ijzeren kern) zorgt
elektrische stroom voor magnetisme.
In magnetiseerbare materialen zijn de atomen zodanig met elkaar verbonden dat grote groepen
atomen microscopisch kleine magnetische gebiedjes vormen. In niet-gemagnetiseerde materialen zijn
de richtingen van de magnetische gebiedjes ongeordend, waardoor ze elkaars magnetische werking
opheffen.
De magnetische zuidpool van de aarde is in de buurt van de geografische Noordpool en de
magnetische noordpool van de aarde is in de buurt van de geografische Zuidpool.
In het magnetisch veld zijn overal magnetische veldlijnen. De raaklijn aan de veldlijn door een punt
geeft de richting van het magnetisch veld in dat punt weer.
Bij het tekenen van de magnetische veldlijnen geldt het volgende:
➔ Veldlijnen zijn gesloten krommen. Buiten de magneet: noordpool naar zuidpool. Binnen de
magneet: zuidpool naar noordpool.
➔ Veldlijnen snijden elkaar nooit.
➔ Richting van een magnetische veldlijn geeft de richting aan waarin de noordpool van een
draaibare naaldmagneet op die plaats wijst. Een kompasnaald gaat in de richting van de
raaklijn aan de veldlijn staan.
Hoofdstuk 8.2
Aardmagnetisch veld → magnetische veld om de hele aarde heen.
Magnetisch veld → een ruimte waarin magnetische veldlijnen lopen. In elk punt is de richting van
het veld de richting waarin de noordpool van de kompasnaald wijst. De richting van het magnetisch
veld in een punt van de ruimte vind je door magnetische veldlijnen. De veldlijnen stoppen bij de
aarde niet op het aardoppervlak, maar gaan door de aarde heen.
De grootheid magnetische veldsterkte (B):
➔ Meet je met een magneetveldsensor.
, ➔ De eenheid is tesla (T).
➔ Het aardmagnetisch veld in Midden-Europa is ongeveer 5,0 x 10-5 T.
➔ Deze grootheid is een vectorgrootheid, omdat het een richting en een grootte heeft. Daarom
kan je boven de B een pijl zetten. Je kunt de kompasrichting bij twee magneten vinden door
de vectoren samen te stellen met een parallellogramconstructie.
Stroomspoel → geïsoleerde stroomdraad:
➔ Als er stroom door de spoel gaat, is er binnen en buiten de spoel een magnetisch veld. Buiten
de spoel lijkt het magneetveld op dat van een staafmagneet. Binnen de spoel zijn de
veldlijnen ongeveer evenwijdig.
➔ De veldlijnen van een spoel zijn gesloten lijnen zonder begin- of eindpunt. Waar de veldlijnen
uit de spoel komen, is de noordpool van de spoel.
➔ De richting van het magnetisch veld en de richting van de elektrische stroom horen bij elkaar
volgens de rechterhandregel bij een spoel. Met de rechterhandregel kun je de richting van
het magneetveld binnen de spoel bepalen:
De gekromde vingers van je rechterhand wijzen in de draairichting van de elektrische stroom
door de windingen. Je uitgestoken duim geeft de richting aan van de magnetische veldlijnen
binnen de spoel.
Rechte stroomdraad:
➔ Heeft een zwak magneetveld om zich heen.
➔ De veldlijnen zijn gesloten lijnen zonder begin of einde en lopen in cirkels in een vlak
loodrecht op de stroomdraad.
➔ Heeft geen magnetische polen.
➔ Bij een rechte stroomdraad bepaal je de richting van het magnetisch veld met de
rechterhandregel bij een stroomdraad:
De duim wijst in de richting van de elektrische stroom en de gekromde vingers geven de
richting aan van het magnetisch veld om de stroomdraad.
Aan het magnetische veldlijnenpatroon kun je de richting en de sterkte van het magnetisch veld
zien. Hoe groter de magnetische veldsterkte (B), hoe dichter de veldlijnen bij elkaar zijn. Bij een
stroomdraad neemt de magnetische veldsterkte af met de afstand tot de draad. Verder van de
draad, is de invloed van het magneetveld kleiner en dus de magnetische veldsterkte kleiner.
Veldlijnen verder van de draad teken je bij een stroomdraad ook verder uit elkaar.
Homogeen → een magneetveld is in een bepaald gebied homogeen als in het gebied de
magnetische veldlijnen overal evenwijdig zijn en de magnetische veldsterkte dus overal gelijk is.
Inhomogeen → een magneetveld is in een bepaald gebied inhomogeen als in het gebied de
magnetische veldsterkte niet overal even groot is.
Hoofdstuk 8.3
Lorentzkracht → de wisselwerking tussen elektrische stroom en magneetveld uit een
elektromagnetische kracht:
➔ De lorentzkracht op een stroomdraad wordt veroorzaakt door een magneetveld loodrecht op
de elektrische stroomrichting.
➔ De lorentzkracht is altijd loodrecht op de richting van de elektrische stroom gericht en
loodrecht op de richting van de magnetische veldlijnen bij de stroomdraad.
➔ De lorentzkracht keert om als je de magneet omkeert of de aansluitingen van de
spanningsbron verwisselt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maria_c_swarts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
65507 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now