Class notes
Alle uitgewerkte hoorcolleges van het vak Interpersoonlijke Processen
- Course
- Institution
Uitwerking van alle hoorcolleges van het vak Interpersoonlijke Processen van Universiteit Utrecht
[Show more]
Seller
Follow
lauraruijs14
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 1 (04/02)De noodzaak van interpersoonlijke relaties
Korte introductie
De Donner-party: Amerikaanse pioniers bekend doordat ze overleefden met kannibalisme.
87 mensen gingen op reis, 48 overleefden.
9 van de 11 mensen die alleen op reis gingen stierven.
Alle 9 personen van 1 familie overleefden (incl. baby).
Gemiddelde familiegrootte overlevenden: 6.8.
Gemiddelde familiegrootte gestorvenen: 2.3.
Sociale relaties verhoogde de overlevingskans.
Coyne et al. (2001): volgenden patiënten die een hartaanval hadden gehad 4 jaar lang. Ze
onderscheden hierin in tevredenheid in een huwelijk. Van de mensen die minder tevreden waren
met hun huwelijk, overleefde 45%. Van de mensen die wel gelukkig waren leefde nog 70%.
Holt-Lunstad, Smith & Layton (2010): sociale relaties hebben meer effect op sterfte en sterfterisico
dan andere risicofactoren zoals roken.
Laatste jaren veel aandacht in Nederland voor campagnes rondom eenzaamheid en sociale cohesie.
Clawson, Davis, Miller & Webster (2017): we zouden moeten overwegen relatietherapie toe te
voegen aan onze basisverzekering.
Over de cursus
Onze visie
Inzicht verschaffen in sociaalpsychologische processen bij…
o Intieme relaties.
o Conflicthantering onderhandelen en mediation.
Link legen tussen theorie, empirisch onderzoek en de dagelijkse praktijk.
Tentamen MC telt voor 60% mee.
Paper 40%, met drietal.
Vraag 1: Paracetamol verlaagt zowel fysieke als sociale pijn …
Vraag 2: Als mensen worden buitengesloten reageren ze zowel agressief als prosociaal.
Sociale steun
Speelt een cruciale rol.
Sociale relaties sociale steun gezondheid en welbevinden.
Emotional and instrumental support: sterk gerelateerd en vaak confounded (go shopping
when ill).
Visible and invisible support
Need to belong: fundamentele menselijke behoefte aan het vormen en handhaven van hechte,
stabiele interpersoonlijke relaties. 2 kenmerken
Mensen hebben behoefte aan regelmatige, plezierige interacties met anderen.
Mensen hebben behoefte aan relaties die gekenmerkt worden door stabiliteit en
continuïteit, en aandacht voor elkaars welzijn.
Het gaat dus meer om kwaliteit dan om kwantiteit.
1
,Waarom hebben we deze fundamentele behoefte? Evolutionaire basis (Adaptief)
Het aangaan en onderhouden van sociale relaties heeft een voordeel t.a.v. overleving en
voortplanting.
Verbonden, geaccepteerd en gewaardeerd voelen.
Dus: fysieke en psychologische veiligheid.
Evidentie voor need to belong
Sociale interacties aangaan lijkt aangeboren te zijn en we gaan zeer gemakkelijk relaties met
anderen aan.
o Versus attachmenttheorie: attachment draait om hechting met verzorgers en
partners en need to belong gaat om relaties in het algemeen (universele behoefte).
o Aangeboren face perceptual system: baby’s van 30 min oud volgen plaatjes van
gezichten meer dan plaatjes van even complexe andere stimuli (Morton & Johnson,
1991).
Veranderingen in belongingness leiden tot sterke effecten.
o Inclusie/sociale integratie positieve effecten.
o Exclusie/eenzaamheid negatieve effecten.
Minder welbevinden
Gevoel van controle verlies
Verlaagde ‘zingeving’
Lagere zelfwaardering
Zelfs wanneer je buitengesloten wordt door een outgroep; zelfs wanneer je
buitengesloten wordt door leden van de KKK.
o Zie ook: sociometer hypothesis (Leary; H1 boek): zelfwaardering graadmeter voor
sociale integratie/inclusie.
It hurts – pain overlap theory: overeenkomstige neurale systemen betrokken bij sociale en fysieke
pijn.
Dezelfde gebieden worden geactiveerd bij fysieke als bij sociale pijn.
o Anterior cingulate cortex: alarmsysteem bij fysieke pijn. Ook geactiveerd wanneer
mensen worden buitengesloten.
o Right ventral prefrontale cortex: inhiberen van fysieke pijn. Ook geactiveerd bij
buitensluiting.
Gevoeligheid voor sociale en fysieke pijn bevat hetzelfde gen (OPRM-1_.
Overeenkomstige psychologische reacties.
o Beiden leiden tot o.a. agressie, verlies controle, lagere zelfwaardering (Riva et al.,
2011).
DeWall et al. (2010): participanten slikken 2 weken lang dagelijks acetaminophen
(paracetamol) of placebo.
o Placebo groep geen verschil in zelf-gerapporteerde hurt-feelings.
o Paracetamol groep rapporteerden steeds minder hurt-feelings. Significant.
o In de hersenen vindt dezelfde activatie plaats bij sociale pijn als bij fysieke pijn. Ze
vonden minder activiteit in de neurale wegen die normaal geactiveerd worden bij
pijn.
Acetaminophen (paracetamol) deactiveert neurale wegen die normaliter geactiveerd worden
na sociale pijn (afwijzing, bv.).
o Net als bij fysieke pijn.
o Vooral bij mensen die het weinig gebruiken (replicatie).
Probleem: het lijkt ook prosociaal gedrag te inhiberen om sociale relaties weer te herstellen.
Je wordt er dus een beetje vlak van.
2
,Verschillen tussen sociale en fysieke pijn
Het herleven van pijn is pijnlijker bij sociale dan bij fysieke pijn.
Algemeen ‘probleem’ empathy gap: moeilijkheid om psychologische staat van anderen in
te schatten (behalve in een hot state – wanneer je het zelf ervaart).
o Geschatte pijn observant is lager dan de ervaren pijn van de actor. Daarom is het
heel lastig om interventies te ontwikkelen voor bijvoorbeeld pesten.
Wat doen mensen als ze worden buitengesloten? Beide responsen worden ondersteunt door veel
onderzoek.
Antisociale respons: agressie.
o Exclusie manipulaties
Groep vormen (iedereen koos jou vs. Geen van de andere personen koos
jou).
Uitslag persoonlijkheidstest: jij bent het type dat naar alle waarschijnlijkheid
alleen eindigt, later in je leven (vs. Veel relaties vs. Type dat ongeluk krijgt).
o Leidt tot agressie (zelfbescherming) op allerlei indices van agressie (o.a. hot sauce,
sound blasts, beoordeling essay).
Pro-sociale response: affiliatie, behoefte aan contact.
o Exclusie leidt tot meer behoefte aan vriendschap, meer behoefte aan vriendschap;
meer behoefte om samen i.p.v. alleen te werken; meer geven van beloning aan
nieuwe mogelijke interactiepartner.
o Social reconnection hypothesis.
Inconsistentie in de literatuur…
Wat als je mensen gevoel van controle teruggeeft?...
o Buitensluiting vs. niet (cyberball).
o Gevoel van controle: luisteren naar zeer harde geluiden die komen of random en
vanzelf (geen controle, 1) of deelnemer zelf kan bepalen wanneer ze komen
(controle, 2).
o De groep die geen controle had was agressiever. Zodra controle werd ervaren,
verdween dit effect. Mensen gaan minder hete saus toedienen wanneer ze controle
krijgen na buitensluiting.
Samenvattend
Overeenkomstige neurale systemen zijn betrokken bij sociale en fysieke pijn.
Overeenkomstige psychologische reacties: ofwel sociale als fysieke pijn leiden tot o.a.
agressie, verlies van controle, lagere zelfwaardering.
Uitsluiting kan leiden tot….
Schoolshootings
o Oklahoma BTK killer: how many people do I have to kill before someone notices
me…?
Zelfmoord (door bv. pesten).
Radicalisering
o Sociale uitsluiting van moslim jongeren als mogelijke oorzaak.
Take home message
Mensen zijn ‘social animals’.
De need to belong is onderliggend aan veel van onze gedragingen en beslissingen in ons
sociale leven.
Belang van relaties met anderen in ons leven niet te onderschatten!
3
, Hoorcollege 2 (11/02)
Aantrekkelijkheid en online dating
Is aantrekkelijkheid belangrijk?
Aantrekkelijke mensen worden meer geholpen.
Rechters delen lagere straffen uit aan aantrekkelijke mensen.
Aantrekkelijke mensen worden eerder aangenomen en verdienen meer.
An ugly baby is a very nasty oject – queen Victoria.
Reageren moeders anders op mooie dan op lelijke baby’s? Ja, spelen meer met mooie kind en
laten meer affectie zien naar mooie kind. Zowel vlak na geboorte als 3 maand later. Effect zit vooral
in het gedrag.
Het beoordelen van potentie van kinderen gebaseerd op een foto (door juf) IQ, academische
potentie en sociale potentie van aantrekkelijke kinderen werd hoger geschat dan die van
onaantrekkelijke kinderen.
Hoe typisch wordt wangedrag gevonden voor aantrekkelijke en onaantrekkelijke kinderen (door
juffen)? mild wangedrag (plagen) geen verschil tussen de kinderen, wanneer het gaat om ernstig
wangedrag (tackelen of echt gemeen zijn) werd aangegeven dat dit veel typischer is voor een
onaantrekkelijk kind dan voor een aantrekkelijk kind.
Onaantrekkelijke mensen op de arbeidsmarkt worden gediscrimineerd.
Voorkeur voor aantrekkelijkheid automatische link tussen aantrekkelijkheid en positief affect.
Fysieke aantrekkelijkheid hangt samen met sociale vaardigheden.
Als het positieve woord voorafgegaan wordt door een aantrekkelijk gezicht, ben je sneller in
het categoriseren als positief. Als het positieve woord voorafgegaan wordt door een
onaantrekkelijk gezicht, duurt het veel langer om dit woord correct te categoriseren. Voor
negatieve woorden zie je een omgekeerd effect. Dit verschil is onbewust (miliseconden).
Waarom is aantrekkelijkheid belangrijk?
What beautiful is good and who is good will soon be beautiful – Sappho (600 VC) stereotype.
Is beauty nou goed of is ugly vooral bad? ugly is vooral bad. Wanneer mensen lage
aantrekkelijkheid hebben, scoren zij een stuk lager in vergelijking met de controle groep dan mensen
met hoge aantrekkelijkheid hoger scoren dan de controlegroep.
Correlationeel onderzoek laat heel duidelijk zien dat er een sterke samenhang is tussen sociale
vaardigheden, vriendelijkheid en spontaniteit met fysieke aantrekkelijkheid bevestiging
stereotype.
Self-fulfilling prophecy: het proces waarbij iemands verwachting over een ander realiteit
wordt doordat zij gedrag uitlokt dat de verwachting bevestigd.
o Telefoon-experiment: man werd minder aardig beoordeeld door onaantrekkelijke
vrouw. Deze vrouw werd ook als minder aardig beoordeeld.
o Man werd als aardig beoordeeld door aantrekkelijke vrouw. Deze vrouw werd ook
als aardig beoordeeld.
Samengevat
What is beautiful is good-stereotype.
o Maar, self-fulfilling prophecy (denk aan teacher/telefoon studies).
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauraruijs14. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now