Summary
Gezinssociologie samenvatting 17/20
- Course
- Institution
Duidelijke en volledige samenvatting van het vak gezinssociologie.
[Show more]
Seller
Follow
icd1
Reviews received
Content preview
GezinssociologieHoofdstuk 1 : Het gezin als maatschappijkritiek ? Een kritische
reflectie op gezinswaarden
Het gezin is niet langer een hoeksteen van de maatschappij, nu eerder een hoeksteen van
maatschappijkritiek.
Gezinswaarden : genegenheid, vreugde, medeleven, tederheid, liefde, bezorgdheid, smart, berusting,
opoffering, trouw en ootmoed.
Ieder zijn gezin
‘mijn’ gezin is onverwisselbaar, een onvervreemdbaar ‘mijn’.
De grond waarop je geboren wordt, het land, het huis,enz. kan allemaal weggegeven worden of kan
je kwijtraken, maar niet het gezin waarin je geboren wordt.
Indexicaliteit
Ik, hier, nu, daar en dit zijn indexicale woorden. Om de betekenis van de woorden te begrijpen moet
je liefst deel uitmaken van de concrete situatie waarin ze gebruikt worden.
Zo zit het ook met een gezin. De meervoudsvorm ‘gezinnen’ komt op hetzelfde neer als ‘ikken’.
Wat een gezin tot een gezin maakt is het indexicale eraan, het onverwisselbaar concrete.
Zichzelf ervaren via wij-gevoel van gezin
De kleine nederzetting van het gezin biedt weerstand tegen de wereld daarbuiten, ook, en vooral,
wanneer die wereld bezet gebied is waar onvriendelijke of vijandige krachten tekeergaan.
(vergelijking Asterix de Galliër)
Wanneer een baby geboren wordt in een gezin ervaart het de wereld als ‘speciaal voor hem’, een
veilige wereld waarin een sterk ‘wij-gevoel’ hangt. Tijdens het opgroeien komt het kind erachter dat
niet alles voor en van hem is maar dat er overal grenzen zijn. Grenzen van eigen lichaam, de grens
van het gezin, enzovoort. Dit besef blijft groeien gedurende de rest van het leven.
Oorsprong van gezin
Groter hersenvolume -> probleem bij bevalling -> kind wordt vroeger geboren ->nood aan
beschermde omgeving waarin de ontwikkeling verder gezet kan worden.
Zo werd het gezin in het leven geroepen als een deels natuurlijke en deels culturele oplossing voor
het probleem van de vroeggeboorte. Wat cultureel en natuurlijk is aan een gezin valt nog moeilijk te
onderscheiden, het gezin is een co-evolutionaire hybride, net zoals taal.
Gezinswaarden bij de merel
De zorgvuldigheid waarmee de toekomstige ouders het nest bouwen, de inspanning van het
uitbroeden, de alertheid waarmee ze de omgeving afspeuren voor gevaar, in inspanning om voedsel
te zoeken, de toewijding die ze hebben om het kleintje ertoe brengen om de vleugels uit te slaan, de
trucjes die ze leren om eten te vinden en op jacht te gaan : het zijn ook kernactiviteiten van het
menselijk gezin.
,Hoe groot de diversiteit in menselijke gezinsvormen ook is, er staan altijd waarden centraal zoals :
bezorgdheid om de kleintjes, toewijding, genegenheid, opofferingsbereidheid, bescherming tegen
de buitenwereld en aanleren van essentiële vaardigheden. Dat is zo bij de merels, en in elk gezin.
Aangeboren deblokkeringsmechanismen
We hebben een aangeboren deblokkeringsmechanismen tegenover kleine soortgenoten, die er
meestal schattig, lief, ronde bolle wangetjes, naar voor gewelfde voorhoofd, relatief grote ogen,enz.
Ethologen noemen dit ook wel kindjes schema.
Als hogere diersoorten, zoals de mens, dit niet hadden, zouden we al lang uitgestorven zijn. De
zachtheid, toewijding, zelfopoffering en dergelijke gezinswaarden zijn dus niet door ons bedacht
maar meegekregen door moeder natuur.
Gezin als symbolisch universum
Zelfgeschapen wereld, een eigen symbolisch universum dat nergens anders bestaat, een wereld in de
wereld, opgetrokken uit familieverhalen, bewaarde herinneringen aan heerlijke en pijnlijke
gebeurtenissen, uit feesten, dromen, verwachtingen, grapjes, namen, zelfbedachte woorden, foto’s,
trofeeën en spullen die buiten het gezin niks betekenen , maar daarbinnen de emoties hoog
kunnen oplaaien.
Leven en dood
Alle belangrijke levensmomenten worden beleefd en gedeeld in gezinsverband. Nergens wordt de
dood zo volledig gevoeld als in het gezin. Daarbuiten heeft het iets abstract, iets wat met anderen
gebeurt. In het midden van het gezin staan de wieg en het graf. Soms, wanneer de moeder sterft
op het kraambed, staan ze vlak naast elkaar.
Verbonden generaties
De vreugde en het verdriet van het ouderlijk gezin worden herhaald in de vreugde en het verdriet
van het gezin dat de kinderen op hun beurt stichten. In de eeuwige herhaling van levenservaringen,
die zich van generatie op generatie voltrekt, is het gezin een schakel.
(boek van Abraham, verhalen van generatie op generatie sinds 70 na christus -> voorbeeld)
Na wat we tot dusverre over het gezin hebben gezegd, hoort onvervreemdbaar bij het gezin:
de bescherming die het je biedt als kind, de plaats die je verschaft in de wereld, het gezin als
onverwisselbaar symbolisch universum, de betrokkenheid bij leven en dood, de verwevenheid van
generaties.
Het gezin als koekoeksinstituut
Het gezin is een koekoeksinstituut waarin andere instituten zoals Kerk, de standen, de klassen, de
staat, het onderwijs, de economie, het consumentisme,enz graag hun ei in deponeren.
Blijkbaar is het gezin als instituut zo fundamenteel, dat een maatschappelijke vernieuwing alleen kan
plaatsvinden als die samengaat met een verandering van het gezin.
, Eigendomsrecht, godsdienst en staat
- Uitvinding van eigendom: in een samenleving gekenmerkt door eigendomsrecht, worden de
sociale verhoudingen daar ook door doordrongen. Soms werd het gezinshoofd gezien als de
eigenaar van zijn vrouw en kinderen. Zodra eigendom de kop uitsteekt, verandert de
verhouding tussen generaties in het gezin in een erfverhouding. Er moeten bezittingen
worden doorgegeven, de vraag is aan wie?
Kasten en standenmaatschapijen zijn het meest doordrongen van dit idee.
- De godsdienst : in de ontstaansperiode staat de godsdienst vaak vijandig tegenover het
gezin. Maar zodra de aanhang groot genoeg is, en er leden met andere leden trouwen en
kinderen grootbrengen in het nieuwe geloof, is de godsdienst plots een vriend en
pleitbezorger van het gezin. Hij ontpopt zich tot de bewaker van de seksuele moraal en van
de gezinswaarden.
- Moderne staten : Zij voeren een echte bio-en bevolkingspolitiek. De macht van de staat
hangt immers af van de omvang en samenstelling van het volk. Als de staat meer kinderen
wil, voert het een fiscale politiek die gunstig is voor grote gezinnen en voert soms zelf
propaganda voor voortplanting ter meerdere eer en glorie van de staat.
Het schrijnendste voorbeeld hiervan is nazi-Duitsland, vrouwen werden aangezet om
kinderen te baren ‘voor de Fuhrer’ en er werd geen geheim van gemaakt dat iedere zon een
toekomstige soldaat was.
In China streven ze het tegenovergestelde doel na, hier geld de één kindswet.
Ook staten met een vriendelijker gezicht onderwerpen gezinnen aan allerlei beperkingen en
verplichtingen. De leerplicht en soms schoolplicht is de opvallendste. We zijn er al zo aan
gewend geraakt, dat we bijna vergeten hoeveel uren onze kinderen als van jongs af aan
doorbrengen in de door de staat gecontroleerde instellingen.
Flexibele economie
Vroeger verschilde het gezinsleven en arbeidsleven niet zo sterk van elkaar. De landbouweconomie :
gezin samen op akker en veld. De industrialisering bracht hier verandering in. In het begin werkten
vader en kinderen soms al wel eens in dezelfde fabriek, maar dit duurde niet lang. Nu is er een
scherpe scheiding tussen arbeid en gezin. Dit komt mede door de nieuwe rolverdeling in het gezin;
de man als kostwinner en de vrouw aan de haard. -> interne taakverschuiving onder druk van de
industrialisering.
Bedrijven hebben nu een grotere behoefte aan snel inzetbare, gemobiliseerde werkkrachten, die, als
dat zo uitkomt, de wereld rondreizen en die wanneer ze niet meer nodig zijn zo snel mogelijk worden
‘geoutsourced’ of ‘weggerationaliseerd’. Gelukkig dus dat gezinsbanden met werk niet te hecht zijn,
dat vergemakkelijkt de flexibiliteit en mobiliteit van de werkkrachten, die altijd in eerste instantie
als ‘individu’ worden bekeken en pas in tweede instantie als ‘gezinslid’.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller icd1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.99. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
57114 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now