Summary
samenvatting sociaal recht + arbeidsrecht
- Course
- Institution
Dit document is de samenvatting van alle lessen in het sociaal recht, aangevuld met eigen notities van in de lessen.
[Show more]
Seller
Follow
nenavanhoutte
Content preview
1 Sociaal rechtDEEL 0: Inleiding
LES 1: Inleiding
Wat is het sociaal recht?
Sociaal recht: het deelgebied van het recht dat zich richt op de bescherming van de sociale en
economische rechten van werknemers en burgers.
Sociaal recht is onderverdeeld in 2 grote onderdelen
1. Arbeidsrecht
2. Sociale zekerheidsrecht
Historiek
Onze sociale zekerheid is het resultaat van 150 jaar revolutie!
Half 19de eeuw: hongersnood en sociale ontwrichting
• Hongersnood door mislukte aardappeloogst
o Aardappel = voedsel voor de armen -> slechte teelt zorgt voor extra armoede
• Opkomst van de industrialisatie veroorzaakt neergang van de huisnijverheid
o Gevolg: mensen trekken massaal naar de steden op zoek naar werk -> massale
armoede
Coalitieverbod: arbeiders mogen zich niet verenigen
• MAAR verenigen zich toch in onderlinge bijstandsmaatschappijen
• Idee leeft dat overheid moet tussenkomen in sociale kwesties, geïnspireerd op het
model van Bismarck
Tijdlijn
1848: oprichting van de lijfrentekas door de overheid – geen resultaat
1866: Coalitieverbod werd opgeheven
• Ontstaan van vakbonden, ziekenfondsen en vakverenigingen
1886: arbeidsprotesten en stakingen
• Eerste sociale maatregelen door de overheid
o Beperken van de vrouwen -en kinderarbeid
o Uitbetaling van de lonen in cash geld
1903: eerste wet op de arbeidsongevallen
• Kritiek: uitkering was beperkt tot de helft van het loon
1928: wet voor tegemoetkoming aan gebrekkig en verminkten
1930: wet op de kinderbijslag
• Ingevoerd om gezinsvorming te ondersteunen
1935: oprichting werklozenkassen door vakbonden
,2 Sociaal recht
• Ledenbijdragen aangevuld met subsidies van de gemeenten
1936: betaalde vakantiedagen
1944: besluitwet betreffende de maatschappelijke zekerheid verlichte sociale verzekeringen
• Ziekte -en invaliditeitsverzekering
• Pensioenen
• Kinderbijslagregeling
• Werkloosheidsverzekering
• Jaarlijkse vakantie
1963: verhoging uitkeringen en versoepelingen uitkeringsvoorwaarden
1974: invoering brugpensioen en Wet op bestaansminimum
• Brugpensioen ontstaan door oliecrisis jaren ’70
o Jongeren kans geven om te werken + ouderen vroeger op pensioen sturen
Heden
• Vergrijzing
o Sociaal zekerheidsstelsel staat onder druk
▪ Oorzaak?: babyboom
o Minder werkenden die de pensioenen kunnen bekostigen + pensioenleeftijd gaat
ieder jaar omhoog
DEEL 1: SOCIALE ZEKERHEIDSRECHT
LES 2: Ideologie en basisprincipes
Ideologische achtergrond
Bismarckiaanse stelsel Beveridgiaanse stelsel
Personeel Oorspronkelijk werknemers Alle inwoners van een land
toepassingsgebied
Uitkering Inkomensgerelateerd Forfaitair
Administratie Sociale partners Overheid
Financiering Sociale zekerheidsbijdragen Belastingen
→België = gemengd systeem
1.Bismarckiaanse elementen
• bijdrage gebaseerd systeem: werknemers en werkgevers
• inkomens gerelateerde uitkeringen
o bv.: pensioenen, ziekte, werkeloosheid
• beheer door sociale partners
o werkgeversorganisaties, vakbonden en overheid
2.Beveridgiaanse elementen
• Universele uitkeringen en diensten
o Bv.: kinderbijslag
,3 Sociaal recht
• Minimum bestaanszekerheid
o Bv.: leefloon
• Overheid als uitvoerder van sociale voorzieningen
o Bv. onderwijs, gezondheidszorg, sociale huisvesting
Evolutie: VAN -> NAAR
Nachtwakerstaat (19de eeuw – begin 20ste eeuw)
• De overheid hield zich enkel bezig met basisfuncties zoals ordehandhaving
Verzorgingsstaat (midden 20ste eeuw)
• De overheid nam verantwoordelijkheid voor het welzijn van haar burgers
Actieve welvaartsstaat ( eind 20ste eeuw – heden)
• De overheid gaat actief participatie in de samenleving en in de arbeidsmarkt bevorderen
→Art. 23 grondwet
Centraal begrip – solidariteit
= Kern van Belgische Sociale Zekerheid
• In de samenleving verantwoordelijkheid dragen in de maatschappij dit voor zowel jezelf
als voor ieder ander individu
• In ruil hiervoor heb je recht op sociale bescherming
Soorten solidariteit
1.Inkomenssolidariteit: trapsgewijze belastingen (meer verdienen = meer bijdragen aan het
systeem)
• bijdragen naar vermogen, berekend op het loon van de werkgever/ werknemer
• herverdeling
2.Intergenerationele solidariteit
• pensioenen
• gezondheidszorg en kinderbijslag
o werkende mens draagt af voor de niet-werkende mens
3.Solidariteit tussen gezonden en zieken: ziekteverzekering
• Voor iedere inwoner
4.Solidariteit tussen werkenden en niet-werkenden: werkloosheidsuitkering en bijstand
• werkende draagt af voor de werkeloze
Belang van de solidariteit in onze sociale zekerheid
1. sociale cohesie
o gemeenschapsgevoel creëren door solidariteit
2. gelijkheid en rechtvaardigheid
, 4 Sociaal recht
o hoger inkomen draagt bij aan lagere inkomen
3. economische stabiliteit
Inhoud van de sociale zekerheid
Onze sociale zekerheid dekt 2 soorten risico’s
• loonverlies
o Gebeurtenissen kunnen iemand beletten normale beroepsinkomsten te hebben:
invaliditeit, ziekte, ouderdom, vroegtijdige door van kostwinner
• ontoereikend loon
o gebeurtenissen kunnen iemands levensstandaard verlagen: ziektekosten en
gezinslast
Oplossing voor sociale zekerheid
1. Loonverlies -> recht op vervangingsinkomen
o Werkloos maar je hebt ooit werk gehad
2. Ontoereikend loon -> recht op aanvullende inkomsten
o Ziektekosten waarbij de CM tussenkomt; kinderbijslag, geboortepremie
3. Onvrijwillig niet beschikken over beroepsinkomen -> recht op bijstandsuitkering
o Het lukt je niet om een deftige levensstandaard te hebben, vooral voor ouderen
Klassieke sectoren Sociale bijstand
• Rust -en overlevingspensioen • Leefloon
• Werkloosheid • Inkomensgarantie voor ouderen (IGO)
• Arbeidsongevallenverzekering • Gewaarborgde gezinsbijslag
• Beroepsziekteverzekering • Tegemoetkomingen aan
• Gezinsbijslag gehandicapten
• Ziekte- en invaliditeitsverzekering
• Jaarlijkse vakantie
• Zelfstandigen: sociale verzekering igv
faillissement en stelsel van
uitkeringen bij geboorte en adoptie
Bevoegdheid – niet te kennen
Organisatie
Drie stelstel
1. Stelsel van de werknemers/ loontrekkenden
2. Stelsel van de zelfstandigen
3. Stelsel voor ambtenaren
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nenavanhoutte. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.63. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now