Extreem duidelijke, makkelijk uitlegde samenvatting van zowel de colleges Wetenschapsfilosofie van de kunst- en cultuurwetenschappen, als het boek: wetenschapsfilosofie voor geesteswetenschappen door Leezenberg & de Vries. Elke filosoof wordt apart benaderd, en er wordt duidelijk uitgelegd waar of ...
H5 – de geboorte van de moderne geesteswetenschappen
Foucault
Breuken in de geschiedenis. Historische ontwikkeling van kennis, 19 e-
eeuwse vraagstukken omtrent economie, biologie en taalkunde.
2 breuken:
1. Van renaissance naar klassieke tijd (1300-1650)
2. Van klassieke tijd tot moderne tijd (1800-2020)
Theorie: deze breuken doen zich voor als mutaties in de dieptestructuur
van kennis.
Dieptestructuur= epistémè verwijst naar wat kennis en wetenschap in
een bepaald tijdvak kunnen inhouden.
Verwant met Kuhn: wetenschappelijke revolutie. Met Kuhn zouden we
Foucault stelling kunnen formuleren als de bewering dat wanneer zich een
nieuw epistémè vestigt, onderzoekers in een nieuwe wereld gaan werken.
Hierin ontstaat een nieuwe orde van dingen.
De mens is een tamelijk recente uitvinding die met het aantreden van de
nieuwe episteme rond 1800 mogelijk wordt.
Verschillen Kuhn en Foucault:
1. Paradigmaverandering bij Kuhn voltrekt zich binnen 1 discipline of
valgebied, Foucault doet interdisciplinair, vergelijkend onderzoek
2. Foucault onderscheidt een aantal Epistemische breuken, Kuhn heeft
een grotere tijdschaal.
Episteme klassieke tijd (taal) vs episteme renaissance tijd (tekens)
1. Het teken verplaatst zich van de wereld naar de menselijke geest
2. De functie van tekens verandert: dienen om een plaatst te geven
door ze te onderscheiden
3. De ordening van tekens correspondeert in een taal met de
taxonomie van dingen in de wereld.
Foucault onderscheid in de klassieke wetenschap 3 verschillende
stromingen:
1
, 1. Filosofie op voorwaarden waaraan het subject moet voldoen om
kennis mogelijk te maken
2. Filosofie op voorwaarden waaraan het object moet voldoen om
onderwerp van representerende kennis te kunnen worden (biologen
die gaan bestuderen wat ‘’leven’’ nou eigenlijk is)
3. Positivisme: een stroming die speculatie wil vermijden en daarom de feiten als
enige bron van kennis aanvaardt. Positivisme lijkt een terugval in te houden naar
de episteme van de klassieke tijd: maar Foucault wijst erop dat de situatie nu is
veranderd, positivisme is nu niet langer een vanzelfsprekendheid maar een
strijdbare en controversiële stellingname.
Kant / Kantiaanse theorie
Epistemologische onderscheid tussen mens en wereld of natuur
formuleren in de termen subject en object. Het subject consitueert en
structureert de ervaring van het object door middel van begrippen en
aanschowuingsvormen (zintuigen)
Ook het object ‘’de mens’’ wordt geconstitueerd door het menselijke
subject.
4 vragen die de filosofie vormgeven:
1. Wat kan ik uberhaupt kennen?
2. Wat moet ik doe? (ethiek)
3. Wat mag ik hopen (theologisch)
4. Wat is de mens? Als er geen begrip van de mens is, bestaat de mens
dan wel.
Kant denkt niet in termen van proces of ontwikkeling
Kritiek op Kant: Hoe kan zo’n gebrekkig schepsel als de mens, dan als bron
van zekerheid en objectieve kennis gelden.
Volgens Kant: her reabscebdebrake subject als bron van kennis en
zekerheid is universeel en tijdloos, dus niet gebonden aan een specifiek
tijdperk of aan een cultuur. = universalisme.
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amyvanmeren. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.96. You're not tied to anything after your purchase.
