Inleiding 1.1 Aanleiding Prevalentie en doelgroep In dit literatuuronderzoek wordt er onderzoek
gedaan naar drugsgebruik onder jongvolwassenen, omdat deze doelgroep steeds vaker in het
nieuws komt met dit probleem. Vooral lachgas is erg populair onder deze doelgroep en kun je in
de kranten ook steeds meer lezen dat deze populariteit, dus ook het gebruik, stijgt onder deze
doelgroep. Ook zie je in het nieuws steeds vaker de gevolgen van lachgas. Als je alleen al kijkt naar
de hoeveelheid ongelukken die gebeuren, waarbij er lachgas in het spel is, zoals in december 2019
waarbij er een vrouw van 23 is verongelukt die vooraf lachgas had gebruikt. (NOS, 2020)...............3
1.2 Opdrachtgever..............................................................................................................................5
1.3 Doelstelling..................................................................................................................................6
1.4 Vraagstellingen.............................................................................................................................6
3. Beïnvloedbare determinantenAanknopingspunten voor preventie 3.1 Beïnvloedbare
determinanten....................................................................................................................................8
3.2 Preventie is ervoor om het gebruik van drugs te voorkomen en te verminderen en het eerste
gebruik uit te stellen. Ook is preventie ervoor om problematisch gebruik en daarmee alle risico’s
voor iemand die drugs gebruikt en zijn/haar omgeving te voorkomen en verminderen. Dit noemen
ze ook wel harm reduction. In Nederland hebben ze daar verschillende interventiemethoden voor:
............................................................................................................................................................9
Regelgeving, handhaving en beleid....................................................................................................9
Voorlichting en educatie.....................................................................................................................9
Signalering, advies en stopondersteuning vanuit de zorg..................................................................9
Beïnvloeden van de sociale en fysieke omgeving...............................................................................9
Ook ouders en professionals spelen een belangrijke rol bij het vroegtijdig onderkennen van
(problematisch) drugsgebruik. Een belangrijk onderdeel in preventie van drugsgebruik is dan ook
vroeg signalering. [ CITATION Vol19 \l 1043 ].....................................................................................9
Prioritering.........................................................................................................................................9
4. Succes- en faalfactoren.................................................................................................................11
5. Bestaande preventies...................................................................................................................13
6. Conclusie......................................................................................................................................17
2
,Inleiding
1.1 Aanleiding
Prevalentie en doelgroep
In dit literatuuronderzoek wordt er onderzoek gedaan naar drugsgebruik onder jongvolwassenen,
omdat deze doelgroep steeds vaker in het nieuws komt met dit probleem. Vooral lachgas is erg
populair onder deze doelgroep en kun je in de kranten ook steeds meer lezen dat deze populariteit,
dus ook het gebruik, stijgt onder deze doelgroep. Ook zie je in het nieuws steeds vaker de gevolgen
van lachgas. Als je alleen al kijkt naar de hoeveelheid ongelukken die gebeuren, waarbij er lachgas in
het spel is, zoals in december 2019 waarbij er een vrouw van 23 is verongelukt die vooraf lachgas had
gebruikt. (NOS, 2020)
Met drugsgebruik wordt er bedoeld het gebruik van illegale genotmiddelen zoals cannabis, XTC, GHB
en niet alcohol of tabak. S. van Dorsselear en F.X. Goossens hebben voor Trimbos een onderzoek
gedaan naar alcohol-, tabaks- en drugsgebruik onder studenten, omdat het hoofdthema van dit
onderzoek drugsgebruik is, is er dan ook alleen gekeken naar drugsgebruik in dit onderzoek van
Trimbos. Uit een rapport is namelijk gebleken dat cannabis onder studenten de meest gebruikte drug
is, gevolgd door XTC. (Goossens, 2015) Hoeveel studenten hebben kennisgemaakt met deze drugs of
het recent nog gebruikten is niet helemaal duidelijk. Dit komt doordat de cijfers erg uiteenlopen.
Trimbos zegt dat het gebruik onder studenten van cannabis varieert van 19 tot 87 procent en van
XTC 4 tot 70 procent. Ook bij de overige drugs is het beeld divers en afhankelijk van de
benaderingswijze en selectie van studenten voor het onderzoek. Hierdoor kunnen zij niet met
zekerheid zeggen hoeveel procent van de studenten regelmatig drugs als cocaïne of GHB gebruikt.
Om meer duidelijkheid en betere cijfers naar voren te kunnen brengen hebben S. van Dorsselear en
F.X. Goossens ook gekeken naar hoe het drugsgebruik is onder MBO en HBO studenten en of daar
nog veel verschil in zit. Zij hebben dit gedaan via een landelijk onderzoek en hierbij werd gevraagd
naar het cannabisgebruik van studenten. In een Nationaal Prevalentie Onderzoek (NPO) van IVO en
CBS uit 2009 had 28 procent van de MBO studenten wel eens cannabis gebruikt tegen 44 procent van
de HBO studenten. Ook kon uit het Nationaal Prevalentie Onderzoek (NPO) uit 2009 cijfers worden
gegenereerd over het gebruik van harddrugs XTC, cocaïne en GHB onder studenten. Hier kwam uit
dat 4 procent van de MBO studenten ervaring heeft met XTC tegen 7 procent van de HBO studenten.
Bij cocaïne en GHB was dit 4 procent bij MBO studenten tegen 6 procent van de HBO studenten. In
een vergelijking van schoolniveaus laat zien dat MBO’ers het minst vaak cannabis hebben gebruikt. Er
3
, is geen verschil in het gebruik van harddrugs, hoewel het wel duidelijk is dat er meer gebruik is onder
HBO’ers volgens het Nationaal Prevalentie Onderzoek (NPO).
Ook heeft het Rijksinstituut van Volksgezondheid en Milieu cijfers over drugsgebruik onder
jongvolwassenen. Volgens het artikel van Rijksinstituut van Volksgezondheid en Milieu (z.d.) zijn
jongeren, maar ook jongvolwassenen gevoelig voor drugsgebruik. Dit komt doordat wanneer je nog
in de ontwikkeling zit je hersenfuncties nog niet voltooid zijn, daarom vallen jongeren onder de
risicogroepen van drugsgebruik. Dat jongeren een risicogroep is zie je terug in cijfers van
bijvoorbeeld XTC gebruik. Onder de jongere scholieren is het nog vrij laag (1,5% gebruikte in het
laatste jaar) en neemt dan best toe vanaf hun 18e levensjaar (7% gebruikt) en als je verder kijkt naar
een latere leeftijd dan gebruikt 11% tussen de 20 en 24 jaar en neemt het weer iets af vanaf de 25e
levensjaar. Hier is het drugsgebruik dan 8,5%.
Het probleem
Het Trimbos Instituut publiceerde een tijdje geleden een blog post waarin ze afsluit met: Is er sprake
van ‘normalisering’ van drugsgebruik? Als de vraag is “Worden er door meer mainstream uitgaande
jongeren en jongvolwassene tussen de 18 en 35 jaar meer partydrugs gebruikt (zoals ecstasy) en/of is
het gewoner voor hen om over drugs te praten dan ongeveer 10 tot 15 jaar geleden?”, dan durven
we die vraag wel met ja te beantwoorden (Trimbos Instituut, 2017). Ook Croes en Van Gageldonk
(2009) spreken van een toename van overlast door problematisch drugsgebruik in Nederlands. De
populariteit van partydrugs zoals ecstasy neemt snel toe, net als een stijging van het THC-gehalte in
cannabis en een toename van de hulpvraag onder cannabisgebruikers.
Nederlanders behoren tot de grootste drugsgebruikers onder de Europese bevolking. Wat betreft het
gebruik van MDMA en amfetamine staan ze zelfs op nummer één (European Monitoring Centre for
Drugs and Drugs Addiction, 2017). Met betrekking tot softdrugs gaven 6,6% van de volwassen
Nederlandse bevolking en 8,2% van de scholieren tussen de 12 en 16 jaar aan het afgelopen jaar
cannabis te hebben gerookt (Trimbos Instituut, 2017). Onder jongeren ligt het percentage dus hoger.
De gevolgen
De gevolgen van het drugsgebruik onder jongvolwassenen kunnen groot zijn. Als we op korte termijn
kijken naar de gezondheid van jongvolwassenen die drugs gebruiken kan dit meteen leiden tot
gezondheidsproblemen. Dit kan veroorzaakt worden door te veel drugs in één keer te nemen, drugs
die vervuild zijn en een combinatie maken van verschillende drugs. Ook ligt het eraan wat voor
psychische gesteldheid de jongvolwassenen hebben en in wat voor situatie hij of zij zit. Wanneer je je
bijvoorbeeld erg verdrietig en boos voelt en je dan een joint met cannabis gaat roken, kunnen deze
gevoelens versterkt worden en omslaan in een depressieve stemming (Mens en samenleving, 2016).
Gebruikers hebben gerapporteerd dat lage doseringen van cannabis gevoelens van welzijn,
ontspanning en eurforie veroorzaakt, maar dat hogere doseringen, vooral bij onervaren gebruikers,
juist dysforie en angst veroorzaakt, wat kan leiden tot deze depressieve stemming (Degenhardt et al,
2003). De depressieve stemming komt bijvoorbeeld via beïnvloeding van hersenmechanismen.
Wanneer een jongvolwassenen al kenmerken heeft van depressiviteit kan diegene juist cannabis
gaan gebruiken om deze depressieve symptomen te verminderen. Ook kunnen genetische- en
omgevingsgebonden factoren dit risico vergroten (Stinson e.a., 2006).
Als we op lange termijn kijken naar de gezondheid van jongvolwassenen die drugs gebruiken kan het
schadelijk zijn door het ontstaan van lichamelijke en psychische problemen en afhankelijkheid.
Drugsgebruik heeft niet alleen slechte gevolgen voor de jongvolwassenen zelf maar ook voor hun
omgeving. Hierbij kun je denken aan het gezin en de familie eromheen, school, werk en
wijk/gemeente. De gebruiker kan mogelijk minder goed studeren en hierdoor later geen baan
vinden. Diegene kan al zijn geld door verslaving uitgeven aan drugs. Hij of zij heeft dan geen
inkomstbronnen en hierdoor kunnen er geldproblemen ontstaan. Wanneer dit gebeurt kan het
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller amkewassink. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.30. You're not tied to anything after your purchase.