Summary
Samenvatting Penologie
- Course
- Institution
Alle slides + notities! (zie ander document voor samenvatting reader)
[Show more]
Seller
Follow
marietourlousse
Reviews received
Content preview
PENOLOGIELES 1: STRAFFEN?
1. STRAFFEN: EEN ALOUDE EN ALLEDAAGSE PRAKTIJK
➢ Straf: evenredig, onmiddellijk, consequent, aangepast
➢ Alledaagse straffen vertonen zekere gelijkenissen met straffen in SRB
Maar ook grote verschillen:
o Wettelijk apparaat
o Gebruik van dwang
o Bureaucratisch proces
o Gespecialiseerd personeel
2. DEFINITIE STRAF
➢ “…een leed door de wet bepaald en door de rechterlijke macht opgelegd als een sanctie
wegens een gepleegd misdrijf” (Hof van Cassatie, 1924)
➢ “punishment is ... the legal process whereby violators of the criminal law are condemned and
sanctioned in accordance with specified legal categories and procedures” (Garland, 1990, p.
17)
➢ “punishment ... is punishment for crime, imposed by the judiciary in accordance with penal
law, and administered by penal institutions such as prisons and the probation service”
(Hudson, 2002, p. 234)
2.1. KENMERKEN
➢ Walker (1991): zeven kenmerken van straf
1. Er wordt ‘iets’ toegebracht aan een ander persoon, waarvan verondersteld wordt dat het
onaangenaam is
2. Het toebrengen van de straf is intentioneel en gebeurt om een bepaalde reden
3. Degenen die de straf opleggen hebben daartoe het recht
4. De straf wordt opgelegd ter gelegenheid van een daad of een omissie, die een overtreding
van een wet, een regel of een gewoonte inhoudt
5. Degene die gestraft wordt heeft de inbreuk vrijwillig gepleegd
6. De redenen om te straffen moeten te rechtvaardigen zijn
7. Of de bestraffing werkelijk als straf wordt beschouwd is afhankelijk van wat de bestraffer
verstaat onder bestraffing en niet van de opvatting van de gestrafte
1
,3. HOE BESTRAFFING BESTUDEREN?
➢ Wat doet ‘de penologie’? bestraffing bestuderen
➢ Traditioneel beladen term
➢ Penologie is de wetenschappelijke studie van de bestraffing van normovertredend gedrag
Echter, dé penologie bestaat niet
➢ Vanuit welk oogpunt wordt naar penologie en straffen gekeken?
2 stromingen
1) Positivistische kijk op straffen
o “Wat is penologie? Het woord roept bij mensen de vreemdste associaties op.
Penologie is de sociaal-wetenschappelijke bestudering van de oplegging en
tenuitvoerlegging van strafrechtelijke sancties. … In de penologie komen
vragen aan de orde als: wat houden de diverse sancties in; welke
rechtstheoretische en
filosofische ideeën liggen er aan ten grondslag; welke doelen wil men ermee
bereiken en lukt het om die doelen te realiseren: zijn ze effectief?” (Moerings,
2003, p. 5)
o Penologie bestudeert de sancties, de ideeën erachter en de effectiviteit
2) Sociologische kijk op straffen
o “… that body of thought which explores the relations between punishment and
society, its purpose being to understand punishment as a social phenomenon
and thus trace its role in social life” (Garland, 1990, p. 10)
o Bestraffing is een sociaal construct, vindt plaats binnen sociale realiteit en is
een sociaal fenomeen
➢ Effectiviteit ≠ legitimiteit van de straf → een straf kan legitiem zijn en niet effectief
Bv: doodstraf
o Effectief als je wil bereiken dat die persoon nooit nog een misdrijf pleegt, maar
niet legitiem
o Effectiviteit is afhankelijk van het doel dat je voorop stelt
1. Legitiem: rechtvaardiging van de straf
o Waarom mag overheid/samenleving straffen?
o Gegrond in morele beginselen – normatief kader
2
, 2. Effectief: ‘werkt’ de straf? (leunt aan bij definitie Moerings)
o Penologisch empirisch onderzoek
o Toepassing en werking straf
o Wat is het gestelde (straf)doel?
➢ Mag een overheid niet-effectieve straffen opleggen?
3. STRAFTHEORIEËN
3.1. TYPES DOELSTELLINGEN STRAFFEN
➢ Denkers onderscheidt 3 types doelstellingen
1) Instrumenteel
o Realiseren van normconform gedrag bij de burger
o Bestraffing is een instrument
o Policing society
2) Intrinsiek
o Burgers beschermen tegen macht(smisbruik) overheid
o Rechtsbeschermende functie van SR
o Policing the police
3) Organisatorisch
o Bestraffing vindt plaats binnen het strafrechtelijk apparaat
o Organisatorische context bepaalt wat mogelijk is (budget, personeel,…)
1. INSTRUMENTELE DOELSTELLINGEN
➢ Wat zijn de doelstellingen van de straf?
1) Retributivistische of absolute theorieën
2) Utilitaristische of relatieve theorieën
3) Abolitionisme
4) Herstel
5) Hybride theorieën
1.1. RETRIBUTIVISME
➢ Immanuel Kant
➢ 18e eeuw
➢ Straf(doel) is gericht op het verleden
➢ Absolute plicht om de (morele) wet te gehoorzamen
Misdrijf = schending van universele morele principes
Morele balans verstoord door het misdrijf
➢ Waarom straffen?
Straffen is een morele plicht
Herstellen van verstoorde balans
3
, ➢ Klassieke leer; reactie tegen rechtsonzekerheid Ancien Régime
In AR werd soms gestraft, soms niet → die excessen tegengaan
➢ Achterliggend: rationeel mensbeeld (burger = vrij en verantwoordelijk)
➢ Doel = betalen schuld – metafysische vergelding
➢ Gevolg: altijd straffen, ongeacht de consequentie (~ morele plicht) → geen uitzondering
➢ Elk misdrijf vereist vergelding (straf moet leed inhouden)
➢ Geen enkel nut naar de toekomst verwacht (enkel straffen om te straffen)
Effectiviteit / gevolgen van straf onbelangrijk
➢ Geen individualisering: gelijke straffen voor gelijke misdrijven
➢ Wel proportionaliteit: zwaarte straf ~ ernst misdrijf
➢ Focus op daad
➢ Bv: Auschwitzbewaker krijgt 5 jaar cel voor medeplichtigheid aan minstens 170.000 moorden
= retributivisme
Er is niet echt risico op recidive, dus vooral vergelding
1.1.1. JUST DESERTS (VON HIRSCH)
➢ Moderne variant (retributivisme 2.0)
➢ Vanaf jaren ‘70 – reactie tegen excessen ‘behandelingsideologie’
(optimistisch geloof in behandelbaarheid van de mens)
Behandelingsideologie = we kunnen iedereen behandelen en dus niet inzetten op
repressie → leidde tot excessen
Daarna moderne variant van retributivisme
➢ De ‘verdiende straf’
➢ Proportionaliteit centraal: straf/leed in verhouding met
Ernst van misdrijf
Mate van verwijtbaarheid (schuld)
➢ Afkeuring uitdrukken – geen specifiek nut
Afschrikking (~ afkeurende functie) in tweede orde
➢ Doel = herstel sociaal evenwicht
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller marietourlousse. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.76. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now