Summary
Samenvatting algemene didactiek 1 /
- Course
- Institution
versie volledige cursus met schema en mindmaps
[Show more]
Seller
Follow
leoniedecaluwe
Content preview
Hoofdstuk 1 – basisbegrippenOntwikkeling
Het kind ontwikkeld, de leerling heeft een hele ontwikkeling doorgemaakt
Wat houdt ontwikkelen in?
• Uitgroeien, volledig worden
• Meer kennis opdien, meer vaardigheden
• Meer “beschaving” opdoen
Ontwikkeling: de veranderingsprocessen die iemand doormaakt gedurende zijn volledige
levensloop. Ontwikkeling wordt beïnvloed door zowel rijping als leren.
Opvoeding
Definitie van opvoeden: Grootbrengen door het verschaffen van lichamelijk en geestelijk
voedsel. De term komt van het Griekse ‘paidagogia’.
Het proces waarin iemand wordt gevormd naar de normen en waarden van diens opvoeder(s) en
samenleving.
Gebruik van de term: Vaak gebruikt voor kinderen die tijdens hun jeugd gewoontes, normen en
waarden leren. Bij volwassenen wordt dit heropvoeding genoemd.
Brede betekenis: Leren leven als mens in de maatschappij.
Specifieke betekenis: Een volwassene leert een kind mondig, bekwaam, zelfstandig en
zelfverantwoordelijk te zijn.
Opvoeders: Ouders, jeugdleiders, leraars.
Verandering in opvoeding: Van gezinsactiviteit naar een grotere rol voor crèches, peutertuinen,
scholen en instellingen.
Vorming
Definitie van vorming: Het doelgericht overbrengen van kennis en vaardigheden aan leerlingen,
gecombineerd met het doelgericht beïnvloeden van hun houdingen door leerkrachten. Vorming
is een combinatie van opvoeding en onderwijs.
o Materiële vorming: Het overbrengen van kennis en vaardigheden (bijvoorbeeld leren
zwemmen, de techniek beheersen).
o Formele vorming: Het beïnvloeden van houdingen, gedragingen en denk- en
werkmethodes van leerlingen (bijvoorbeeld kritisch ingesteld zijn, initiatief nemen).
o Didactisch standpunt: De school moet zowel aan materiële als aan formele vorming
werken. Er is altijd een minimum aan inhoud (materiële vorming) nodig om iemand
formeel te kunnen vormen.
1
, • Voorbeelden:
o Leren zwemmen: Techniek beheersen (materieel) en durf en zelfvertrouwen
ontwikkelen (formeel).
o Discriminatie: Basismechanismen uitleggen (materieel) en zich engageren
tegen discriminatie (formeel).
Onderwijs
Definitie van onderwijs: Het overbrengen van kennis en vaardigheden met vooraf vastgestelde
doelen en didactieken door specialisten.
Onderwijzen in schoolverband: Het proces waarbij het beheersen van kennis en vaardigheden
wordt nagestreefd, zoals:
o Leren lezen
o Werkwoorden vervoegen in een vreemde taal
o Biologiekennis verwerven
o Constructies leren tekenen
o Een lay-up leren uitvoeren
Methodiek
Definitie van methodiek: Een onderdeel van de didactiek dat zich richt op de methode of
manier van lesgeven.
Citaat van M. Forbes: "Het doel van het onderwijs is een lege geest vervangen door een open
geest."
Citaat van N.D. Walsh: "Een goede leraar is iemand die iets uit je haalt in plaats van iets in je
stopt."
Pedagogiek
Pedagogiek: De wetenschap die de studie van opvoeding door volwassenen aan jeugdigen
omvat.
2
, Gelijkenissen en verschillen tussen opvoeding, vorming en onderwijs
Aspect Opvoeding Vorming Onderwijs
Doelgericht overbrengen van Overbrengen van kennis en
Proces van vormen naar normen
kennis en vaardigheden, vaardigheden met
Definitie en waarden van opvoeder(s) en
gecombineerd met beïnvloeden vastgestelde doelen en
samenleving
van houdingen didactieken
Leren leven als mens in de Combinatie van opvoeding en Beheersen van kennis en
Doel
maatschappij onderwijs vaardigheden
Opvoeders Ouders, jeugdleiders, leraars Leerkrachten Specialisten, leerkrachten
Van gezinsactiviteit naar rol voor
Verandering crèches, peutertuinen, scholen, N.v.t. N.v.t.
instellingen
Wetenschap Pedagogiek N.v.t. Didactiek
Materiële vorming en formele Algemene didactiek en
Soorten N.v.t.
vorming vakdidactiek
Beïnvloeden van normen, Beïnvloeden van normen, Overbrengen van kennis en
Gelijkenissen
waarden en houdingen waarden en houdingen vaardigheden
Didactiek
Definitie van didactiek: De wetenschap die onderzoekt hoe kennis, vaardigheden en
houdingen door een leerkracht aan leerlingen kunnen worden geleerd.
Basis van didactiek: Gebaseerd op theorie en onderzoek uit de psychologie en pedagogiek.
Algemene didactiek: Bestudeert algemene principes voor effectief leren, zoals:
o Motivatie van leerlingen
o Opbouw van lessen
o Evaluatie van het leerproces
o Gebruik van leermiddelen (bord, smartboard, PowerPoint)
o Betrokkenheid van leerlingen bij zelfstandig of groepswerk
Vakdidactiek: Richt zich op de beste methoden om specifieke vakken te onderwijzen met
vakspecifieke leermiddelen.
Voorbeelden:
o Een vreemde taal vereist andere onderwijsmethoden dan aardrijkskunde.
o Uitleggen van serieschakeling en parallelschakeling aan 15-jarigen in het vak
elektriciteit.
3
, Hoofdstuk 2 – het didactisch model
Het didactisch model van Van Gelder
1. Beginsituatie: In welke situatie begin ik?
• Aan welke leerlingen geef ik les?
o Leeftijd, voorkennis, interesses,
leerbehoeften.
• Welke mogelijkheden en kwaliteiten bezit
ik als leraar?
o Vaardigheden,
persoonlijkheidskenmerken, sterke
en zwakke punten.
• In welke klas kom ik terecht?
o Grootte, dynamiek,
gedragsproblemen.
• In welke school kom ik terecht?
o Visie, onderwijsmethoden, verwachtingen.
• Met welke situationele gegevens dien ik rekening te houden?
o Actuele gebeurtenissen, regels, beschikbare middelen.
• Samenvatting: Leerlingen, klas, school, situationele kenmerken, eigen ervaring,
talenten en kenmerken.
2. Doelstellingen: Wat wil ik bereiken?
• Maatschappij en gezin: Eindtermen en ontwikkelingsdoelen.
o Voorbeeld: Vaardigheden ontwikkelen om zich te handhaven in een
maatschappij met veel informatie.
• Schoolgemeenschap/onderwijsnet: Leerplandoelstellingen.
o Voorbeeld: Informatie ordenen en structureren.
• Didactische cahiers: Tips en wenken voor leerkrachten.
o Voorbeeld: Beginselen rond democratie interactief ontdekken.
• Leerkracht: Lesdoelstellingen.
o Voorbeeld: Een schema maken van een eenvoudige zakelijke tekst.
• Algemene doelstellingen: Geïnspireerd door mens- en maatschappijbeeld, levens- en
wereldbeschouwing van ouders en opvoeders.
• Samenvatting: Eindtermen (onderwijs Vlaanderen), leerplannen
(onderwijsgemeenschap), lesdoelen (leerkracht).
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller leoniedecaluwe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
48298 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now