100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
logo-home
Samenvatting - grondslagen van het (straf)recht - geschiedenis (B001625A) 2024/2025 $7.02
Add to cart

Summary

Samenvatting - grondslagen van het (straf)recht - geschiedenis (B001625A) 2024/2025

 8 views  0 purchase
  • Course
  • Institution

volledige samenvatting deel geschiedenis van grondslagen van het strafrecht, 1ste bachelor criminologische wetenschappen 2024/2025

Preview 4 out of 33  pages

  • December 11, 2024
  • 33
  • 2024/2025
  • Summary
avatar-seller
Geschiedenis van het (straf)recht
GESCHIEDENIS VAN HET (STRAF)RECHT.................................................................................................................1
DE OUDSTE SPOREN................................................................................................................................................................................ 1
(Straf) rechtsgeschiedenis...............................................................................................................................1
Materiële sporen.............................................................................................................................................2
Geschreven bronnen........................................................................................................................................2
De oudste bronnen..........................................................................................................................................3
HET ROMEINS STRAFRECHT..................................................................................................................................................................5
Inleiding...........................................................................................................................................................5
Romeins straf(proces)recht.............................................................................................................................7
Justinianus, de laatste Romeinse keizer..........................................................................................................9
DE VROEGE MIDDELEEUWEN..............................................................................................................................................................10
Invloed Romeins recht...................................................................................................................................10
Germaans recht: gewoonterecht..................................................................................................................12
Strafrecht bij de Franken...............................................................................................................................12
Bewijs in strafzaken.......................................................................................................................................13
DE LATE MIDDELEEUWEN...................................................................................................................................................................14
Grondslagen van het laatmiddeleeuws strafrecht........................................................................................15
Enkele bijzondere misdrijven.........................................................................................................................16
Enkele bijzondere straffen.............................................................................................................................17
Invloed van het geleerde recht......................................................................................................................17
DE VROEGMODERNE PERIODE............................................................................................................................................................19
Absolute monarchie......................................................................................................................................19
De verlichting.................................................................................................................................................21
Evolutie van het strafrecht............................................................................................................................23
FRANSE REVOLUTIE TOT WOII......................................................................................................................................................... 24
België als deel van Frankrijk (1795-1814).....................................................................................................24
Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830)......................................................................................................27
België (1830- heden).....................................................................................................................................28




De oudste sporen

(Straf) rechtsgeschiedenis
Recht = maatschappelijk fenomeen
● Het hoort thuis in een bepaalde samenleving
● Waar mensen samenleven horen regels
○ Deze worden natuurlijk gevormd
○ Regels hebben sanctionering/bestraffing


Geschiedenis= de studie van het verleden op basis van geschreven bronnen
Rechtsgeschiedenis= geschiedenis van recht en instellingen


1

, ● Draait rond het samen-leven: vraagstukken hebben vaak een juridisch antwoord
nodig
● Relevantie: ons inzicht geven in hedendaagse maatschappij, politiek, cultuur, enz
○ Culturele verschillen vormen ook ons recht
○ vb. euthanasiewet (bekend figuur heeft euthanasie gepleegd= zeer aanwezig
thema) of de abortuswetgeving




Materiële sporen
Rechts archeologie (vb. gerechtsgebouwen, schandpalen, zwaarden, tortuur instrumenten)
● Gerechtsgebouwen: er zit een filosofie achter
○ Oud gerechtsgebouw Gent: ziet eruit als een tempel: wijst naar serieu/ernst
○ Nieuw gerechtsgebouw Gent: toont een nieuwe/veranderde visie aan: recht
moet transparanter worden -> hiermee willen ze de burger geruststellen en
meer vertrouwen geven in het rechtssysteem.
● Schandpalen: binnen het straatbeeld zijn er ook veel voorbeelden van
recht(geschiedenis)
● Tortuur instrumenten:
○ Guillotine werd ingevoerd om een meer humane manier van bestraffing te
hebben
Rechtsiconografie en -iconologie (tekeningen van het recht)
● vb. Het oordeel van Cambyses
○ Juridisch tafereel om de rechter aan te spreken om ‘goed’ te
bestraffen/beslissen
○ Betekenis: rechters als u denkt dat u zich moet laten omkopen, denk goed na,
want er staan pijnlijke straffen op geschreven (hier: levend gevilt)




Geschreven bronnen
Mensen gaan juridische kwesties vaak bewaren (omdat ze dit interessant vinden). We halen
veel informatie uit deze bewaarde documenten= formele rechtsbronnen
● Wetgeving (= geschreven regels en wetten)
○ Deze documenten komen niet altijd overeen met het werkelijke situatie/recht:
papier is gewillig
○ Moeten kritisch met deze bronnen omgaan en bewust zijn van de kloof tussen
de wet en de werkelijke wereld


2

, ○ vb. doodstraf afgeschaft in 1996 (de norm voor toetredding EU, is dan
opgericht), maar laatste keer gebruikt in 1862 (behalve een militair geval in
1918)
○ vb. een wet wordt pas toegepast vanaf het gepubliceerd wordt in het belgisch
staatsblad (zelf dan kan het nog even duren)
● Rechtspraak (= uitspraken van rechters en rechtbanken in concrete rechtszaken)
○ Wordt nu allemaal opgeschreven op papier (willen een digitale vonnissen
databank)
○ Hoewel er meer wordt neergeschreven wordt het bewaren ervan moeilijker
● Rechtsleer (= inzichten en commentaren op de wetgeving en rechtspraak, door vb.
advocaten, profs, criminologen,)
○ Iedereen die iets te zeggen heeft over recht kan dit neerschrijven
○ Zeer moeilijk in de praktijk, want alleen magistraten kunnen deze uitspraken
accepteren of in praktijk uitwerken.
Binnen de rechtstoepassingen zijn er ook heel wat problemen
● Aangifte doen
○ Je gaat naar de politie en geeft hun alle informatie
○ Als de feiten erg genoeg zijn gaat je aangifte naar het openbaar ministerie
● Openbaar ministerie
○ Kunnen kiezen of ze deze feiten wel of niet gaan achtervolgen
○ Als de zaak niet ernstig genoeg is, zetten ze deze gewoon opzij
● Minnelijke schikking
○ Als je een betaling vervult zul je niet voor de rechtbank moeten verschijnen.
Als je deze niet volbrengt zul je veroordeeld worden door de rechtbank.
(Meestal in situaties waar de beklaagde vindt dat hij gelijk heeft)
● Genade
○ De uitvoerende macht kan beslissen of je de straf wel of niet gaat moeten
uitzitten




De oudste bronnen
Middellandse zee: de bron van zeer veel ideeën die we vandaag de dag hebben.
● Religie
○ We geloven maar in één god: monotheïsme
○ Jeruzalem
● Ratio
○ De ratio/rede, ons denken en de filosofie

3

, ○ Athene
● Recht
○ De grondlegging van ons huidig rechtssysteem
○ Rome


Het middellandse zeegebied is de laatste jaren zeer hard ontwikkeld, waardoor het de basis
vormt:
● Steden ontstaan door handel/economie
● Ontstaan een nood aan mensen die kunnen tellen, schrijven en lezen voor de
beroepen die in de stad ontstaan
● Schrift basis van onze kennis
○ Dus ook van ons rechtssysteem
○ Je moet zaken kunnen bewijzen en beschrijven.
○ Zonder schrift weten we niet hoe de samenlevingen werken
● De romeinen gaan verder bouwen op het schrift om een logisch en wettelijk
rechtssysteem te maken


Vruchtbare sikkel
= de kern van de beschaving en het recht
● 4000 jaar voor christus werden de eerste juridische teksten gevonden
○ Geen wetboeken
● We weten niet of deze wel echt als wetboeken konden worden beschouwd
○ Koning legde toen de regels op
○ We weten niet door wie de teksten waren geschreven
● Strafrecht valt onder het publiekrecht
○ Omdat het betrekking heeft op de verhouding tussen overheid en individuen
● Gevaar voor Hineininterpretierung
○ Wanneer iemand een tekst meet betekenis geeft dan wat er aanwezig is in de
tekst, en op deze manier onjuiste of ongewilde interpretatie geeft.


Legitimatie van recht en macht
= recht moet gelegitimeerd worden
● Dit gebeurt in deze context niet door rationele argumenten fo rechtswetenschap
● Maar, wel door de vormen van legitimatie van macht (Max Weber)
○ Charismatisch gezagstype: een leider/persoon met een uitstraling die
anderen sterk kan beïnvloeden/overtuigen (vb. Hitler of Poetin) maar dit is
belangrijk voor politicus en dus niet per se iets verkeerd

4

The benefits of buying summaries with Stuvia:

Guaranteed quality through customer reviews

Guaranteed quality through customer reviews

Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.

Quick and easy check-out

Quick and easy check-out

You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.

Focus on what matters

Focus on what matters

Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!

Frequently asked questions

What do I get when I buy this document?

You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.

Satisfaction guarantee: how does it work?

Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.

Who am I buying these notes from?

Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Criminologie00. Stuvia facilitates payment to the seller.

Will I be stuck with a subscription?

No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.

Can Stuvia be trusted?

4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)

56326 documents were sold in the last 30 days

Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now

Start selling
$7.02
  • (0)
Add to cart
Added