Summary
Samenvatting microbiologie
- Course
- Institution
samenvatting bij de (ongestructureerde) slides aan de hand van eigen notities tot een logisch geheel (deel professor Lebeer)
[Show more]
Seller
Follow
jolienvanaelst
Content preview
MicrobiologieDeel I: Algemene inleiding
Doelstellingen:
- Je kan voorbeelden geven die de microbiologie als wetenschap koppelen aan het
alledaagse leven
o Antibiotica, vaccinaties
o Voedselvergiftiging
o Anthrax of bioterrorisme
o Kaas, wijn en bier
o Belang bij opwarming van de aarde
o Hygiëne
o Productie van biobrandstoffen
- Je kan een aantal van de grote mijlpalen uit de geschiedenis van de microbiologie
opnoemen en hun belang ervan uitleggen
- Je kan een aantal redenen aanhalen waarom microbiologie ‘an evolving science’ is
o Eerst ontdekking van enkele genomen, nu focus op metagenoom analyses van
omgevingsstalen
Hoofdstuk 1: Microbial life: Origin and discovery
1.1. From Germ to Genome: What is a Microbe?
Tabel 1.1: een aantal typische afmetingen. Vergeet niet: een bacterie is ongeveer 1 micrometer groot.
Micro-organismen omvatten veel verschillende soorten organismen
- Prokaryoten (cellen zonder kern): bacteriën, archaea
- Sommige eukaryoten (cellen met een kern): algen, schimmels, protisten → minder relevant
voor dit opleidingsonderdeel
- Virussen en prionen (acellulaire entiteiten)
→ De bacteriën, archae en eukaryoten – bekend als de drie “domeinen” – evolueerden vanuit
een gemeenschappelijke voorouderlijke cel
Haemophilus influenzae is de eerste bacterie van wie het genoom is bepaald
- Meer info komt later, kunnen identificeren
- Deze bacterie kan verschillende infecties veroorzaken.
1
, o Ze wordt door hoesten en niezen van de ene op de andere persoon overgebracht
o Soms veroorzaken ze hersenvliesontsteking
o Daarom bestaat er een vaccin tegen, maar niet tegen alle stammen van deze soort
- Genoom = totale genetische informatie in het chromosomaal DNA van een organisme
o Genen in genoom en sequentie van DNA zegt veel over groei van microbe
- Metagenoom = verzameling sequenties direct uit de omgeving genomen
o Micro-organismen zijn verwant
1.2. Microbes shape human history
Micro-organismen hebben menselijke culturen gevormd sinds onze vroegste beschavingen
- Gisten en bacteriën leverden gefermenteerde voedingsmiddelen en dranken en bedorven
vlees en wijn op
- “Steenetende” bacteriën (lithotrofen) hielpen de metaalwinning en beschadigden oude
steenmonumenten
- Allerlei soorten microben veroorzaakten ziekten en hongersnoden
o 14de eeuw: builenpest door Yersinia pestis
o 19de eeuw: tuberculose door Mycobacterium tuberculosis
o Vandaag: acquired immunodeficiency syndrome (AIDS) door human
immunodeficiency virus (HIV)
Geschiedenis
- Robert Hooke (1635 – 1703):
o Toonde de wereld een eerste keer de
vormenrijkdom van de microwereld
o → cellen (belang van microscopen)
- Antonie van Leeuwenhoek (1632 – 1723):
o De uitvinding van de microscoop maakte
dierckens zichtbaar
- Theorie van spontaneous generation: hebben
microben ouders?
o De theorie van spontane generatie suggereerde
dat levende wezens konden ontstaan zonder ouders
o Francesco Redi (jaren 1660) toonde aan dat maden in rottend vlees nakomelingen
waren van vliegen
o Lazzaro Spallanzani (jaren 1760) toonde aan dat een verzegelde fles vleesbouillon
gesteriliseerd na koken geen microben kon laten groeien
- Louis Pasteur (1822 – 1895):
o Generatio spontanea ontkracht
o Microben in de lucht → vermijden door zwanenhals
o Pasteuriseren en fermentatie
▪ Fermentatie = proces waarbij
microben energie winnen
door suikers om te zetten in
alcohol
2
, 1.3. Medical microbiology
- Robert Koch (1843 – 1910):
o De postulaten van Koch koppelen pathogene microben aan een ziektebeeld
(dodelijke bacteriën)
o 1. De ziekteverwekker moet in alle gevallen van de ziekte aanwezig zijn, maar mag
niet worden aangetroffen in gezonde organismen
o 2. De ziekteverwekker moet kunnen worden geïsoleerd en in een zuivere kweek
buiten het lichaam van de gastheer worden gebracht
o 3. Wanneer de geïsoleerde ziekteverwekker wordt ingeënt in een gezond, vatbaar
organisme, moet deze dezelfde ziekte veroorzaken
o 4. De ziekteverwekker moet opnieuw geïsoleerd kunnen worden uit het
experimenteel besmette organisme en moet hetzelfde zijn als de oorspronkelijk
ziekteverwekker
o Gaan in eerste instantie niet op voor een virus → gastheercel nodig
- Angelina en Walther Hesse waren de eersten die ager gebruikten als geleermiddel om
vloeibaar kweekmedium te stollen
o Bacteriën kweken in reincultuur maakte gedetailleerde studie mogelijk
- Julius Petri ontwikkelde de dubbelzijdige petrischaal die zijn naam draag
- Geschiedenis van vaccinatie:
o In de 18de eeuw besmette pokken een groot deel van de Europese bevolking.
o Lady Mary Montagu introduceerde de praktijk van pokkeninenting in Europa in 1717.
o Edward Jenner (1749-1823) besmette patiënten opzettelijk met materiaal dat hij
verzamelde uit koepokkenlaesies.
o De praktijk van koepokkeninenting werd vaccinatie genoemd (van Latijnse vacca
voor "koe").
- Louis Pasteur:
o Ontwikkelde de eerste vaccins op basis van (verzwakte) stammen van microben
▪ Cholera bij gevogelte
▪ Hondsdolheid
o Immunisatie is het stimuleren van een immuunrespons door opzettelijke inenting met
een verzwakt pathogeen
Antiseptica en antibiotica
- In 1847 beval Ignaz Semmelweis artsen om hun handen te wassen met chloor, een
antiseptisch middel.
3
, o De sterftecijfers daalden.
- In 1865 ontwikkelde Joseph Lister carbolzuur om wonden te behandelen en chirurgische
instrumenten te reinigen
- In 1929 ontdekte Alexander Fleming dat Penicilium-schimmel een stof produceert die
bacteriën doodt
Ontdekking van virussen
- In 1892 bestudeerde Dmitri Ivanovsky de takabsmosaicziekte
o Hij ontdekte dat het transmissiemiddel door een porseleinfilter van 0,1 µm kon gaan
dat alle bekende microben blokkeerde
1.4. Environment and ecology
Grondlegger microbiële ecologie
- Sergei Winogradsky (1856 – 1953)
- Speciale kolom:
o Winogradsky kolom
- Micro-organismen zijn de basis van zowat elk
ecosysteem:
o De nood aan zuurstof als elektronenacceptor
kan door andere stoffen gelenigd worden
o De stikstofcyclus wordt door bacteriën
voortgestuwd
Microbial endosymbiosis
- Endosymbionts zijn microben die in een groter gastheerorganisme leven.
o Endosymbiotische bacteriën bekend als rhizobia induceren de wortels van
peulvruchten om speciale knobbeltjes te vormen om bacteriële stikstoffixatie te
vergemakkelijken.
o Endosymbiotische microben leveren essentiële voedingsbijdragen aan bepaalde
gastdieren.
▪ Herkauwers zoals vee, evenals insecten zoals termieten, hebben
spijsverteringsbacteriën nodig om cellulose en andere plantenpolymeren af te
breken.
▪ Menselijke darmbacteriën zoals Escherichia coli en Bacteroides soorten
groeien als complexe gemeenschappen, of biofilms, die positief bijdragen aan
de menselijke gezondheid.
1.5. The microbial family tree
- Het 5 rijken systeem werd drastisch aangepast door Lynn Marfulis
(1938 – 2011)
o Ze stelde voor dat eukaryote organellen, zoals
mitochondriën en chloroplasten, geëvolueerd zijn door
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jolienvanaelst. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.61. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now